Zespół biodra „trzaskającego” rzadko poddawany jest operacjom chirurgicznym. Oporne na nieinwazyjne metody postaci schorzenia łagodnieją raczej pod wpływem farmakoterapii przeciwzapalnej i miejscowego ostrzykiwania sterydowego. Mimo to nie zaprzestaje się rehabilitacji, opierającej się na różnych technikach fizjoterapeutycznych.

Zespół „trzaskającego” biodra

Zespół „trzaskającego” biodra to zaburzenie charakteryzujące się słyszalnym tarciem i odczuwalnym przeskakiwaniem w okolicy krętarza większego, występujące podczas ruchu, głównie w trakcie zginania, prostowania, przywodzenia i rotacji do zewnątrz kończyny dolnej w stawie biodrowym. Dolegliwościom tego typu zwykle towarzyszą dyskomfort, ból oraz blokowanie w stawie, które przeszkadzają w wykonywaniu codziennych czynności.

Biodro trzaskające, znane również pod nazwą „biodro tancerza”, stanowi następstwo chorób zwyrodnieniowych, urazów, wad anatomicznych i stanów zapalnych. Najczęściej jednak rozwija się na skutek przeciążenia sportowego, szczególnie dyscyplin tanecznych, powodujących dysfunkcję struktur ścięgnisto-mięśniowych. W efekcie dochodzi do nierównowagi sił tkanek kurczliwych, poruszających stawem biodrowym. Nieodpowiednia biomechanika ruchu jest przyczyną bezpośredniego przesuwania się tkanek miękkich po strukturach kostnych w okolicy biodra. Zaburzoną pracę biodra i uciążliwe dolegliwości można jednak odwrócić za pomocą odpowiednio dobranych metod leczenia.

„Trzaskające biodro” – leczenie

Zespół „trzaskającego” biodra najczęściej ustępuje pod wpływem rehabilitacji ruchowej i zabiegów fizjoterapeutycznych. Operacje chirurgiczne w schorzeniu tego typu prowadzone są w znacznie zaawansowanych stadiach zaburzonego napięcia pasma biodrowo-piszczelowego. Kinezyterapię najczęściej uzupełnia się farmakoterapią z wykorzystaniem niesterydowych leków przeciwzapalnych. Tylko na głębokie dolegliwości bólowe zaleca się sterydowe, miejscowe iniekcje, niwelujące zapalenie i uśmierzające ból. Rokowania co do wyleczenia „trzaskającego” biodra są pomyślne, o ile pacjent systematycznie poddaje się fizykoterapii oraz zmodyfikuje jakość treningów uprawianej dyscypliny przynajmniej do czasu całkowitego ustąpienia zespołu.

„Trzaskające” biodro – rehabilitacja

W schorzeniu, jakim jest „trzaskające” biodro, ćwiczenia ruchowe to podstawowe narzędzie przywracające prawidłową biomechanikę stawu biodrowego. Dominującym rodzajem ćwiczeń są treningi ukierunkowane na korekcję postawy ciała oraz zmniejszenie wzmożonego napięcia tkanek miękkich w okolicy biodra. Ćwiczenia na “trzaskające biodro” to głównie ćwiczenia rozciągające zginaczy biodra oraz poizometryczna relaksacja mięśni. Dodatkowo stosuje się masaż głęboki, ćwiczenia poprawiające stabilizację, koordynację i równowagę, czucie głębokie oraz ogólną siłę kończyn dolnych. Równolegle do odzyskiwania odpowiedniego napięcia przykurczonych struktur należy pracować nad wzmacnianiem antagonistów. Trzeba jednak pamiętać o stopniowym zwiększaniu obciążenia, aby układ mięśniowy miał czas na adaptację do nowych warunków i nie doszło do powtórzenia się kontuzji.

„Trzaskające” biodro – fizjoterapia

Pomiędzy ćwiczeniami zaleca się zabiegi fizykalne, takie jak:

• punktowy i prysznicowy laser;
• pole magnetyczne małej częstotliwości;
• ultradźwięki i falę uderzeniową;
• elektroterapię, w tym prądy Nemeca czy TENS, a także jonoforezę ze środkiem przeciwbólowym i przeciwzapalnym;
• krioterapię, czyli zabiegi z zastosowaniem niskie temperatury, np. zimne okłady, nawiewy czy kompresy i schładzanie aerozolem.

Dodatkowo okolicę stawu biodrowego zaleca się oklejać dynamicznym plastrem (zabieg nosi nazwę kinesiotapingu). Taśmy o odpowiednich właściwościach elastycznych odciążają tarcie się struktur stawu, zmniejszając tym samym przyparcie pasma biodrowo-piszczelowego do krętarza większego. Ustępują słyszalne trzaski i uczucie przeskakiwania. Kinesiotaping polecany jest szczególnie osobom aktywnym sportowo, również w ramach prewencji nawrotów trzaskającego biodra, choć można stosować tego typu metodę już w początkowym okresie leczenia w celu poprawy funkcjonowania stawu, stabilizacji i przyspieszenia procesów regeneracyjnych. Odpowiednio umocowane plastry utrzymują się nawet do 2 tygodni, przez co sportowiec może kontynuować treningi nawet w trakcie leczenia.

Operacja biodra „trzaskającego”

„Trzaskające” biodro oporne na leczenie zachowawcze kwalifikowane jest na zabieg chirurgiczny. Operacja zespołu ma na celu odbarczenie elementów, zacierających się podczas pracy stawu. Terapię tego typu wykonuje się metodą klasyczną lub z wykorzystaniem technik artroskopowych, co wiąże się z mniejszym bólem pooperacyjnym, małymi bliznami i szybszą rekonwalescencją.

Zobacz film: Rozciąganie zginaczy stawu biodrowego i mięśni pośladków

Bibliografia:

1. Białoszewski D., „Fizjoterapia w ortopedii”, PZWL, Warszawa 2017.

2. McMahon P., „Medycyna sportowa”, PZWL, Warszawa 2010.

3. Spodaryk K., „Patologia narządu ruchu”, PZWL, Warszawa 2016.

4. Szajna A., „Terapia narządu ruchu: ćwiczenia w domu”, Krośnieńska Oficyna Wydawnicza, Krosno 2007.