Uzależnienia od seksu nie można bagatelizować. Patologiczna potrzeba realizowania potrzeb seksualnych z czasem staje się uciążliwa dla samego zainteresowanego. Przyczyn seksoholizmu jest wiele, a dzięki wytrwałości i samozaparciu można go leczyć.
Seksoholizm – gdy pragnienia stają się niebezpieczne
Seksoholizm, czyli uzależnienie od uprawiania seksu, należy do grupy uzależnień behawioralnych, czyli niezwiązanych z zażywaniem substancji psychoaktywnych. Stoi w jednym rzędzie z uzależnieniem od hazardu czy alkoholizmem. Pewne zachowania seksualne są niezależne od osoby uzależnionej, np. czasowy bądź stały wewnętrzny przymus zachowywania się w określony sposób w celu osiągnięcia podniecenia. Podobnie jak narkotyki, seks oddziałuje na ośrodek nagrody w mózgu. Poziom endorfin w organizmie podnosi się po osiągnięciu orgazmu tak samo jak po wygranej w kasynie bądź upojeniu alkoholowym. Poprawia się wówczas samopoczucie i wzrasta poziom zadowolenia. W przypadku niektórych seksoholików euforię może wywoływać już sam etap wstępny, niekoniecznie zakończony aktem seksualnym.
Zdaniem części specjalistów seksoholizm nie jest chorobą, tylko modą. To stanowisko wynika z zaobserwowania szczególnej popularności tematów erotycznych, która nasiliła się na przestrzeni ostatnich kilku lat. Klasyfikacja chorób psychicznych (ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) ICD-10 podaje jednak inne stanowisko. Seksoholizm może być sklasyfikowany jako nadmierny popęd seksualny, inne zaburzenia nawyków i popędów bądź nieokreślone zaburzenia nawyków i popędów.
Seksoholizm – objawy uzależnienia od seksu
Osoba uzależniona od seksu decyduje się na zachowania seksualne znacznie częściej niż normalnie. W pewnym momencie traci nad sobą kontrolę i nie może przestać realizować swoich żądz, nie zwraca jednocześnie uwagi na ich negatywne konsekwencje. Pragnienie współżycia staje się nad wyraz częste – nawet z wieloma partnerami. Seksoholik nieustannie szuka okazji do zbliżeń i uwodzenia, mimo świadomości, że takie zachowania mogą doprowadzić do rozpadu związku, utraty szacunku otoczenia lub w krytycznej sytuacji – do zarażenia się niebezpiecznymi chorobami.
Seksoholizm może występować nie tylko jako chorobliwe dążenie do aktu seksualnego. Czasem przybiera postać masturbacji, cyberseksu, silnego zainteresowania pornografią. Zdaniem specjalistów osoby uzależnione od seksu zazwyczaj realizują w ramach nałogu więcej niż 1 rodzaj zachowań seksualnych.
Zaspokojenie potrzeb często wywołuje u osoby uzależnionej poczucie wstydu, czasem także osamotnienia. Po stosunku seksoholik stara się uciec od swoich czynów. Ma świadomość istnienia nałogu, czasem cierpi z jego powodu, a towarzyszące mu poczucie winy powoduje okresową chęć porzucenia tych praktyk, jednak – jak w przypadku wielu innych nałogów – próby te kończą się porażką i „głodem” objawiającym się rozdrażnieniem, kłopotami z koncentracją, a czasami nawet myślami samobójczymi i depresją.
Seksoholizm – przyczyny i leczenie
Przyczyny uzależnienia od seksu mogą być złożone. Zdaniem lekarzy powstają one już w dzieciństwie – powodem może być wzrastanie w dysfunkcyjnej rodzinie lub wykorzystywanie seksualne w dzieciństwie, co powoduje lęk, poczucie osamotnienia, zaniżone poczucie własnej wartości, nieufność i brak umiejętności nawiązywania relacji z innymi osobami.
Seksoholizmowi mogą również towarzyszyć zaburzenia psychiczne, takie jak depresja czy stany lękowe. Winna temu może być także strona anatomiczna: wahania poziomu hormonów powstałe w wyniku chorób, uszkodzenia w budowie mózgu (głównie płatów czołowych i ciała migdałowatego) i połączeń nerwowych, zaburzenia równowagi neuroprzekaźników. Na uzależnienie od seksu są podatne osoby uzależnione od innych elementów, np. hazardu, narkotyków czy alkoholu.
Leczenie seksoholizmu należy zacząć od konsultacji ze specjalistą – psychologiem bądź psychiatrą. Najbardziej pomocna może okazać się psychoterapia, zwłaszcza tzw. terapia poznawczo-behawioralna, wykorzystująca zależności między myślami a zachowaniami i towarzyszącymi im emocjami. Osoba uzależniona od seksu podczas uczęszczania na taką terapię uczy się nawiązywania właściwych relacji z ludźmi, opartych na moralnie przyjętych fundamentach, poznaje metody radzenia sobie ze stresem, a także dowiaduje się, jak zbudować trwały związek. Terapia psychologiczna nieraz wymaga włączenia do niej także partnera osoby uzależnionej. Niekiedy w leczeniu potrzebne są środki farmakologiczne, przepisywane przez lekarza psychiatrę.
Nauka odporności na bodźce prowadzące do niekontrolowanych zachowań seksualnych oraz powrót do właściwego postępowania często trwa latami. W związku z tym specjaliści alarmują, że całkowite wyleczenie uzależnienia od seksu może okazać się niewykonalne. Dlatego zaleca się, aby seksoholicy wychodzący z nałogu unikali osób i sytuacji, które mogą przyczynić się do nawrotu choroby.