Ucho wewnętrzne zawiera dwie główne struktury, tj. zmysły słuchu i równowagi. Wobec tego zaburzenie w zakresie ucha środkowego może dawać objawy zarówno obejmujące zaburzenia słuchu, jak i zaburzenia równowagi. Struktury ucha wewnętrznego określa się mianem błędnika. Zdecydowanie częściej w praktyce klinicznej można spotkać się z zapaleniem ucha środkowego i zapaleniem ucha zewnętrznego. Zapalenie ucha wewnętrznego przebiega najczęściej jako stan nagły, ostry, wymagający pilnej konsultacji lekarskiej i jak najwcześniejszego włączenia właściwego leczenia.

Zapalenie ucha wewnętrznego – przyczyny

Zapalenie ucha wewnętrznego, inaczej określane mianem zapalenia błędnika, może szerzyć się z ucha środkowego do ucha wewnętrznego, jak również drogą krwiopochodną bądź z zakażenia opon mózgowo-rdzeniowych. Może mieć charakter infekcyjny, jak i nieinfekcyjny. Inny podział wyodrębnia zapalenia toksyczne, ropne i przewlekłe.

Zapalenie błędnika może być powikłaniem zapalenia ucha środkowego czy też neuroinfekcji. Najczęstszą przyczyną są wirusy, zdecydowanie rzadziej wywołują je bakterie.

Wśród patogenów wywołujących infekcyjne zapalenie ucha wewnętrznego należą:

• wirus odry,
  
• wirus różyczki,
  
• wirus świnki,
  
• cytomegalowirus,
  
• HIV,
  
• Neisseria meningitidis,
  
• Streptococcus pneumoniae,
  
• Haemophilus influenzae,
  
• grzyby,
  
• pierwotniak wywołujący toksoplazmozę.
  

Toksyny bakteryjne, jak również mediatory zapalne wnikają do ucha wewnętrznego, wywołując toksyczne, inaczej surowicze, zapalenie. W ropnej postaci dochodzi do bezpośredniej inwazji patogenów do ucha wewnętrznego. Zapalenie przewlekłe związane jest najczęściej z wnikaniem mas tkankowych w głąb błędnika (perlak czy ziarnina).

Zapalenie ucha wewnętrznego – objawy

Zapalenie ucha wewnętrznego daje najczęściej nagłe, ostre objawy. Obejmują one:

• oczopląs,
  
• nudności i wymioty,
  
• zaburzenia równowagi,
  
• zawroty głowy,
  
• upośledzenie słuchu.
  

Mimo etiologii zapalnej mogą nie pojawiać się objawy ogólne infekcji, jak gorączka czy pulsujący ból ucha. Ponadto objawy mogą być jedno- lub obustronne, w zależności od przyczyny.

Zobacz film i sprawdź jak jest zbudowane ucho: 

Zapalenie ucha wewnętrznego – co robić?

W sytuacji wystąpienia nagłych objawów związanych z zaburzeniami słuchu i równowagi, koniecznie należy skonsultować się z lekarzem. Celem diagnostyki wykonuje się szereg badań otolaryngologicznych i neurologicznych. Czasami należy wykonać rezonans magnetyczny. Leczenie zapalenia błędnika odbywa się wyłącznie w warunkach szpitalnych. Konieczne jest określenie etiologii zapalenia i wdrożenie leczenia adekwatnego do przyczyny. Jeśli diagnostyka wykaże zakażenie bakteryjne, konieczne jest wdrożenie antybiotyku. Spośród metod terapeutycznych stosuje się również leczenie zabiegowe, polegające na oczyszczeniu ucha z ziarniny.

Często niezbędne jest podawanie leków zmniejszających nasilenie wymiotów. W zależności od etiologii zakażenia, leczenie może okazać się w pełni pomyślne, a zapalenie nie pozostawi stałych ubytków w zakresie funkcji narządów słuchu i równowagi. Może jednak okazać się, że rozwiną się powikłania zapalenia ucha wewnętrznego.

Powikłania zapalenia ucha wewnętrznego

Wśród powikłań niewłaściwie leczonego, za późno rozpoznanego lub też po prostu niereagującego na leczenie zapalenia ucha wewnętrznego, mogą rozwinąć się:

• głuchota,
  
• uszkodzenie błędnika,
  
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
  
• ropnie mózgu.