Sigmoidoskopia jest analizą endoskopową powierzchni błony śluzowej, która wyściela jelito grube. Umożliwia wykrycie zmian polipowatych, owrzodzeń, guzów i deformacji, a także przyczyn przebytych krwawień oraz zmian naczyniowych. W trakcie przeprowadzania zabiegu mogą zostać pobrane wycinki, które posłużą w dalszej diagnostyce. Sigmoidoskopia jest lepiej tolerowana przez organizm niż kolonoskopia. Dodatkowo nie wymaga od pacjenta szczególnego przygotowania, dlatego dla wielu chorych jest alternatywą jeśli dolegliwości wskazują na lokalizację przyczyny w odbytnicy czy esicy.

Stany zapalane, uchyłki czy większość nowotworów są zlokalizowane w końcowej części jelita grubego, toteż badanie może być ograniczone jedynie do okolic odbytnicy, esicy oraz okrężnicy zstępującej. Do wykonania zabiegu służy krótki, cienki endoskop zwany fiberosigmoidoskopem.

Sigmoidoskopia – przygotowanie

Badanie z pewnością jest wykonywane na czczo. Wieczorem i rano pacjent powinien zastosować wlewkę fosforanową doodbytniczą, która oczyści jelita. Dodatkowo lekarz może zlecić wykorzystanie konkretnej diety oczyszczającej albo leków przeczyszczających, a także zadecydować, aby poddać chorego sigmoidoskopii w osłonie antybiotykowej.

Zalecenia dotyczące diety ograniczają się do produktów półpłynnych, takich jak przeciery czy zupy, wystrzegania się spożycia sytych potraw wieczór przed badaniem, a także pozostania na czczo już w dzień zabiegu. Warto jednak pamiętać, że przygotowanie jest dostosowywane do indywidualnych przypadków.

Osoby cierpiące na uciążliwe zaparcia, inne schorzenia czy zaburzenia czynności skurczowej jelita grubego (perystaltyki) muszą się przyszykować tak, jak do pełnej kolonoskopii. O wszystkich szczegółach z pewnością poinformuje ich lekarz.

Sigmoidoskopia – przebieg badania

Sigmoidoskopia jest wykonywana w gabinecie endoskopowym przy znieczuleniu miejscowym, a w niektórych przypadkach podaje się pacjentowi środek uspokajający. Zabieg wykonuje doświadczony lekarz razem z pielęgniarką. Nie stosuje się tu sedacji (podania leków uspokajających w kroplówce), tak jak w przypadku kolonoskopii. Ponadto pacjent nie powinien odczuwać bólu ani dyskomfortu. Gdyby jednak pojawiły się niepożądane objawy, są podawane odpowiednie środki.

Badanie wykonuje się u chorego w pozycji kolankowo-łokciowej (to znaczy opartego na kolanach i łokciach). Lekarz nakłada żel razem ze środkiem znieczulającym na końcówkę endoskopu, następnie wprowadza do przewodu pokarmowego przez odbyt giętki aparat. Sprzęt jest powoli przesuwany głębiej do kolejnych odcinków jelita. Otrzymany obraz jest widoczny na ekranie monitora. Gdyby w czasie zabiegu pojawił się ból, należy niezwłocznie poinformować o nim lekarza. Dodatkowo podczas sigmoidoskopii lekarz może tamować krwawienia z jelita grubego czy leczyć hemoroidy (żylaki).

Czas badania jest uzależniony od uwarunkowań anatomicznych pacjenta, obecności patologii, a także stosowanych zabiegów w czasie diagnostyki. Jednak zazwyczaj nie przekracza 15 minut.

Zobacz także: Choroby odbytu u dzieci, kobiet i mężczyzn. Jaki lekarz się nimi zajmuje?

Sigmoidoskopia – wskazania

Jakie są wskazania do wykonania sigmoidoskopii? Służy ona do diagnostyki przesiewowej jelita grubego-jest zalecane wykonanie co 5 lat u osób od 50. roku życia bez objawów ze strony dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Badanie powinno być również wykonane w przypadku pojawiania się krwi w stolcu, przedłużającej się biegunki bez przyczyny czy stolców ołówkowatych. Ból w trakcie defekacji, mimowolne oddawanie stolca, uczucie niepełnego wypróżnienia oraz nawroty wrzodziejącego zapalenia jelita grubego mogą przynieść przykre powikłania, dlatego tak istotna jest szybka reakcja. Lekarze zalecają stosowanie sigmoidoskopii przy nieprawidłowościach we wlewie doodbytniczym oraz zmianach rytmu wypróżniania się u osoby, która nie miała wcześniej takich problemów. (Nie zastąpi ona jednak badania pełnego badania kolonoskopowego).

Sigmoidoskopia – wyniki

Po wykonaniu badania lekarz informuje pacjenta, jaki jest jego wynik. Ponadto badany otrzymuje pisemny, dokładnie opisany protokół z zabiegu. Gdy w czasie simgoidoskopii jest endoskopowo pobierany wycinek to jego analiza histopatologiczna będzie dostępna dopiero za kilka dni, o czym również informuje specjalista. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości takich jak obecnośc krwi czy polipów, lekarz może zlecić wykonanie pełnej kolonoskopii.

Zobacz także: Kątnica jelita grubego – choroby i ich objawy, profilaktyka

Czy są przeciwwskazania?

Pomimo że sigmoidoskopia jest badaniem bezpiecznym i nieinwazyjnym, to mogą jej towarzyszyć powikłania, które dla niektórych pacjentów są szczególnie niebezpieczne. Jakie osoby nie powinny być poddane temu badaniu? Przede wszystkim pacjenci mający zwężenie odbytu, perforację jelita, zaburzenia krzepnięcia, ostre stany zapalne jelita grubego czy ogólnie poważny stan zdrowia.