Ropień to ograniczone zbiorowisko ropy w przestrzeni tkankowej. Przyczyną jego powstawania jest zakażenie bakteryjne drobnoustrojami beztlenowymi i należącymi do rodziny gronkowców.
Czym jest ropień zęba u dziecka?
Ropień zęba u dziecka jest procesem zapalnym tkanek jamy ustnej. Przybiera postać pęcherza wypełnionego płynem o charakterze ropnym. Treść ropna jest wynikiem rozpuszczenia patogenów i martwych tkanek przez komórki układu odpornościowego, takie jak makrofagi i granulocyty. Zmianie tej towarzyszy zwykle ból i zaczerwienienie. Jednym z najczęstszych schorzeń tego typu jest ropień zęba u dziecka i osób dorosłych.
W zależności od lokalizacji zmiany wyróżnia się trzy rodzaje ropnia:
- okołowierzchołkowy – proces patologiczny dotyczy miazgi zęba oraz tkanek wokół niej;
- podokostnowy – proces zapalny dotyczy wyrostka zębodołowego, może dojść także do odwarstwienia okostnej;
- podśluzówkowy – proces chorobowy dotyczy tkanek pod błoną śluzową jamy ustnej, może być zlokalizowany na dziąśle brzeżnym lub brodawce międzyzębowej.
Ropień na dziąśle u dziecka jest wynikiem infekcji bakteryjnej. W jamie ustnej człowieka bytują drobnoustroje, które w prawidłowych warunkach nie są chorobotwórcze i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Bakterie zaczynają się intensywnie namnażać i atakować uszkodzone tkanki, gdy dojdzie do osłabienia odporności, urazu lub choroby zębów. Skutkiem tego jest infekcja, proces zapalny i ropień. U dziecka najczęstszymi przyczynami choroby są:
- próchnica zębów,
- stan zapalny miazgi,
- nieprawidłowa higiena jamy ustnej lub jej brak,
- uraz dziąsła (np. podczas szczotkowania zębów),
- nieleczenie ubytków w zębach mlecznych.
Zobacz film: Próchnica
Jak objawia się ropień na dziąśle u dziecka?
Pierwsze objawy ropnia na dziąśle u dziecka to przede wszystkim ból i tkliwość błony śluzowej, zaczerwienienie dziąsła oraz wyraźny obrzęk, który może być widoczny także na twarzy np. na policzku po stronie chorego zęba. Pojawia się również niewielki pęcherzyk wypełniony ropą, który może samoistnie pęknąć. Niekiedy obecne są ogólne objawy infekcji i stanu zapalnego: osłabienie, pogorszenie samopoczucia, wzrost temperatury ciała. Dziecko, u którego rozwinął się ropień dziąsła, jest niespokojne, rozdrażnione i niechętne do spożywania pokarmów, ponieważ przeżuwanie sprawia mu dyskomfort i ból.
Ropień u dziecka zlokalizowany bliżej tkanki zębowej charakteryzuje się silnym, rozpierającym i pulsującym bólem, który niekiedy promieniuje do skroni lub ucha. Dziąsło nad zębem jest zaczerwienione i opuchnięte.
Ropień na dziąśle u dziecka – leczenie i domowe sposoby
Ropień na dziąśle u dziecka wymaga konsultacji stomatologicznej i rozpoczęcia leczenia. Zaniechanie lub opóźnienie terapii skutkuje utratą zęba, przeniesieniem infekcji na resztę uzębienia oraz pojawieniem się groźnych powikłań, ponieważ drobnoustroje z jamy ustnej mogą przedostać się do innych narządów.
Leczenie ropnia na dziąśle u dziecka opiera się na zastosowaniu miejscowej antybiotykoterapii. W celu złagodzenia opuchlizny i dolegliwości bólowych stosuje się maści lub żele o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Niekiedy może być konieczne drenowanie ropnia, czyli ewakuacja treści ropnej. Po ustąpieniu objawów należy rozpocząć terapię choroby zębów, która przyczyniła się do infekcji i stanu zapalnego.
Leczenie ropnia na dziąśle u dziecka można wspomóc domowymi sposobami. Celem takiego postępowania jest złagodzenie dolegliwości bólowych i zmniejszenie opuchlizny. Skuteczne są zimne okłady (materiał nasączony wodą lub kostki lodu zawinięte w ręcznik) na okolicę bolącego zęba. Starsze dzieci mogą płukać jamę ustną ziołowymi naparami z szałwii lub rumianku. Nie wolno samodzielnie przebijać ropnia.
Profilaktyka ropnia dziąsła u dziecka
Pojawieniu się ropnia na dziąśle u dziecka można i należy zapobiegać. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na codzienną higienę jamy ustnej. Zęby szczotkuje się miękką szczoteczką przynajmniej dwa razy dziennie, a jeżeli to możliwe – po każdym posiłku. Z dzieckiem należy zgłaszać się na regularne kontrole stomatologiczne, nawet jeżeli nie ma ono jeszcze zębów stałych, a każdy ubytek niezwłocznie wyleczyć.
Warto zwrócić także uwagę na nawyki żywieniowe. Słodkie i gazowane napoje należy zastąpić niesłodzoną herbatą lub wodą. Konieczne jest wykluczenie z jadłospisu słodyczy. Zamiast nich lepiej podać dziecku owoc lub świeże warzywa. Dieta powinna być bogata w produkty zawierające wapń, fosfor, magnez oraz witaminy A, E, D i C.
Bibliografia:
1. P. Piekoszewska-Ziętek, A. Turska-Szybka, D. Olczak-Kowalczyk, Infekcje zębopochodne – przegląd piśmiennictwa, [w:] „Nowa stomatologia” 2016, 21(2), s. 120–134.
2. M. Prokop-Franaszek, M. Gackowska, T. Gołda, Ropnie tkanek przyzębia i ropnie zębopochodne – diagnostyka, różnicowanie i leczenie, „Implantoprotetyka”, 2007, t. VIII, nr 3.