Świąd w okolicy odbytu często jest łatwo wyleczyć i nie należy go ukrywać, a tym bardziej lekceważyć. Dane statystyczne wskazują, że jest częstszą przypadłością mężczyzn i nasila się szczególnie latem.

Świąd odbytu – jakie są jego objawy?

Osoby dotknięte świądem odbytu najczęściej skarżą się na swędzenie, pieczenie, a niekiedy palenie okolic odbytu. Dolegliwości potrafią być tak dokuczliwe, że uniemożliwiają normalne funkcjonowanie, wypoczynek czy sen. Dlatego należy podjąć odpowiednie kroki w celu zwalczenia przypadłości, nawet jeżeli wymaga ona wizyty lekarskiej, w której trakcie lekarz przeprowadzi wywiad i obejrzy okolice krocza. Świąd odbytu można zdiagnozować bez konieczności badań laboratoryjnych. Objawem jest zaczerwieniona skóra w podrażnionym miejscu, mocno przekrwiona, zgrubiała, z często sączącym się płynem surowiczym. Należy pamiętać, że świąd jest jedynie symptomem – konieczne jest zdiagnozowanie przyczyny, a to wymaga poszerzonych badań diagnostycznych i specjalistycznych.

Świąd odbytu – przyczyny chorobowe, świąd samoistny i świąd o podłożu nerwowym

Świąd okolic odbytu często spowodowany jest niedostateczną higieną okolic intymnych. Niekiedy jest skutkiem źle dobranych kosmetyków. Pojawiają się opinie, że może być też wynikiem złej diety bogatej w czekoladę, owoce cytrusowe, ostre przyprawy, używki typu alkohol i kawa, napoje gazowane i mleko. Powoduje go też niedobór witaminy A i D.

Poza czynnikami zewnętrznymi, alergiami na kosmetyki i detergenty oraz niewłaściwymi nawykami żywieniowymi świąd może być spowodowany przez schorzenia miejscowe, które prowadzą do zwiększonej wilgotności odbytu, takie jak przetoka, szczelina odbytu, hemoroidy, zapalenie jelita grubego lub błon śluzowych, a także nowotwory. Przyczyną swędzenia i podrażnienia skóry w okolicy odbytu są też typowe kobiece dolegliwości, zwłaszcza te, które wiążą się z wydzielaniem znacznych ilości śluzu z pochwy, np. grzybica.

Świąd odbytu może być też objawem chorób ogólnoustrojowych i wówczas również wymaga poszerzonej diagnostyki. Występuje m.in. przy: cukrzycy, żółtaczce, alergiach, dnie moczanowej, przewlekłych chorobach nerek i wątroby, zaburzeniach tarczycy, trzustki, patologiach funkcjonowania jajników, a także zaburzeniach hormonalnych charakterystycznych dla okresu menopauzy. Świąd odbytu może być wywołany przez pasożyty, np. owsiki (które są najczęściej przyczyną świądu odbytu u dzieci), świerzb czy wszy łonowe.

Medycyna określa także przypadki świądu samoistnego, czyli takiego, który nie ma żadnej określonej przyczyny. Wówczas proces leczenia jest wyjątkowo trudny i polega na łagodzeniu objawów. Równie skomplikowanym przypadkiem jest świąd o podłożu nerwowym.

Dlaczego skóra sędzi? Dowiesz się tego z filmu:

Świąd odbytu – leczenie

Leczenie świądu odbytu powinno być uzależnione od przyczyny. Przy zapaleniach miejscowych wystarczy podanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Ulgę przynoszą też stosowane miejscowo żele i maści o działaniu łagodzącym pieczenie i swędzenie zmienionych chorobowo miejsc. Ponieważ świąd często dotyka kobiety w okresie menopauzy, niezbędna jest zastępcza terapia hormonalna przywracająca równowagę organizmu.

Znacznie trudniejszy do leczenia jest świąd samoistny, a także ten spowodowany stresem. Tego drugiego można się pozbyć z pomocą leków uspokajających. W skrajnych przypadkach konieczny może okazać się zabieg chirurgiczny polegający na przecięciu drobnych nerwów, które zlokalizowane są w okolicy odbytu. Dobre efekty daje też zabieg ostrzykiwania okolic odbytu alkoholem etylowym w celu pozbawienia nerwów czucia.

Domowe sposoby na świąd odbytu

Domowe leczenie świądu okolic odbytu oparte jest przede wszystkim za zwiększonej dbałości o higienę okolic intymnych. W trakcie mycia należy unikać dodatkowego podrażnienia twardymi gąbkami czy ręcznikami. Warto unikać nadmiernego zawilgocenia odbytu np. przez noszenie zbyt ciasnej, niedopasowanej bądź syntetycznej bielizny (zabronione jest używanie stringów). Niewskazane są pudry, talki i maści, których używanie nie zostało wcześniej skonsultowane z lekarzem.

Ulgę przynoszą nasiadówki w ciepłej wodzie z dodatkiem kory dębu, rumianku czy nadmanganianu potasu. Sprawdzają się mieszanki ziołowe z rdestu, szałwii, kory dębu i kasztanowca, które ugotowane należy odcedzić i dodać do wody w wannie. Do ciepłej kąpieli można też dolać olejki eteryczne łagodzące ból i podrażnienia, a przede wszystkim działające rozluźniająco i uspokajająco. Przy silnych dolegliwościach można stosować miejscowe okłady z lodu, podobnie jak przy hemoroidach, a także z zaparzonej torebki herbaty, ponieważ zawarta w niej tanina ma działanie ściągające.