Torbiel w jamie ustnej może mieć różną postać. Wśród potencjalnie groźnych form wymienia się torbiel zębatą, torbiel pilonidalną (włosową), torbiel korzeniową i torbiel okołowierzchołkową. Oprócz silnego bólu mogą one powodować obrzęk w obrębie jamy ustnej i uciskać inne zęby. Im dłużej torbiel pozostaje niezdiagnozowana i nieleczona, tym większe jest ryzyko, że długotrwały nacisk na zdrowe zęby doprowadzi do ich osłabienia, a co za tym idzie – do rozwoju próchnicy.
Torbiel na zębie – jak powstaje?
U wielu osób torbiel pojawia się wokół korzeni martwych zębów lub w miejscach, gdzie zęby nie rozwijają się właściwie. Impulsem do ich powstawania jest obecność bakterii namnażających się przy martwym lub niewykształconym zębie (często obserwuje się to zjawisko w przypadku tzw. zębów mądrości).
Mechanizm tworzenia się torbieli jest prosty. Na początku dochodzi do obumarcia miazgi zęba i rozwoju stanu zapalnego. Stara tkanka miazgi zużywa się, a torbiel stopniowo się powiększa i zaczyna uciskać strukturę kości otaczającą ząb. Ucisk jest tak silny, że kość ulega osłabieniu.
Infekcja w obrębie miazgi zęba to główna, ale nie jedyna przyczyna powstawania torbieli. Zmiany w jamie ustnej mogą być spowodowane także przez:
- zaniedbania higieniczne prowadzące do wystąpienia stanu zapalnego w kanale zęba,
- choroby przewlekłe rozwijające się w nosogardle, np. zapalenie zatok, zapalenie migdałków itp.,
- osłabienie układu odpornościowego,
- paradontozę (zapalenie tkanek przyzębia),
- stan zapalny rozwijający się pod koroną zęba, który przybrał postać przewlekłą,
- próchnicę – w miarę jak choroba postępuje, stan zapalny wnika w ząb i oddziałuje na tkanki wewnętrzne,
- uraz zęba lub szczęki,
- trudności z wyrzynaniem się „ósemek” lub zębów mlecznych i stałych w okresie dzieciństwa.
Torbiel w jamie ustnej może pojawić się nawet u noworodków – wówczas przypadłość ta stanowi duże zagrożenie, ponieważ może być zaczątkiem choroby nowotworowej.
Zobaczcie koniecznie, jak prawidłowo dbać o zęby:
Torbiel zęba po leczeniu kanałowym
Nieprawidłowo przeprowadzone leczenie kanałowe zęba może przyczynić się do powstania torbieli w jamie ustnej. W tej sytuacji należy wdrożyć leczenie antybiotykiem, a jeśli zachodzi taka potrzeba, zaleca się nacięcie torbieli i jej osuszenie. Następnie ponawia się leczenie kanałowe, jeżeli ząb można uratować, lub usuwa się go.
Torbiel zęba – objawy
Ból zęba, uczucie dyskomfortu podczas przeżuwania pokarmu i niewielkie owrzodzenia na dziąśle to dolegliwości, których nie wolno bagatelizować, są one bowiem typowe dla torbieli w jamie ustnej.
Proces powstawania torbieli trwa zwykle kilka tygodni, a symptomy przez długi czas są nieswoiste. Na ogół w początkowym stadium rozwoju cysty można ją wykryć tylko za pomocą zdjęcia rentgenowskiego lub badania z użyciem rezonansu magnetycznego, ponieważ niemal nie sposób dostrzec jej gołym okiem.
Objawy, które wywołuje torbiel w jamie ustnej, często pojawiają się w następującej kolejności:
- nieprzyjemne uczucie w zębie i dziąśle podczas gryzienia i przeżuwania twardych produktów spożywczych,
- odczuwanie ciężkości w okolicy danego zęba,
- ból podczas jedzenia,
- trudności z poruszaniem szczęką podczas otwierania ust,
- zmiana stopnia natężenia i częstotliwości bólu – z łagodnego na ostry i stały,
- pojawienie się małych guzków na dziąśle, które stopniowo powiększają się,
- ogólne osłabienie bez wyraźnego powodu (może dojść też do wzrostu temperatury ciała),
- wystąpienie wycieku – jeśli na zewnętrznej stronie dziąsła pojawił się pęcherzyk i wypływa z niego ciecz, oznacza to, że doszło do pęknięcia kości i do powstania przetoki.
Torbiel zęba – leczenie
W przypadku małych torbieli najbardziej popularną metodą leczenia jest terapia endodontyczna, czyli leczenie kanałowe. Polega ono na oczyszczeniu zainfekowanej miazgi zęba i wypełnieniu kanału. Jest to leczenie nieinwazyjne, o stosunkowo prostym przebiegu.
Jeśli torbiel na korzeniu zęba znajduje się głęboko, blisko szczęki i nie można usunąć jej za pomocą leczenia kanałowego, konieczna jest operacja. Obecnie stosuje się dwa rodzaje procedur: cystektomię torbieli (usunięcie części kanału zęba wraz z torbielą) oraz hemisekcję (wycięcie całego uszkodzonego kanału wraz ze zniszczoną przez stan zapalny i torbiel częścią korony zęba). Cystektomia to metoda zalecana osobom, u których torbiel jest niewielka i oddziałuje na nie więcej niż dwa zęby. Hemisekcję stosuje się w trudniejszych przypadkach i jest to zabieg bardziej inwazyjny.
Gdy nie ma szans na uratowanie zęba, należy go wyrwać i oczyścić miejsce, w którym obecna była torbiel. Po zagojeniu się dziąsła można rozważyć wstawienie implantu. Ekstrakcję zęba przeprowadza się również po leczeniu kanałowym lub chirurgicznym, które nie przyniosło pożądanego efektu.
Ryzyko rozwoju torbieli w jamie ustnej jest większe u osób, które nie dbają o zęby i unikają wizyt u dentysty, dlatego profilaktyka zmian tego typu opiera się na starannej higienie i regularnych kontrolach stomatologicznych.
Polecamy także dowiedzieć się, jak wygląda leczenie implantologiczne: