Alergiczne zapalenie spojówek ma charakter stały lub sezonowy, w zależności od wywołującego je alergenu. Niezależnie od przyczyny dolegliwość powinna skłonić do wizyty u okulisty.

Alergiczne zapalenie spojówek

Alergiczne zapalenie spojówek u dzieci i dorosłych rozwija się z bardzo różnych powodów. Może wywołać je wiele alergenów, więc jednym z pierwszych zadań diagnostycznych jest ustalenie przyczyny dolegliwości. Alergiczne zapalenie spojówek ma charakter sezonowy (np. wskutek uczulenia na pyłki roślin) lub stały (w przypadku alergii na kurz, pleśń czy roztocza, których pozbycie się z domu jest bardzo trudne).

Najczęstsze czynniki wywołujące alergiczne zapalenie spojówek to:

• sierść zwierząt (kotów, chomików, świnek morskich) – reakcję alergiczną może wywołać kontakt nie tylko ze zwierzęciem, ale też z jego właścicielem, który na ubraniu przenosi sierść, naskórek lub wydzielinę pupila; pieczenie i swędzenie oczu pojawia się również po wizycie w sklepie zoologicznym;
• pyłki kwiatów i drzew – wywołują sezonową alergię;
• kurz, pleśń, roztocza – to jedne z trudniejszych do zwalczenia alergenów, z którymi kontakt chory ma zarówno w pracy, jak i w domu;
• metale (platyna, aluminium, chrom, wanad, nikiel) – na ogół uczulają skórnie, w dużej ilości mogą wywołać zapalenie spojówek;
• chloramina, kalafonia, chlorek winylu, barwniki wykorzystywane do obróbki plastiku – osoby uczulone na wymienione składniki w zasadzie nie mogą pracować w przemyśle chemicznym czy meblarskim.

Osoby zatrudnione w piekarnictwie, produkcji i sprzedaży żywności, przetwórstwie owocowym, mlecznym i przemyśle farmaceutycznym narażone są na kontakt z bardzo dużą liczbą alergenów. Do alergicznego zapalenia spojówek często przyczyniają się nowe meble czy wykładziny. Uczulają środki chemiczne, kosmetyki i farby.

Czytaj także: Co pyli w kwietniu? Rośliny wywołujące alergię w kwietniu

Alergiczne zapalenie spojówek – objawy

Alergiczne zapalenie spojówek objawia się najczęściej:

• świądem oczu,
• pieczeniem oczu,
• zaczerwienieniem lub przekrwieniem spojówek,
• silnym łzawieniem

W większości przypadków u chorych pojawia się również wodnisty katar, kichanie oraz swędzenie nosa. W przypadku sezonowej alergii symptomy są zdecydowanie ostrzejsze. Jeśli ekspozycja na alergen jest zbyt duża, może dojść do ostrego zapalenia spojówek, które objawia się m.in.:

• widoczną opuchlizną spojówek,
• bardzo dokuczliwym swędzeniem,
• trudnym do opanowania łzawieniem oczu.

Przy przewlekłym alergicznym zapaleniu spojówek objawy są łagodniejsze, przede wszystkim pojawia się niewielkie swędzenie i pieczenie oczu. U niektórych chorych występuje katar lub stałe uczucie zatkanego nosa.

Diagnostyka alergicznego zapalenia spojówek

Zapalenie spojówek, zarówno alergiczne, jak i sezonowe, jest bardzo łatwe do rozpoznania. Najczęściej sam pacjent wie, co do doprowadziło do kichania, łzawienia i pieczenia oczu – kontakt z pyłkami, pobyt w parku, w lesie lub na łące.

W przypadku ostrego zapalenia niezbędna jest wizyta u okulisty. Chodzi przede wszystkim o ustalenie, czy zapalenie zostało wywołane przez alergen czy na przykład zakażenie. Ponadto u niektórych osób rozwija się zespół suchego oka, sugerujący zaostrzenie przewlekłego stanu, które wymaga dodatkowej diagnozy. W niektórych wypadkach wykonuje się także oznaczenie swoistych przeciwciał konkretnych alergenów i prowokację dospojówkową.

Alergiczne zapalenie spojówek – leczenie

Krople do oczu na alergiczne zapalenie spojówek to produkt wspomagający walkę z bolesnymi objawami, natomiast pierwszą rzeczą, którą powinien zrobić pacjent, jest maksymalne możliwe ograniczenie kontaktu z uczulającą substancją. Ponadto należy często przemywać oczy, aby wypłukiwać z worka spojówkowego alergeny. W tym celu dobrze jest sięgnąć po roztwór soli fizjologicznej lub tzw. sztuczne łzy – krople wydawane bez recepty na alergiczne zapalenie spojówek. Ulgę opuchniętym powiekom przynoszą chłodne kompresy. W większości przypadków wymienione zabiegi wystarczają, jeśli jednak dolegliwości są bardzo nasilone, warto udać się do alergologa oraz poddać się immunoterapii, czyli odczulaniu. Innym sposobem na walkę z alergenami wywołującymi swędzenie i pieczenie oczu jest przyjmowanie leków przeciwalergicznych (w postaci tabletek lub kropli).

Wybielające oko krople na alergiczne zapalenie spojówek przynoszą czasową ulgę, natomiast można stosować je jedynie okazjonalnie. Stałe przyjmowanie tego typu preparatów może skutkować zaburzeniem filmu łzowego, utrwaleniem przekrwienia oczu, a w skrajnych przypadkach – rozwojem jaskry.

Autor: Magda Nabiałek

Konsultacja medyczna: lek. Marta Dąbrowska

Bibliografia:

1. A. Leonardi, E, Bogacka, J. Fauquer i in., Alergie oczu: rozpoznawanie i diagnostyka chorób powierzchni oka wynikających z nadwrażliwości, „Alergia. Astma. Immunologia” 2/2014.

2. E. Bogacka, Kontaktowe zapalenie spojówek i skóry powiek i CBC (Contact Blepharo-Conjuncitivis) na podstawie opisu 2 przypadków, „Alergia. Astma. Immunologia” 3/2018.