Fitoterapia, czyli leczenie roślinami lub pochodzącymi z nich substancjami, cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Jednak by wykorzystać dobroczynne działanie ziół, nie trzeba koniecznie wybierać się do sklepu zielarskiego. Zamiast tego można poszukać leczniczych ziół samemu.

Rośliny lecznicze w Polsce

W Polsce występuje wiele gatunków leczniczych ziół. Wykorzystuje się ich liście, kwiaty lub korzenie. Oto niektóre rośliny lecznicze rosnące w Polsce i ich zastosowania.

Pokrzywa zwyczajna

Jedno z najpopularniejszych ziół leczniczych. Można spotkać ją przy drogach, w ogrodach i lasach. Jej liście można zbierać od czerwca do września. Wyciągi z liści pokrzywy stosuje się w stanach zapalnych dróg moczowych i przewodu pokarmowego. Roślina pomaga także przy nieżycie żołądka i jelit oraz podczas biegunek. Krwiodawcom pozwala uzupełnić jony żelaza. Odwary z pokrzywy zwalczają łupież i łojotok, choć tu lepsze efekty daje wyciąg z korzenia. Odwar jest też używany do przemywania przy stanach zapalnych pochwy.

Rumianek

Rośnie na polach i nieużytkach, uprawia się go też na plantacjach. Lecznicze kwiaty można zbierać od maja do jesieni. Napar z rumianku pomaga w stanach zapalnych przewodu pokarmowego, chorobie wrzodowej, wzdęciach, bólach brzucha, zgadze i braku apetytu. Stosuje się go też na rumień, świąd skóry i odleżyny. Jest skuteczny w zwalczaniu stanów zapalnych jamy ustnej. W postaci okładów pozwala pozbyć się stanów zapalnych rogówki i tęczówki.

Mniszek lekarski

Łąkowa roślina lecznicza. Wykorzystuje się zarówno jego kwiaty, jak też korzeń i liście. Używa się go w schorzeniach wątroby, przy problemach z nerkami, dnie moczanowej i niektórych chorobach skórnych. Mniszek lekarski znajduje też zastosowanie w kąpielach kosmetycznych i okładach na brodawki, kurzajki i kłykciny. Lecznicze kwiaty mniszka są szczególnie skuteczne w leczeniu nieżytów jamy ustnej, gardła i oskrzeli.

Polecamy: Moringa – właściwości lecznicze „cudownego drzewa”

Dziurawiec

Rośnie na łąkach, polach i w zaroślach, kwitnie od czerwca do sierpnia. Jedno z najbardziej wszechstronnych ziół leczniczych. Napar jest skuteczny w terapii stanów zapalnych i skurczowych dróg żółciowych, zastoju żółci w pęcherzyku żółciowym, początkowych objawach kamicy żółciowej i osłabieniu wątroby. Pomaga też w problemach żołądkowych: stanach zapalnych błony śluzowej i zmniejszonym wydzielaniu soku żołądkowego. Stosuje się go przy zmniejszonym wydalaniu moczu, kamicy i dnie moczanowej. Ma działanie uspokajające, leczy wrzody, odmrożenia, oparzenia, trudno gojące się rany. Płukanie ust naparem tej leczniczej rośliny pomaga w stanach zapalnych błony śluzowej, dziąseł i gardła.

Mięta pieprzowa

Kolejna łąkowa roślina lecznicza. Można ją zbierać przez całe lato. Napary z liści znajdują zastosowanie przy problemach trawiennych, kolce jelitowej i stanach skurczowych przewodu pokarmowego. Przetwory z tego leczniczego zioła są też wykorzystywane w schorzeniach wątroby, dróg żółciowych, zapaleniu pęcherzyka żółciowego i przewodów żółciowych. Uzyskiwany z niej olejek miętowy ma podobne przeznaczenie do liści, jednak nie stosuje się go samego ze względu na bardzo silne działanie. Jest za to częstym składnikiem wielu leków i past do zębów.

Lipa drobnolistna

Jej lecznicze kwiaty zbiera się pod koniec czerwca lub w lipcu. Przyrządzony z nich napar ma właściwości napotne, co wykorzystuje się w stanach gorączkowych przy anginie, grypie, zapaleniu gardła, oskrzeli i przeziębieniu. Łagodzi stany napięcia nerwowego, stosowany jest też do pielęgnacji skóry, zwłaszcza w stanach zapalnych, podrażnieniach i świądzie.

Babka lancetowata

Pospolite w Polsce zioło lecznicze. Można ją znaleźć na łąkach, pastwiskach, polach i trawnikach. Zastosowanie lecznicze mają w pełni wykształcone liście, które zbiera się od maja do września. Zrobiony z nich odwar działa na podostre i przewlekłe nieżyty przewodu pokarmowego, bezkwaśności i uszkodzenia błon śluzowych żołądka i jelit. Jako okłady odwar z babki lancetowatej pomaga na uszkodzenia skóry. Używa się go też do obmywania przy stanach zapalnych i świądzie warg sromowych.

Lecznicze zioła – jak zbierać?

Zanim wybierzemy się na zbiory, dobrze jest zaopatrzyć się w atlas lub leksykon roślin leczniczych. Nie tylko po to, by nie pomylić ich z innymi, ale też żeby wiedzieć, gdzie i o jakiej porze roku można je znaleźć. Trzeba pamiętać, że niektóre zioła lecznicze są pod ochroną. Te, które objęte są częściową ochroną, można zbierać tylko po uzyskaniu odpowiedniego zezwolenia konserwatora przyrody lub innych kompetentnych władz. Zioła lecznicze będące pod całkowitą ochroną można zrywać tylko na plantacjach. Niezależnie od tego, co znajdujemy, pamiętajmy o tym, by nie niszczyć trwale stanowisk występowania roślin.