USG 3D/4D pozwala na zwizualizowanie wyglądu ciała płodu, co ułatwia rodzicom wyobrażenie sobie mającego przyjść na świat dziecka. Techniki te nadal się rozwijają i choć na razie nie są powszechnie wykorzystywane w diagnostyce, to wydaje się, że USG 3D i 4D będzie przeżywało swój rozkwit w przyszłości.
USG 3D i 4D – na czym polega?
Badanie ultrasonograficzne to jedno z podstawowych narzędzi, którymi posługuje się lekarz ginekolog w celu monitorowania przebiegu ciąży oraz diagnostyki wad wrodzonych i niektórych zaburzeń genetycznych. Standardowo wykonuje się je w trybie 2D – dwuwymiarowym, kiedy to obraz jest płaski i przedstawia przekrój wnętrza macicy oraz ogólny zarys ciała płodu wraz z poszczególnymi narządami wewnętrznymi. Nowe możliwości technologiczne pozwalają jednak, by badanie wykonać za pomocą najnowszych technik. Nie jest ono konieczne do przeprowadzenia dla zdrowia i życia dziecka, jednak część rodziców decyduje się na wykonanie USG 3D lub 4D obok klasycznego obrazowania, co ma wiele zalet, a nie wiąże się z dodatkowymi zagrożeniami.
Jaka jest różnica między USG 3D a 4D? USG 3D to badanie trzywymiarowe: dzięki niemu możliwe jest przestrzenne zobrazowanie płodu, który widoczny jest jako nieruchoma bryła. Realistycznie wyglądające zdjęcie powstaje dzięki nakładaniu się wielokrotnych obrazów dwuwymiarowych, które nachodząc na siebie, dają bardziej czytelny dla oglądającego efekt w postaci nieruchomego przeźrocza. W USG 4D to obrazowanie trójwymiarowe w czasie rzeczywistym. Dzięki takiemu badaniu można obserwować ruchy płodu czy akcję jego serca. Widziany obraz można też nagrać. Nie każdy aparat ultrasonograficzny ma wyżej wymienione funkcje.
Na co zwrócić uwagę w badaniu USG? Zobaczcie na filmie:
Do czego jest przydatne USG 3D i 4D
Wydaje się, że największą korzyścią w wykonaniu badania USG 3D lub badania USG 4D jest możliwość przestrzennego zwizualizowania ciała mającego narodzić się dziecka (w tym jego płci), co jest niezwykle korzystne dla rodziców, którzy nie mogą się doczekać, by zobaczyć swoje maleństwo oraz potwierdzić, że całe i zdrowe oczekuje przyjścia na świat. Dzięki niemu można zaobserwować takie szczegóły jak mimika płodu czy ułożenie kończyn i paluszków. Sam film uzyskany dzięki USG 4D jest doskonałą pamiątką ukazującą ruchy dziecka, takie jak łapanie pępowiny, ssanie kciuka, zaciskanie i otwieranie piąstki, zamykanie i otwieranie oczu.
Z medycznego punktu widzenia badanie USG 3D/4D ma istotną przewagę nad 2D jedynie w diagnozowaniu poszczególnych typów rozszczepienia podniebienia, dlatego badanie dwuwymiarowe jest nadal złotym standardem. Nie da się jednak zaprzeczyć, że dzięki zaawansowanym technikom możliwe jest zobrazowanie przestrzenne ciała płodu, co może być istotne w wykrywaniu niektórych wad wrodzonych oraz zespołów genetycznych. Za przykład można tu podać zespół Downa, gdzie za pomocą metody USG 3D warto zobrazować przestrzennie takie cechy jak długość kości nosowej. Wydaje się, że w miarę rozwoju tych technik ich wartość diagnostyczna zwiększy się, potrzeba jednak czasu na opracowanie odpowiednich metod pomiarowych.
Kiedy się wykonuje USG 3D i 4D?
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca wykonanie standardowego USG w trzech terminach: między 11. a 14. tygodniem ciąży, między 18. a 22. tygodniem (połówkowe) oraz między 28. a 32. tygodniem. Dodatkowe badania przeprowadzane są z zalecenia lekarza.
USG 3D i 4D najlepiej wykonywać w terminie standardowo wykonywanego dwuwymiarowego badania. Ze względów technicznych najbardziej dogodnym czasem wydaje się ostatni trymestr, kiedy to płód jest na tyle duży, by dało się wyraźnie zobrazować wszystkie struktury, a w jamie macicy pozostaje jeszcze dużo miejsca, choć można je oczywiście wykonać wcześniej. W diagnostyce USG połówkowe 3D pomaga w praktycznej ocenie wad wrodzonych w obrębie twarzy oraz budowy i ułożenia kończyn. Takie badanie wykonywane na wcześniejszych etapach ciąży nie pozwoli na dokładne obrazowanie ciała dziecka, dlatego wydaje się, że nie ma sensu go przeprowadzać.
Ile kosztuje USG 3D i 4D?
Coraz więcej aparatów w gabinetach lekarskich ma opcję wykonania rozszerzenia podstawowego badania o USG 3D/4D. Cena takiej usługi wraz z uzyskaniem zdjęcia USG 3D oraz filmu USG 4D na płycie DVD wynosi od 200 do 300 zł.
Bibliografia:
1. M. Dębska, Badanie ultrasonograficzne w drugim trymestrze ciąży, „Ginekologia po dyplomie”, marzec 2010, s. 25–35.
2. M. Pietryga, Ultrasonograficzna diagnostyka prenatalna — możliwości technik 3D, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna” 2017, tom 2, nr 4, s. 143–154.