Skurcze łydek to dolegliwości bólowe polegające na nagłym i silnym skurczu włókien mięśniowych. Objawia się to bolesnym i nieprzyjemnym skurczem łydki. Warto pamiętać, że długotrwały skurcz mięśnia może prowadzić do jego niedokrwienia, dlatego bardzo ważne jest, aby zmienić pozycję i rozmasować go. Te przykre dolegliwości bólowe mogą mieć wiele przyczyn – od tych nie groźnych, np. po ciężkim treningu lub w trakcie ciąży, po te niebezpieczne sugerujące stany chorobowe, np. cukrzycę czy żylaki.

Zobacz także:

Ćwiczenia na łydki – zasady, sposoby na wzmocnienie, wysmuklenie i rozciągnięcie łydek

Zapalenie ścięgna Achillesa – jakie są jego objawy? Leczenie domowe i specjalistyczne

Ból łydek – przyczyny, ból pod kolanem i z tyłu nogi, leczenie

Skurcze łydek: czy zawsze są powodem do niepokoju?

Należy podkreślić, że skurcze łydek nie zawsze świadczą o stanach chorobowych. Przede wszystkim mogą pojawiać się u osób aktywnych fizycznie i być wyrazem przeciążenia mięśni, tzw. przetrenowania. Osoby uprawiające sport są bardziej narażone na powstawanie urazów, a także nie zawsze pamiętają o uzupełnieniu płynów i elektrolitów – to może skutkować niedoborami mineralnymi i odwodnieniem, które mają wpływ na powstawanie skurczów łydek. Dolegliwości te są również wynikiem zmęczenia mięśni kończyn dolnych. Skurcze łydek pojawiają się także w sytuacjach stresowych. Mogą występować również u kobiet w ciąży, zwłaszcza w trzecim trymestrze. Dochodzi wtedy do zastoju krwi, który prowadzi do zaburzeń ukrwienia kończyn dolnych. Jeśli tego typu skurcze występują sporadycznie, nie powinny być powodem do niepokoju. Warto jednak podkreślić, że te bolesne dolegliwości mogą być również sygnałem niepokojącym, świadczącym o stanach chorobowych.

Skąd się biorą skurcze łydek? – przyczyny

Niestety, skurcze łydek mogą sugerować także problemy zdrowotne. Do najczęstszych z nich zalicza się niewydolność żylną, tzw. żylaki nóg. Żylaki pojawiają się głównie u osób otyłych, spędzających dużo czasu w jednej pozycji (siedzącej lub stojącej), a także u kobiet w ciąży. Niewydolność żylna wiąże się z wzrostem ciśnienia w żyłach, czego konsekwencją jest utrudniony przepływ krwi przez naczynia krwionośne. Żylaki są wynikiem zastoju krwi, która może wynikać np. z niewydolności znajdujących się w żyłach zastawek. Ponadto skurcze łydek mogą pojawiać się u osób z cukrzycą. Skurcze łydek w nocy mogą występować w towarzystwie objawów, takich jak mrowienie, kłucie, suchość skóry, skłonność do pękania oraz uczucie zimna.

Cukrzyca jest chorobą, w wyniku której zostają uszkodzone także naczynia krwionośne. Żyły są mniej elastyczne, postępuje rozrost blaszki miażdżycowej, pojawiają się zastoje – to wszystko sprawia, że pojawiają się skurcze łydek. Dlatego też u osób, u których cukrzyca nie została jeszcze wykryta, skurcze łydek mogą być symptomem, który powinien skłonić do wykonania badań w jej kierunku. Inną przyczyną tych bolesnych dolegliwości może być nadciśnienie tętnicze krwi. Wysokie ciśnienie krwi może być spowodowane złym stanem naczyń krwionośnych. Podobnie jak przy cukrzycy, prowadzi to do zastoju krwi, co również sprzyja skurczom łydek. Dolegliwość ta może być także związana z zespołem niespokojnych nóg (RLS, ang. restless legs syndrome). Choroba ta dotyka ok. 5-15 proc.  populacji i dotyczy dwukrotnie częściej kobiet niż mężczyzn. Polega na wystąpieniu nieprzyjemnego uczucia w obrębie nóg, które wymusza poruszanie nogami. Często towarzyszą mu także skurcze łydek, co może być w tym przypadku związane z zaburzeniami elektrolitów wynikających np. z anemii, niewydolności nerek bądź ciąży.

Skurcze łydek a niedobór elektrolitów

Skurcz łydek bardzo często jest związany z niedoborem elektrolitów w płynach ustrojowych: magnezu, potasu i wapnia. Właśnie te pierwiastki biorą udział w skurczu mięśni – magnez wspomaga przewodnictwo nerwowe, potas odpowiada za funkcjonowanie układu nerwowo-mięśniowego, a wapń bierze bezpośredni udział w mechanizmie skurczów mięśni. Jeśli ich poziom w organizmie jest zaburzony, mogą pojawić się objawy, takie jak skurcz łydek. Na stężenie tych pierwiastków duży wpływ mają nawyki żywieniowe. Jeśli dieta obfituje w dużą ilość alkoholu, kawy, a małą ilość wody i produktów spożywczych zawierających je (np. pestki, orzechy, kakao, rośliny strączkowe, pełnoziarniste produkty zbożowe, pomidory, banany, winogrona), organizm może wyrażać ich brak właśnie skurczami łydki, zarówno w nocy, jak i kilkudniowymi. Utracie tych pierwiastków sprzyja także przyjmowanie leków m.in. przeczyszczających, moczopędnych i odchudzających.

Skurcze w łydkach – jak się ich pozbyć?

Jeśli zastanawiasz się, jak rozmasować skurcz łydki, to warto zacząć od zmiany pozycji. Następnie delikatnie wykonaj masaż – zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara. Staraj się także rozciągnąć nogę, np. poprzez spacer po pokoju bądź – jeśli nie jesteś w stanie chodzić – postaraj się chwycić dłonią za palce u stóp i pociągnij ku górze. Pomocne będą także ciepłe kompresy i kąpiel. Aby skurcze z łydek zniknęły, należy dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu, właściwe nawyki żywieniowe bogate w mikro i makroelementy, witaminy i błonnik, regularną aktywność fizyczną, a także unikanie długiego przebywania w jednej pozycji oraz chodzenia w butach na wysokim obcasie. Regularne i nawracające skurcze łydek należy skonsultować ze specjalistą.

Skurcze mięśni - rodzaje, przyczyna, o czym świadczą? Dowiesz się tego z filmu:

Bibliografia:

https://journals.viamedica.pl/polski_przeglad_neurologiczny/article/download/20137/15840