Prezydent Władimir Putin poinformował we wtorek, że Rosja jest pierwszym na świecie krajem, który zatwierdził szczepionkę przeciwko COVID-19 po dwóch miesiącach badań klinicznych (na ochotnikach). Zapewnił też, że jest ona bezpieczna i otrzymała ją jedna z jego córek.

Wiem, że działa całkiem skutecznie, wywołuje silną odpowiedź immunologiczną, i – zapewniam – przeszła wszystkie niezbędne testy

– podkreślił.

Informacja o zarejestrowaniu przez Rosjan pierwszej na świecie szczepionki mającej chronić przed koronawirusem SARS-CoV-2 natychmiast wzbudziła ogromne zainteresowanie naukowców. WHO niezwłocznie rozpoczęła rozmowy z rosyjskimi władzami na temat przyznania jej ewentualnej wstępnej kwalifikacji.

Wielu specjalistów nie podziela jednak entuzjazmu. Eksperci zarzucają Rosjanom, że szczepionkę zatwierdzono do użycia przed ukończeniem wszystkich niezbędnych badań klinicznych dotyczących zarówno skuteczności, jak i bezpieczeństwa jej stosowania. Nie przeprowadzono badań trzeciej fazy, czyli przedrejestracyjnych, wykonywanych na grupie kilku tysięcy ochotników. Zwróciła na to uwagę również Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).

To była lekkomyślna i głupia decyzja

– powiedział Francois Balloux z Instytutu Genetyki Uniwersytetu College Londyn.

Jego zdaniem, gdy brakuje niezbędnych badań, wykonywanie masowych szczepień jest nietyczne. Takie postępowanie stwarza zagrożenie dla ludzi, ale może również podkopać zaufanie do szczepień i ich akceptację społeczną.

Brytyjska specjalistka ds. leków z Warwick Business School, Ayfer Ali nazwała przedwczesne zatwierdzenie do użycia rosyjskiego preparatu „wielkim eksperyment populacyjnym”. Zwróciła uwagę, że konieczne jest wykonywanie badań klinicznych na dużej grupie ochotników, ponieważ niektóre działania niepożądane mogą być bardzo rzadkie, ale poważne.

To lekkomyślność tak postępować bez przeprowadzenia badań na dużej grupie ludzi

– ocenił Peter Kremsner z uniwersytetu w Tybindze, który również prowadzi badania nad jedną ze szczepionek przeciwko COVID-19 (o nazwie CureVac).

Bez prezentacji naukowej dokumentacji nie wiemy nawet, czy rosyjska szczepionka jest w ogóle skuteczna

– podkreślił Keith Neal, epidemiolog z Nottingham University.

Rosyjski minister zdrowia Michaił Muraszko odrzuca te oskarżenia. W środę oświadczył, że wszelkie podejrzenia o to, że szczepionka opracowana w moskiewskim instytucie nie jest bezpieczna są bezpodstawne. Jego zdaniem powodem takich twierdzeń jest międzynarodowa rywalizacja – pisze Interfax.

Preparat o nazwie Sputnik V jest produkowany w centrum im. Nikołaja Gamelei, podległym ministerstwu zdrowia oraz przez firmę Binnofarm.