Budowa miednicy kobiet ma ułatwiać rodzenie dzieci, dlatego jest ona niższa i szersza niż miednica męska. U obojga płci jest natomiast podstawą poprawnego ustawienia ciała i każdy uraz bądź przewlekła dolegliwość mają swoje odzwierciedlenie w pozycji miednicy i odwrotnie – jej nieprawidłowe ustawienie rzutuje na przeciążenia w zupełnie innych częściach organizmu.
Miednica mniejsza i miednica większa – budowa
Miednicę mniejszą (odcinek górny) od miednicy większej (odcinek dolny) dzieli tzw. kresa graniczna. Wyznacza ona jednocześnie otwór górny miednicy mniejszej (tzw. wschód miednicy). Otwór dolny ograniczają natomiast dolne gałęzie kości łonowych, kulszowych i więzadła krzyżowo-guzowe wraz z wierzchołkiem kości guzicznej.
Miednica większa jest szeroko otwarta ku górze i wysunięta ku przodowi. Z tyłu ograniczona jest odcinkiem lędźwiowym kręgosłupa, który stanowi jej ścianę. Talerze kości biodrowych wyznaczają natomiast ściany boczne. Współtworzy ona ściany jamy brzusznej.
Miednica mniejsza stanowi właściwą jamę miednicy. Jest ograniczona z tyłu kością krzyżową i guziczną, po bokach kośćmi kulszowymi oraz częściowo biodrowymi, a od przodu spojeniem łonowym i jego kośćmi. U kobiet miednica mniejsza jest większa i szersza niż u mężczyzn. Ma cylindrycznym kształt, podczas gdy u płci przeciwnej ma ona kształt stożka.
Złamana lub pęknięta miednica – przyczyny, objawy i zalecane postępowanie
Do poważnych urazów miednicy dochodzi zazwyczaj w wypadkach, zwłaszcza komunikacyjnych, lub na skutek przygniecenia jej bardzo dużym ciężarem lub upadku z wysokości. Na pęknięcie lub złamanie miednicy narażone są osoby starsze, które upadają na twarde podłoże np. w wyniku zasłabnięcia czy zmniejszonej koordynacji ruchowej. Ponieważ miednica jest skomplikowanym i wieloczęściowym tworem, uraz może dotyczyć każdego z jej elementów oraz znajdujących się w jej obszarze narządów.
Objawami urazu miednicy jest zazwyczaj ból, obrzęk i krwiaki lub zasinienie w okolicy urazu. Można odczuwać również ból w jamie brzusznej. Dolegliwości nasilają się przy próbach poruszania kończynami. Można też zaobserwować skrócenie jednej kończyny i nieregularność w obrysie miednicy. W zależności od wielkości urazu poszkodowany odczuwa mrowienie w pachwinach, drętwienie i może mieć problemy z oddawaniem moczu.
Urazy miednicy, zwłaszcza z podejrzeniem uszkodzenia narządów wewnętrznych (jamy brzusznej, pęcherza moczowego, cewki moczowej), są stanem zagrożenia zdrowia i życia, dlatego nie można ich lekceważyć i wymagają natychmiastowej pomocy medycznej.
W przypadku pęknięcia, a zwłaszcza złamania miednicy, pierwszą pomoc utrudnia podejrzenie urazu narządów wewnętrznych. Poszkodowany powinien być ułożony na płasko z unieruchomionymi kończynami (najlepiej podłożyć koc pod kolana) oraz wypełnioną przestrzenią między podłożem a lędźwiami (np. ubraniami). Należy jak najszybciej wezwać pomoc.
Sposób oraz skuteczność leczenia miednicy zależą od stopnia uszkodzenia i wieku poszkodowanej osoby oraz od towarzyszących powikłań.
Zrotowana miednica – asymetria, która jest przyczyną bólu
Rotacja miednicy, zwana asymetrią, wynika najczęściej ze zablokowania jednego ze stawów krzyżowo–biodrowych. Może być ono następstwem pozornie nieszkodliwego urazu np. niespodziewanego obciążenia nogi z dużą siłą lub skutkiem upadku i uderzenia okolicą stawu krzyżowo-biodrowego w twarde podłoże. W takich sytuacjach pomaga wizyta u fizjoterapeuty i manualne nastawienie miednicy.
Zobacz także: Ból biodra i stawu biodrowego - przyczyny, jak leczyć?
Bardziej skomplikowane w diagnozie i leczeniu są asymetrie niezwiązane bezpośrednio z urazem, a wynikające np. ze stylu chodzenia i siedzenia. Rotacji miednicy sprzyja nawyk zakładania nogi na nogę, przysiadanie na jednej nodze i przyjmowanie niezgodnych z budową ciała pozycji (zwłaszcza przez osoby spędzające znaczną część czasu siedząc przy biurku).
Asymetria może być spowodowana także różną siłą mięśni kończyn dolnych, zwłaszcza jeśli jedna z nich była przez długi czas odciążana po urazie – już po trzech tygodniach można zauważyć przed lustrem krzywą pozycję ciała. Podobnie dzieje się w przypadku różnicy w długości kończyn dolnych, chociaż ta asymetria może być zarówno przyczyną, jak i wynikiem dolegliwości.
Ponieważ miednica jest odpowiedzialna za ustawienie kręgosłupa, przy długotrwałych asymetriach może dojść do uszkodzeń odcinka lędźwiowego, piersiowego, a nawet szyjnego, które mogą prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia dysków i stawów międzykręgowych, czego objawem jest utrzymujący się ból. Dlatego też w przypadku podejrzenia asymetrii miednicy bądź przy bólach kręgosłupa, zwłaszcza w odcinku lędźwiowym, konieczna jest konsultacja z lekarzem i fizjoterapeutą.