Nietolerancja laktozy oraz uczulenie na gluten to obecnie jedne z najczęstszych dolegliwości. Po ich zdiagnozowaniu najlepiej wyeliminować z diety składniki zawierające szkodliwe substancje. W przypadku nietrawienia laktozy, można przyjmować leki zawierające laktazę, czyli enzym niezbędny do jej metabolizowania.
Jak odróżnić alergię pokarmową od nietolerancji pokarmowej?
Nietolerancja pokarmowa może dotyczyć aż około 45% populacji. Natomiast alergie pokarmowe to problem zaledwie 2% społeczeństwa. Objawy nietolerancji pokarmowych występują zwykle w kilka godzin po spożyciu danego produktu i mogą utrzymywać się przez kilka dni, a nawet miesięcy. Objawy alergii pokarmowej pojawiają się zwykle natychmiast po zjedzeniu (nawet w śladowych ilościach) lub kontakcie z alergenem i ustępują po jego eliminacji.Produkty najczęściej wywołujące alergie pokarmowe
Wśród produktów spożywczych, które są silnymi alergenami można wyróżnić pewne grupy, które szczególnie silnie wywołują reakcje uczuleniowe. Z tego względu wyróżnia się, m. in.:
- uczulenie na gluten,
- uczulenie na mleko krowie,
- uczulenie na truskawki,
- uczulenie na czekoladę,
- uczulenie na orzechy,
- uczulenie na pomidory,
- uczulenie na nabiał,
- uczulenie na jajka,
- uczulenie na cytrusy,
- uczulenie na orzechy,
- uczulenie na jabłka,
- uczulenie na sezam,
- uczulenie na krewetki,
- uczulenie na pszenicę,
- uczulenie na ziemniaki,
- uczulenie na grzyby.
Niektóre alergie pokarmowe szczególnie często pojawiają się u niemowląt i mijają samoistnie z wiekiem. Należą do nich:
- alergia na mleko krowie,
- alergia na banany.
Objawy alergii pokarmowych w obrębie jamy ustnej.
Swędzenie, opuchlizna i bolesne grudki w jamie ustnej najczęściej są symptomami pojawiającymi się w przypadku tzw. alergii krzyżowych (połączenia alergii pokarmowej z wziewną). Zauważane są po zjedzeniu jabłka, marchwi czy brzoskwini u osób, które są uczulone na pyłki brzozy. W przypadku alergii na pyłki traw, takie objawy pojawiają się po zjedzeniu pomidorów, natomiast uczulenie na lateks daje objawy w jamie ustnej po spożyciu bananów.Zobacz także: Alergie na sierść, kurz, pyłki - objawy uczuleń wziewnych. Wstrząs anafilaktyczny jako ostry symptom uczulenia
Skórne objawy alergii pokarmowych
Do symptomów skórnych pojawiających się najczęściej w miejscu kontaktu z alergenem lub na twarzy i szyi zalicza się:
- wysypkę,
- pokrzywkę,
- rumień,
- uporczywy świąd,
- obrzęk naczyniowo-ruchowy,
- opuchliznę.
Wstrząs anafilaktyczny - najniebezpieczniejszy objaw alergii pokarmowej
Produkty, które wywołują wstrząs anafilaktyczny, to najczęściej: orzeszki ziemne, jajka kurze, sezam, ryby oraz skorupiaki (krewetki, kraby). Rzadziej są to: banany, awokado, truskawki i seler. Objawy wstrząsu anafilaktycznego spowodowanego uczuleniem pokarmowym:
- rumień,
- pokrzywka,
- obrzęk,
- duszności,
- chrypka,
- kaszel,
- nudności,
- wymioty,
- bóle brzucha,
- omdlenie.
Objawy alergii pokarmowych - ze strony układu trawiennego
Symptomy świadczące o alergii pokarmowej to:
- zapalenie błony śluzowej żołądka lub jelit,
- choroba refluksowa,
- wymioty,
- nudności,
- wzdęcia,
- bóle brzucha,
- biegunki,
- wymioty.
Krążeniowe objawy alergii pokarmowych
Uczulenia pokarmowe mogą powodować niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego. Należą do nich:
- obniżenie ciśnienia tętniczego,
- kołatanie serca,
- osłabienie,
- omdlenie.
Objawy nietolerancji pokarmowych
Symptomy świadczące o nadwrażliwości na jakiś składnik spożywczy pojawiają się zwykle po kilku godzinach od jego zjedzenia. Należą do nich:
- bóle brzucha,
- biegunka,
- mdłości,
- wymioty,
- wzdęcia,
- chudnięcie bez wyraźnej przyczyny,
- obniżenie nastroju (np. stany depresyjne),
- anemia.
Jedną z groźnych dla zdrowia nietolerancji pokarmowych jest celiakia, zwana chorobą trzewną, w przebiegu której dochodzi do rozwoju reakcji nadwrażliwości na gluten. Powoduje on uszkodzenie jelit i objawy charakterystyczne dla innych nietolerancji, jednak czasem występują również:
- opryszczkowe zapalenie skóry,
- owrzodzenie jamy ustnej,
- migrena,
- niepłodność,
- dreszcze,
- otępienie.
Nieleczona celiakia może powadzić do nowotworów układu trawiennego.
Po zauważeniu u siebie powyższych symptomów po zjedzeniu jakiegoś produktu, warto wykonać test na nietolerancję pokarmową. Cena takiego badania jest uzależniona od placówki oraz miasta.
Zobacz także: Wapno na alergie - rodzaje suplementów wapniowych. Skutki niedoboru wapnia
Za około 400 zł można kupić zestaw do samodzielnego przeprowadzenia testu na nadwrażliwość pokarmową. Przeprowadza się go z oddechu, więc jest bezbolesny i nieinwazyjny.
Osoby w podeszłym wieku, dzieci, niemowlęta oraz osoby chorujące na astmę mogą odczuwać symptomy uczuleń pokarmowych znacznie silniej. W skrajnych przypadkach może dojść do wstrząsu anafilaktycznego. Dlatego bardzo ważna jest profilaktyka - zdiagnozowanie rodzaju uczulenia i unikanie kontaktów z alergenem. Objawy mogą się również nasilić lub pojawić, kiedy po spożyciu substancji uczulającej zostanie podjęty wysiłek fizyczny.