Jelito cienkie jest położone pomiędzy żołądkiem a jelitem grubym, od którego jest oddzielone za pomocą zastawki krętniczo-kątniczej. Od przedniej strony znajduje się w okolicy pępka, podbrzusza i bioder. U osób dorosłych ma od 5 do 6 m długości i nieco więcej w przypadku dzieci. Średnica (światło) zdrowego jelita cienkiego wynosi ok. 4 cm na jego początku i zmniejsza się wraz z jego końcem do ok. 2,5 cm. Należy pamiętać, że u zdrowych osób jelito cienkie nie jest wyczuwalne w dotyku przez powłoki brzuszne.
Jelito cienkie – budowa, podział
Błona śluzowa jelita cienkiego jest mocno pofałdowana i pokryta kosmkami jelitowymi. W całym jelicie cienkim jest ich około 10 milionów. Zadaniem kosmków jest zwiększenie powierzchni chłonnej jelita, która w przypadku zdrowych i dorosłych ludzi wynosi aż 200 m2! W jelicie cienkim produkowany jest sok jelitowy umożliwiający trawienie pokarmów. To za sprawą soku jelitowego i zawartych w nim enzymów następuje rozkład białek czy aminokwasów.
Jelito cienkie dzieli się na trzy elementy: dwunastnicę, jelito czcze, jelito kręte.
Dwunastnica jest pierwszym odcinkiem jelita cienkiego, rozpoczynającym się na końcu żołądka i kończącym się w miejscu przejścia w jelito czcze w dalszej części jelita cienkiego. Dwunastnica ma ok. 25–30 cm i przypomina kształtem podkowę. Do dwunastnicy poza trawionym pokarmem trafia żółć z wątroby, a także sok trzustkowy z trzustki.
Zobacz film i dowiedz się jak działają jelita:
Jelito czcze zaczyna się przy zgięciu dwunastniczo-czczym i w dolnej części jelita cienkiego przekształca się w jelito kręte. Ma od 2 do 5 m długości i jest ułożone w pętle.
Końcowe trawienie pokarmów przebiega w jelicie krętym, które kończy się zastawką krętniczo-kątniczą i przechodzi w jelito grube.
Choroby jelita cienkiego – rodzaje, objawy
Ze względu na spełniane w organizmie funkcje, jelita są podatne na wiele chorób. Wśród najczęstszych chorób jelit i zaburzeń trawienia wymienia się: celiakię, zespół krótkiego jelita, nowotwory jelita cienkiego, enteropatię, chorobę Whipple’a, niedrożność przewodu pokarmowego, zespół rozrostu bakteryjnego i pooperacyjną niedrożność jelit.
Najczęstszymi objawami chorób jelita cienkiego są: brak łaknienia, nudności, wymioty, silne bóle brzucha, przewlekłe lub ostre biegunki, gorączka, zaburzenia wchłaniania i niedożywienie.
Zobacz także: Skręt kiszek czyli niedrożność jelit
Choroby jelita cienkiego – celiakia
Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną, polegającą na nietolerancji glutenu. Objawami celiakii są najczęściej:
- niedokrwistość
- osteoporoza
- ból brzucha
- wzdęcia
- biegunki
- spadek masy, a w przypadku dzieci zatrzymanie tempa wzrostu
Celiakia jest najczęściej diagnoza u osób w wieku 30–50 lat; dwukrotnie częściej zapadają na nią kobiety niż mężczyźni.
Flora bakteryjna jelit - jak o nią dbać? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Zobacz także: Zapalenie jelit
Choroby jelita cienkiego – zespół krótkiego jelita
O zespole krótkiego jelita mówimy, gdy dojdzie do wyłączenia funkcji jelita cienkiego, które prowadzi do ograniczenia przyswajania składników odżywczych. Taki stan zaburza prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Przyczynami zespołu krótkiego jelita są martwica, rozległe resekcje, przetoki oraz zaburzenia wchłaniania. Do objawów zalicza się wyniszczające i bardzo długie biegunki, odwodnienie, niedożywienie. Brak szybkiej reakcji może doprowadzić do chorób wrzodowych, kamicy nerkowej, kamicy żółciowej, zaburzeń rytmu serca, niedokrwistości, tężyczki i kwasicy mleczanowej.
Choroby jelita cienkiego – nowotwory
Nowotwory jelita cienkiego są rzadkie i stanowią blisko 2% nowotworów układu pokarmowego. W 2009 r. według Krajowego Rejestru Nowotworów zanotowano 220 zachorowań na ten rodzaj nowotworu w całym kraju.
Możliwe jest występowanie złośliwych oraz łagodnych postaci. Łagodne są mocno ograniczone, o powolnym wzroście. Wśród nich wyróżnia się: gruczolaki, tłuszczaki, włókniaki, naczyniaki oraz guzy z mięśniówki gładkiej. Nowotwory złośliwe mają odmienną budowę niż tkanka, z której powstały. Charakteryzują się znacznie szybszym i dynamicznym podziałem komórkowych i w przypadku braku podjętego leczenia prowadzą do śmierci. Do nowotworów złośliwych jelita cienkiego zalicza się: chłoniaki, gruczolakoraki, nowotwory neuroendokrynne, nowotwory podścieliskowe, mięsaki oraz przerzuty z innych narządów.
We wczesnym etapie nowotwory przebiegają bezobjawowo, dlatego tak trudno jest je wykryć. Pierwsze symptomy są mało charakterystyczne i najczęściej dotyczą bólów brzucha nasilających się po spożytych posiłkach, nudności, wymiotów, znacznej utraty masy ciała i osłabienia.
Co jeść, aby nie mieć problemów z układem pokarmowym? Dowiesz się tego z filmu:
Zobacz także: Nieswoiste zapalenie jelit
Jak oczyścić jelito cienkie?
Przyczynami chorych jelit są najczęściej błędy żywieniowe i brak aktywności fizycznej. Jeśli chcemy oczyścić jelita i przywrócić je do właściwego funkcjonowania, zastanówmy się, jakie alergeny spożywamy wraz z posiłkami. Zacznijmy pić 2 l wody dziennie, zieloną herbatę, a także włączmy do diety czosnek i olej lniany. Warto rozważyć także kompleksowy detoks jelit.