Kiedy pod koniec 2019 roku w Chinach pojawił się nowy koronawirus, nikt nie przypuszczał, jak bardzo zmieni on nasze życie. Jednak po kilku miesiącach było już pewne, że będziemy musieli mierzyć się z pandemią. W Polsce pierwszy przypadek COVID-19 rozpoznano w marcu. Następnie doszło do gwałtownego wzrostu liczby chorych i w związku z tym wprowadzono rygorystyczne obostrzenia, m.in. zamknięto żłobki, przedszkola i szkoły. Komunikaty były jasne: „zostań w domu”. Jednak tylko połowa Polaków mogła sobie na to pozwolić. Poza pracownikami szpitali jest wielu innych „zwykłych bohaterów”, którzy pracują mimo zagrożenia, np. w sklepach spożywczych, firmach kurierskich, fabrykach i kopalniach.

Czy praca podczas pandemii jest bezpieczna?

Nowy koronawirus jest wysoce zakaźny. Przenosi się drogą kropelkową, czyli podczas kaszlu, kichania, ale również zwykłej rozmowy. Osoby, które czują się zdrowe i nie mają żadnych objawów COVID-19 (np. gorączki lub kaszlu), mogą być zakażone koronawirusem SARS-CoV-2 i mogą przenosić go dalej (tzw. cisi nosiciele).

Naukowcy są w tej kwestii zgodni – brak lub łagodne objawy nie wykluczają zakażenia! Jak sprawdzić, czy mieliśmy kontakt z nowym koronawirusem? Na rynku są już dostępne wiarygodne testy laboratoryjne, które służą do diagnostyki COVID-19. Wyszukanie laboratorium położonego najbliżej Twojej aktualnej lokalizacji, które oferuje badania w kierunku infekcji SARS-CoV-2, jest bardzo proste – wystarczy skorzystać ze specjalnie stworzonej w tym celu bezpłatnej wyszukiwarki dostępnej on-line.

Jakie badania wykonać ?

COVID-19 potwierdza dodatni wynik badania genetycznego (RT-PCR) w kierunku koronawirusa SARS-CoV-2. Aby wykonać badanie niezbędne jest pobranie w laboratorium wymazu z nosogardła, gdyż u osób zakażonych wirus ten obecny jest w nabłonku dróg oddechowych. Testy genetyczne są bardzo czułe w pierwszej fazie infekcji, czyli kilka dni po kontakcie z koronawirusem SARS-CoV-2. Oznacza to, że dodatni wynik testu można otrzymać nawet przed wystąpieniem pierwszych objawów COVID-19. W późniejszym czasie czułość badań w kierunku nowego koronawirusa stopniowo maleje. Niewątpliwą wadą badań genetycznych jest ich stosunkowo wysoka cena.

W kontekście diagnostyki COVID-19 ważne są także badania przeciwciał. Dlaczego? Badania te, czyli testy serologiczne (wykonywane z krwi) pozwalają stwierdzić, czy pacjent miał kontakt z nowym koronawirusem czy nie.

Przeciwciała to białka produkowane przez układ odpornościowy w odpowiedzi na patogen, czyli np. wirusa. Zależnie od fazy infekcji w organizmie produkowane są stopniowo różne klasy przeciwciał: IgA, IgM lub IgG. Ta ostatnia jest szczególnie istotna, gdyż bardzo często świadczy o nabytej odporności, a wstępne wyniki badań potwierdziły już, że przechorowanie COVID-19 prawdopodobnie zabezpiecza nas przed ponowną infekcją.

Zbyt wczesne wykonanie badania w kierunku przeciwciał może dać negatywny (ujemny) wynik. Dzieje się tak ponieważ przeciwciała  wytwarzane są z pewnym opóźnieniem. Zjawisko to jest nazywane „oknem serologicznym”. Przeciwciała anty-SARS-CoV-2 w klasie IgG można wykryć podczas badań serologicznych po około 10 dniach od wystąpienia pierwszych objawów COVID-19. Specyficzne przeciwciała w klasie IgA wykrywa się zwykle kilka dni wcześniej.

Badania serologiczne (tj. ELISA) są stosunkowo tanie, a procedura ich wykonania umożliwia przeprowadzenie dużej liczby badań w krótkim czasie. Dzięki temu testy ELISA są niezwykle przydatne podczas prowadzenia badań na szeroką skalę wśród osób szczególnie narażonych na zakażenie nowym koronawirusem, czyli np. nauczycieli i opiekunów w żłobkach czy przedszkolach. Są idealnym rozwiązaniem dla pracodawców, którzy chcą zapewnić bezpieczny powrót do pracy swoim pracownikom. Dodatkowo testy serologiczne umożliwiają również wychwycenie infekcji u osób bez objawów lub z symptomami COVID-19 przypominającymi łagodne przeziębienie. Tacy „cisi nosiciele” mogą być źródłem zakażenia dla swoich bliskich i współpracowników.

Trzeba jednak jasno powiedzieć, że interpretacja wyników badania zawsze należy do lekarza.

„Odmrażanie” – czy możemy czuć się bezpieczni?

Fakt, że kolejne obostrzenia wprowadzone wraz z wybuchem pandemii są znoszone nie oznacza, że koronawirus przestał być niebezpieczny. Liczba przypadków wciąż rośnie. Jeśli wracasz do pracy lub pracujesz w normalnym trybie od początku pandemii ze względu na brak możliwości pełnienia swoich obowiązków poza miejscem pracy, wykonaj badania laboratoryjne. Nie trać czasu i upewnij się, że nie stanowisz zagrożenia dla swoich bliskich. Warto też zadbać o siebie. Pamiętaj, że z dużym prawdopodobieństwem wynik pozytywny (dodatni) badania w kierunku przeciwciał przeciwko nowemu koronawirusowi w klasie IgG wskazuje, że jesteś bezpieczny i w najbliższym czasie nie zachorujesz na COVID-19 ponownie.

Coraz więcej laboratoriów oferuje badania diagnostyczne w kierunku infekcji SARS-CoV-2, więc jeśli masz kontakt np. z rodzicami, osobami starszymi lub schorowanymi, wejdź na www.cov-2.pl i znajdź najbliższe laboratorium za pomocą intuicyjnej wyszukiwarki. Znajdziesz w niej wyłącznie rzetelne placówki medyczne, przestrzegające rygorystycznych procedur i podlegające licznym kontrolom.