Sklejone wargi sromowe to schorzenie nabyte. Jeśli zrośnięcie jest niewielkie, nie stwierdza się zazwyczaj żadnych dolegliwości. Natomiast większe zrośnięcie się doprowadzić może do trudności w oddawaniu moczu i infekcji układu moczowego. Od stopnia sklejenia warg zależy też postępowanie lecznicze, które może być zachowawcze lub zabiegowe.
Czym są sklejone wargi sromowe?
Zrośnięte, zlepione lub sklejone wargi sromowe to alternatywne określenia dla synechii (łac. vaginal synechiae). Stan ten charakteryzuje się częściowym lub całkowitym zespoleniem w linii środkowej mniejszych warg sromowych. W pierwszym przypadku zlepiony jest tylko fragment, a w drugim stwierdza się zrośnięcie na całej długości warg sromowych z zachowaniem niewielkiego otworu dla wypływu moczu, tuż pod łechtaczką. Jak wyglądają sklejone wargi sromowe u dziewczynki? Po rozchyleniu większych warg sromowych mniejsze także powinny rozejść się na boki i uwidocznić wejście do pochwy, jednak w synechii to nie następuje z powodu obecności przezroczystej, szarawej prześwitującej tkanki.
Jak często stwierdza się sklejenie warg sromowych?
Zarastanie warg sromowych to dość częsty problem w praktyce pediatrycznej, ale może występować również u kobiet dorosłych. Według dostępnych danych stwierdza się to schorzenie najczęściej u dziewczynek między 1. a 3. rokiem życia, ze szczytem zachorowalności w okresie od 13. do 23. miesiąca życia. Szacuje się, że dotyczy około 0,6–3% dziewczyn przed wejściem w okres pokwitania. Sklejenie warg sromowych u noworodków stwierdza się rzadko, czego zasługą jest ochronne działanie estrogenów przekazanych od matki poprzez łożysko w życiu płodowym. Jednak działanie odmatczynych hormonów stopniowo wygasa. Sklejone wargi sromowe można zauważyć podczas zmieniania dziecku pieluchy.
Przyczyny sklejenia warg sromowych
Przyczyny sklejenia warg sromowych u dziewczynek nie zostały do końca jasno wyjaśnione. Najprawdopodobniej odpowiada za nie przewlekłe podrażnienie okolic pochwy. Badacze wskazują też na niedostateczną higienę osobistą, podrażnienia chemiczne wywołane przez stosowanie niewłaściwych środków do higieny intymnej, infekcję układu moczowego i zaburzenia hormonalne przejawiające się niedoborem żeńskich hormonów płciowych (tzw. hipoestrogenizm). Estrogeny odpowiedzialne są za produkcję wydzieliny zapewniającej prawidłowe nawilżenie okolic intymnych. Niski poziom tych hormonów sprawia, że srom jest nadmiernie suchy, a w konsekwencji tego wargi sromowe łatwo ulegają zrośnięciu się. Czynnikiem mogącym spowodować sklejenie warg sromowych u niemowlaka są zmiany skórne o charakterze wyprysku pieluszkowego (tzw. pieluszkowe zapalenie skóry). To stan zapalny będący konsekwencją kontaktu skóry dziecka z pieluchą. Zlepienie warg sromowych może też spowodować uraz mechaniczny sromu, który u dzieci zazwyczaj jest spowodowany nieprawidłowo założoną lub źle dopasowaną pieluchą. U kobiet dorosłych synechia może być skutkiem ubocznym przebytej radioterapii czy zabiegów operacyjnych. Dodatkowo w grupie podwyższonego ryzyka znajdują się kobiety w wieku pomenopauzalnym.
Zobaczcie na filmie, jak wygląda korekcja warg sromowych:
Objawy sklejenia warg sromowych
Niewielkie zrośnięcie się nie powoduje zazwyczaj żadnych dolegliwości. Większe zlepienie warg sromowych może przesłaniać ujście cewki moczowej, a przez to utrudniać rozpoczęcie mikcji i zmianę kierunku wypływu moczu. Dojść może do częściowego zalegania moczu i rozwoju infekcji. Tzw. zachyłki powstałe w wyniku synechii są znakomitym środowiskiem do rozwoju bakterii. Stan ten objawiać się może świądem, pieczeniem i bólem podczas oddawania moczu.
Sposoby leczenie sklejonych warg sromowych
Leczenie sklejonych warg sromowych opiera się w dużej mierze na prawidłowej pielęgnacji okolic narządów płciowych, a w przypadku małych dzieci – także okolicy pieluszkowej. Dziecko nie może chodzić w zabrudzonej kałem lub przemoczonej pieluszce czy majtkach. Wskazane jest tzw. wietrzenie skóry okolic intymnych, czyli pozostawienie dziecka na pewien czas bez pieluchy. Konieczne jest dokładne mycie, a następnie osuszanie okolic intymnych. Po oczyszczeniu skóry zaleca się stosowanie kremów pielęgnacyjnych zawierających tlenek cynku, który ma właściwości ściągające i przeciwzapalne. Spowodowana zaburzeniami hormonalnymi synechia wymaga aplikowania maści estrogenowej. Nakłada się ją wacikiem, po rozchyleniu większych warg sromowych, lekko dociskając do linii zrośnięcia. Kuracja może trwać 2–6 tygodni. Zdecydowanie rzadziej specjaliści przepisują maści steroidowe. W wypadku przesłonięcia ujścia cewki moczowej konieczne bywa wdrożenie leczenia zabiegowego, czyli manualnego, mechanicznego lub chirurgicznego rozdzielenia warg sromowych. Najczęściej rozdzielenie warg możliwe jest do przeprowadzenia w warunkach ambulatoryjnych, po zastosowaniu znieczulenia miejscowego. Rzadziej wykonuje się operację w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym.
Polecamy: Czym jest grzybica warg sromowych? Objawy, przyczyny i leczenie choroby
Bibliografia:
1. Sielużycka A., Ligarzewska L., Sklejenie warg sromowych – problemy diagnostyczne i terapeutyczne na marginesie obserwowanego przypadku, „Pediatria Polska” 2011, nr 86 (4), s. 393–396.
2. Komorowska-Szczepańska W., Guthnech P., Sklejenie warg sromowych – opis przypadku, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2009, nr 3 (1), s. 71–73.
3. Żak K., Płoska-Urbanek B., Boczar M., Kowal A., Szczygielski O., Sklejenie warg sromowych u dziewczynek, „Przegląd Pediatryczny” 2007, nr 37 (1), s. 72–74.