Jakie są objawy endometriozy?
Objawy endometriozy mogą charakterem i poziomem natężenia przypominać inne dolegliwości układu moczowo-płciowego, np. ciążę pozamaciczną, zapalenie pęcherza moczowego czy też zespół jelita drażliwego (IBS). Dlatego bardzo ważne jest, aby wszelkiego rodzaju nieprawidłowości jak najwcześniej skonsultować z ginekologiem.
Objawy endometriozy ściśle uzależnione są od jej lokalizacji. Wśród głównych symptomów wyróżnia się:
- ból przed miesiączką oraz w jej trakcie,
- bolesność w trakcie stosunku (dyspareunia),
- obfite krwawienia miesiączkowe,
- inne objawy zależą od lokalizacji i są związane np. z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, np. krwawieniem.
Objawy mogą występować pojedynczo lub łącznie. Ognisko endometriozy może być zlokalizowane w różnych organach – nawet w układzie pokarmowym, co może objawiać się bólami skurczowymi, krwawieniem z odbytu, wzdęciami i zaparciami oraz biegunką. Czasami pojawia się także na bliznach powstałych na skutek operacji, np. po cesarskim cięciu.
Jakie są przyczyny endometriozy?
Trudno jednoznacznie określić, jaka jest przyczyna endometriozy. Dokładne podłoże rozrostu endometrium poza jamą macicy pomimo rozwoju medycyny nadal jest nie do końca poznane. Lekarze wysnuli wiele teorii, jednak żadna z nich do tej pory nie została potwierdzona. Jednym z czynników wywołujących chorobę może być tzw. krwawienie wsteczne, podczas którego dochodzi do przemieszczania się części złuszczonej błony śluzowej macicy.
Inne teorie dopatrują się przyczyn endometriozy w zaburzeniach systemu odpornościowego oraz hormonalnego (głównie zbyt wysoki poziom estrogenu). Pojawiła się również hipoteza, że choroba ta może być dziedziczona genetycznie, a występowanie jej w rodzinie może zwiększyć ryzyko zachorowania kobiet w kolejnych pokoleniach.
Nieprawidłowa lokalizacja śluzówki macicy może wiązać się z przemieszczaniem się jej poprzez układ krwionośny lub układ limfatyczny. Z pewnością mogłoby to wyjaśnić, dlaczego endometrioza rozwija się w wielu oddalonych od macicy narządach, np. płucach czy sercu.
Powstawanie endometriozy może być uzależnione od przeprowadzanych w obrębie macicy zabiegów chirurgicznych. Klasycznym przykładem jest chociażby cesarskie cięcie. Ognisko tej choroby może być zlokalizowane w powstałej po zabiegu bliźnie pooperacyjnej.
Wbrew powszechnym przekonaniom endometrioza nie jest nowotworem, chociaż towarzyszące jej objawy mogłyby budzić pewne wątpliwości.
Jak wykryć endometriozę?
Jeżeli kobieta zaobserwuje u siebie występowanie wskazanych powyżej objawów mogących świadczyć o zachorowaniu na endometriozę, powinna niezwłocznie udać się do lekarza ginekologa.
Niekiedy, aby prawidłowo zdiagnozować endometriozę, wystarczą wywiad lekarski oraz podstawowe badania ginekologiczne i ultrasonograficzne (USG). Zbadany powinien zostać także poziom markera CA-125. Niemniej jednak najczęściej w przypadku podejrzenia występowania tego schorzenia wykonywana jest laparoskopia. Jest to badanie inwazyjne, które dokładnie obrazuje stan organów wewnętrznych oraz umożliwia pobranie wycinka do analiz laboratoryjnych.
Stopnie endometriozy
Podobnie jak w przypadku innych chorób, stosuje się klasyfikację mającą na celu określenie stopnia zaawansowania endometriozy. Klasyfikacja ta została opracowana przez Amerykańskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu.
Endometrioza I stopnia: niewielkie ogniska endometriozy, poniżej 5 mm. Zrosty najczęściej zlokalizowane są w jajnikach i jajowodach.
Endometrioza II stopnia: duża liczba ognisk endometriozy występujących głównie w zatoce Douglasa. Na jajnikach mogą występować tzw. torbiele endometrialne.
Endometrioza III stopnia: duża liczba ognisk endometriozy, powyżej 5 mm. Zrostami zostają pokryte więzadła krzyżowo-maciczne.
Endometrioza IV stopnia: najcięższe stadium rozwoju choroby. Macica pozostaje nieruchoma, występują nawet kilkucentymetrowe torbiele endometrialne, ogniska endometriozy występują m.in. na wyrostku robaczkowym, w pochwie, szyjce macicy, pęcherzu moczowym.
Bibliografia: