Usuwanie (wyrywanie) ósemek to częsty zabieg wykonywany przez stomatologów, ponieważ trzecie zęby trzonowe, zwane też zębami mądrości, bywają powodem licznych problemów. Zazwyczaj pojawiają się między 17. a 25. rokiem życia, a ich zadaniem razem z pozostałymi zębami bocznymi jest przeżuwanie i rozdrabnianie pokarmu.

U niektórych osób nie występują wcale, u innych proces wyrzynania się zostaje zatrzymany (ósemki nie są wówczas widoczne, choć tkwią w kości i dziąśle), często również rosną pod nieprawidłowym kątem, naciskając na korzenie pozostałych trzonowców i powodując ryzyko uszkodzenia siódemki. Ze względu na położenie, sprzyjające zaleganiu w ich okolicach pokarmu i utrudniające dostęp np. szczoteczki, są one również najbardziej narażone na próchnicę.

Zobacz film i sprawdź  jak prawidłowo dbać o zęby:

Chirurgiczne usuwanie ósemek

Ekstrakcja ósemki, jako zęba mało przydatnego człowiekowi, była niegdyś zalecana przez większość stomatologów. Dziś usuwanie trzecich zębów trzonowych wykonuje się zazwyczaj tylko w konkretnych przypadkach, gdy:

• powodują problemy ortodontyczne lub okluzyjne (utrudniają prawidłowe przesuwanie się żuchwy względem szczęki)
• są przyczyną częstych stanów zapalnych dziąsła
• ich położenie jest nieprawidłowe, co może uszkadzać korzenie pozostałych trzonowców 
• wywołują niespecyficzne objawy, np. migrenowe bóle głowy (częste w przypadku zatrzymanych zębów mądrości).

Usuwanie ósemki, szczególnie zatrzymanej, czasami jest wykonywane profilaktycznie. Ma na celu eliminację zębów nieprzydatnych czynnościowo, mogących stanowić potencjalne miejsce powstania torbieli, przyczynę resorpcji zębów sąsiednich czy złamań żuchwy.

Przed zabiegiem chirurgicznego usuwania ósemek niezbędne jest wykonanie pantomogramu, czyli zdjęcia rentgenowskiego (RTG) szczęki, które daje dużo informacji o wzroście i rozwoju tych zębów, a także ułatwia ocenę potencjalnej trudności zabiegu i ryzyka możliwości wystąpienia powikłań. W trudniejszych przypadkach coraz częściej stomatolodzy kierują na dokładniejszą diagnostykę – CBCT czyli stożkową tomografię dla celów stomatologicznych.

Polecamy: Ekstrakcja zęba – jak przebiega wyrywanie zęba, czy zabieg można wykonywać w ciąży?

Ekstrakcja ósemki – na czym polega?

Wyrywanie ósemek warto przeprowadzać u osób młodych, u których łatwiej wykonać zabieg i lepiej go tolerujących – szybciej goi się u nich rana, łatwiej postępuje całkowita regeneracja kości i proces ponownego przyrastania tkanek dziąsła do sąsiednich zębów. Do usuwania trzecich zębów trzonowych, zwłaszcza zatrzymanych, najlepszy okres następuje między 16. a 18. rokiem życia, gdy korzenie są uformowane mniej więcej w połowie.

Chirurgiczne usuwanie ósemek, zwane też dłutowaniem ósemek, jest przeprowadzane w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu pacjent nie odczuwa bólu, a jedynie dyskomfort związany z uczuciem ucisku czy rozpierania. Zabieg rozpoczyna się od nacięcia i odsłonięcia dziąsła w okolicy zęba, a następnie usunięcia za pomocą wiertła chirurgicznego blaszki kostnej, co umożliwia dostęp do ósemki. Zazwyczaj ząb jest ona dzielony na mniejsze fragmenty i usuwany etapami.

Niekiedy, w przypadku zębów całkowicie zatrzymanych, gdy pomiary kostne wskazują, że nie będzie miejsca na prawidłowy rozwój ósemki lub znajduje się ona w niekorzystnym położeniu, wykonuje się germektomię, czyli zabieg usunięcie zawiązka zęba.

Zobacz także: Wady zgryzu u dorosłych – przyczyny, rodzaje i leczenie

Usuwanie ósemek to trudny zabieg stomatologiczny, obarczony ryzykiem powikłań, zarówno miejscowych, jak i ogólnoustrojowych. Do najczęstszych należą:

• szczękościsk

• przedłużone krwawienie
• obrzęk
• zapalenie zębodołu
• porażenie nerwu zębodołowego dolnego bądź językowego (objawia się zaburzeniami czucia w obrębie wargi dolnej lub języka)
• krwiak.

Wyrywanie ósemek wiąże się również z prawdopodobieństwem pojawienia się obrzęku policzka oraz problemami z otwieraniem ust. Objawy te mogą nasilać się do 48 godzin po zabiegu, następnie powinny ustępować. Czasem lekarze przepisują leki zapobiegające takim powikłaniom.

Zobacz także: Suchy zębodół – przyczyny, objawy, leczenie stomatologiczne i domowe

Po wyrwaniu ósemki

Zębodół powstały po ekstrakcji ósemki powinien zamknąć się w ciągu tygodnia. Przez ten czas warto stosować zimne okłady i ssać kostki lodu, co zmniejszy ból i ograniczy ewentualny obrzęk. Należy zrezygnować ze spożywania potraw twardych i wymagających żucia, a także wykluczyć produkty zawierające kofeinę, napoje alkoholowe i papierosy, które zaburzają prawidłowe gojenie rany poekstrakcyjnej.

Niezbędne jest utrzymywanie prawidłowej higieny jamy ustnej z ograniczeniem okolicy zębodołu, aby nie wypłukać czy nie usunąć z niego skrzepu – naturalnego opatrunku. W razie konieczności można zażyć leki przeciwbólowe. W przypadku przedłużającego się krwawienia lub pojawienia się niepokojących objawów niezbędny jest kontakt ze stomatologiem.