Przodopochylenie miednicy można zmierzyć przy użyciu inklinometru, czyli urządzenia do pomiaru kąta wychylenia obiektów, lub poprzez odniesienie linii poziomej do linii biegnącej od górnego brzegu spojenia łonowego między trzonem L5 a kością krzyżową do przedniej krawędzi krążka międzykręgowego. Prawidłowy kąt miednicy w pierwszej metodzie pomiaru powinien wynosić u mężczyzn około 31 stopni, w drugiej – od 50 do 55 stopni. U kobiet analogicznie około 28 i od 55 do 60 stopni.
Objawy przodopochylenia miednicy i potencjalne przyczyny
Prawidłowa postawa ciała jest różna w zależności od wieku. U dorosłych głowa powinna być wysunięta nieco do przodu, brzuch cofnięty względem klatki piersiowej, a wygięcie kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej powinno mieć kształt litery S. Zbyt duże przodopochylenie miednicy sprawia, że nachylenie kości krzyżowej jest większe niż prawidłowe, a także pogłębia się lordoza lędźwiowa. Za małe przodopochylenie miednicy skutkuje zmniejszeniem lordozy lędźwiowej przez zbyt pionowe ustawienie kości krzyżowej.
Przodopochylenie miednicy regulują mięśnie i układ więzadłowo-torebkowy stabilizujące staw biodrowy oraz odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Zwiększają przodopochylenie poprzez skurcz:
- mięsień prosty uda,
- mięsień biodrowo-lędźwiowy,
- mięsień czworoboczny lędźwi,
- prostownik grzbietu odcinka lędźwiowego.
Zmniejszają przodopochylenie miednicy poprzez skurcz:
- mięśnie pośladkowe wielkie,
- mięśnie półbłoniaste,
- mięśnie półścięgniste,
- głowy długie mięśni dwugłowych,
- przywodziciele wielkie,
- mięśnie pośladkowe średnie,
Przykurcz mięśnia biodrowo-lędźwiowego pogłębia lordozę, ponieważ pociąga w dół odcinek lędźwiowy kręgosłupa oraz talerz miednicy. Zaburzenia pozycji bioder lub lędźwi skutkują zwiększeniem lub zmniejszeniem przodopochylenia i pogłębieniem albo zmniejszeniem lordozy. Przez to postawa ciała staje się nieprawidłowa.
W praktyce nadmierne przodopochylenie miednicy i pogłębienie lordozy oznacza, że odcinek lędźwiowy jest mocno wygięty do przodu, brzuch wystaje przed klatkę piersiową, a pośladki są uwypuklone. W związku z tymi objawami mogą wystąpić bóle pleców w dolnym odcinku, kurcze mięśni, parestezje nóg, a także zaburzenia w pracy układu wydalniczego.
Zbyt małe przodopochylenie miednicy skutkuje płaskimi plecami i ich zaokrągleniem (kifoza powoduje wygięcie łukowate kręgosłupa w stronę grzbietu). Z powodu zmniejszonej lordozy tułów, głowa i barki pochylają się do przodu, klatka piersiowa staje się płaska, a łopatki zaczynają odstawać. Może to prowadzić do zaburzeń pracy układów oddechowego i sercowo-naczyniowego.
Niezależnie od rodzaju wady przodopochylenie miednicy wymaga leczenia. Stosuje się w nim ćwiczenia likwidujące deficyty – rozciągające i wzmacniające mięśnie odpowiedzialne za prawidłowe układanie ciała.
Przodopochylenie miednicy: ćwiczenia i rehabilitacja wad postawy
Rehabilitacja wad postawy związanych z przodopochyleniem miednicy powinna uwzględniać gimnastykę korekcyjną, fizykoterapię, metody przypominające o przyjmowaniu prawidłowej postawy ciała, a w przypadku silnego bólu – leczenie przeciwbólowe.
Na zbyt duże przodopochylenie miednicy ćwiczenia rozciągające i wzmacniające to np.:
- koci grzbiet – w klęku podpartym należy rozstawić ramiona na szerokość barków i kolana na szerokość bioder, podczas wydechu należy wygiąć plecy ku górze, miednicę do przodu, a głowę przygiąć do klatki piersiowej; wykonując wdech, powraca się do pozycji wyjściowej;
- siad skulny – należy usiąść i przyciągnąć zgięte w kolanach nogi do klatki piersiowej, obejmując je ramionami, a następnie przetoczyć się na plecy i powrócić do siadu skulnego;
- marsz na czworaka bez uginania nóg – staje się na czworaka z wyprostowanymi nogami, a następnie bez ich uginania należy maszerować.
Dla osób ze zbyt małym przodopochyleniem miednicy i plecami okrągłymi zaleca się ćwiczenia, takie jak:
- rozciąganie mięśni piersiowych – np. stojąc przodem przy drabinkach w odległości około 0,5 do 1 metra z rękoma zgiętymi w łokciach i dłońmi uniesionymi na wysokość barków, należy opaść na drabinki, chwytając drążek na wysokości barków, a następnie klatką piersiową dotknąć drabinki;
- należy siedzieć z ugiętymi w kolanach nogami tyłem do drabinek, trzymać biodra przy drabinkach, a dłońmi chwycić najwyższy szczebel w zasięgu – ćwiczenie polega na oderwaniu pleców od drabinek i maksymalnym wypchnięciu do przodu klatki piersiowej, a następnie powrocie do pozycji wyjściowej;
- należy usiąść ze skrzyżowanymi nogami („po turecku”) z wyprostowanymi plecami, głową wyciągniętą do góry i dłońmi splecionymi z tyłu głowy i rozpocząć mocowanie się głowy z rękoma.
W niektórych przypadkach, gdy wady postawy spowodowane nieprawidłowym przodopochyleniem miednicy skutkują bólem i innymi dolegliwościami, a wada jest głęboka – można zastosować leczenie operacyjne.