Rak szyjki macicy to jeden z najczęstszych nowotworów u kobiet. Charakteryzuje się dużym stopniem złośliwości, szerzy się głównie przez intensywne naciekanie okolicznych tkanek i drogą chłonną. Długi okres jego rozwoju przed przejściem do fazy inwazyjnej sprawia jednak, że wczesna diagnostyka i leczenie mogą całkowicie wyeliminować ryzyko rozwoju tej choroby nowotworowej.
Zobaczcie, jakie są objawy raka szyjki macicy:
Rak szyjki macicy – objawy
Pierwsze symptomy raka szyjki macicy pojawiają się zwykle dopiero w momencie, kiedy osiąga on formę inwazyjną. We wcześniejszej fazie dominują niespecyficzne objawy zapalenia szyjki macicy, pod postacią upławów, krwawień lub plamień między miesiączkami albo po odbyciu stosunku płciowego. W miarę rozwoju nowotworu objawy te mogą się nasilać, dołączają się do nich bóle podbrzusza lub pleców w okolicy lędźwiowo-krzyżowej.
Kolejne etapy przynoszą dodatkowe symptomy związane z wpływem guza na okoliczne tkanki. W przypadku ucisku lub naciekania moczowodów lub pęcherza moczowego mogą to być odmiedniczkowe, nawracające zapalenia nerek, krwiomocz, wodo- lub roponercze. Zajęcie ściany odbytnicy prowadzi do powstania przetoki. Chora może obserwować w stolcu świeżą krew i mieć problemy z wypróżnianiem.
Przerzuty raka szyjki macicy pojawiają się dość wcześnie i dotyczą węzłów chłonnych w miednicy małej, jamie brzusznej, a nawet w węzłach okołoaortalnych i szyjnych. W później fazie choroby może dochodzić do rozsiewu drogą naczyń krwionośnych, a guzy wtórne lokalizują się przede wszystkim w kościach i płucach.
Przyczyny raka szyjki macicy
Podstawowym czynnikiem prowadzącym do rozwoju zmian dysplastycznych w nabłonku szyjki jest zakażenie wirusami ludzkiego brodawczaka (HPV). Infekcje te skojarzone są z około 70% zachorowań na raka szyjki macicy. Ryzyko jest tym większe, im wcześniej kobieta podejmuje współżycie seksualne i im większa jest liczba jej partnerów. Czas powstawania zmian rakowych jest bardzo długi, od zakażenia do ujawnienia się nowotworu mija średnio 10–15 lat.
Polecamy: Szczepionka HPV: szczepić się czy nie?
Innymi czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania są:
- zakażenia pochwy wirusami Epsteina-Barr, HSV, HIV lub chlamydiami,
- zwiększona ekspozycja na zakażenie wymienionymi wirusami (częsta zmiana partnerów lub kontakty z osobą, która tak funkcjonuje),
- występowanie raka szyjki macicy w rodzinie,
- palenie papierosów,
- stan po wielu ciążach i porodach, szczególnie u młodej kobiety,
- leczenie immunosupresyjne lub stan po napromienianiu miednicy małej,
- przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych (według części badań).
Rozpoznawanie raka szyjki macicy
Objawy raka szyjki macicy pojawiają się dość późno i początkowo są mało charakterystyczne. W związku z tym podstawowe znaczenie ma wykonywanie w poradni ginekologicznej corocznych testów przesiewowych u kobiet po 30. roku życia. Kontrola powinna obejmować pełne badanie ginekologiczne i pobranie materiału do (wykazującej największą czułość) diagnostyki cytologicznej. W przypadku dostrzeżenia nadżerek, rogowacenia (leukoplakia) lub przewlekających się zmian zapalnych diagnostykę uzupełnia się m.in. o kolposkopię – badanie wzrokowe sromu, pochwy i szyjki macicy w specjalnym mikroskopie. W razie potrzeby w trakcie tej procedury pobiera się wycinki do oceny histologicznej albo dokonuje zabiegu usunięcia podejrzanych zmian. Jeśli stan chorej wskazuje na obecność inwazyjnej formy nowotworu, diagnostyka jest rozszerzana o inne badania: ultrasonografię (USG), urografię, cystoskopię, rektosigmoidoskopię, zdjęcie rentgenowskie (RTG) kości i klatki piersiowej.
Zobacz film i dowiedz się więcej o raku szyjki macicy i metodach leczenia tego nowotworu:
Profilaktyka raka szyjki macicy
Podstawową formą zapobiegania rakowi szyjki macicy jest szczepionka zmniejszająca ryzyko infekcji wirusem HPV. Jej skuteczność jest największa, jeśli szczepienia dokonuje się u dziewczynek w wieku 10–13 lat, przed podjęciem współżycia płciowego. Ponieważ mężczyźni mogą przenosić wirus i zarażać nim kobiety w trakcie aktu płciowego, niektóre źródła proponują również szczepienie chłopców w tym samym wieku. Ma to docelowo zmniejszać ilość zakażonych ludzi i pulę wirusów, które mogą być przyczyną infekcji.
Leczenie raka szyjki macicy
Sposób leczenia jest uzależniony od fazy rozwoju nowotworu. Jeśli zmiana ma charakter wewnątrznabłonkowy, wystarczy jej usunięcie z marginesem tkanek zdrowych.
Na późniejszych etapach rozwoju raka szyjki macicy podejmuje się decyzję o doszczętnym chirurgicznym usunięciu zmian chorobowych, radioterapii lub podjęciu leczenia cytostatycznego. Metody te kojarzy się w zależności od potrzeb.
Rak szyjki macicy – rokowanie
Rokowanie jest zależne od etapu klinicznego rozwoju nowotworu w momencie jego rozpoznania i podjęcia leczenia. Wczesne formy są uleczalne w 100%, a w przypadku zaawansowanych zmian szanse na wyleczenie i przeżycie należy rozpatrywać indywidualnie, dlatego regularna kontrola ginekologiczna i cytologiczne badania przesiewowe mają kluczowe znaczenie dla zachowania zdrowia.