Progesteron to żeński hormon płciowy wydzielany przez jajniki, a w trakcie ciąży przez łożysko. Niski poziom progesteronu może być przyczyną tycia, nieregularnych miesiączek oraz trudności z zajściem w ciążę i donoszeniem ciąży. Jego stężenie wzrasta w drugiej fazie cyklu, ponieważ jest on niezbędny do pojawienia się owulacji. Przyczyną zbyt niskiego progesteronu są zakłócenia równowagi hormonalnej.

Niedobór progesteronu – objawy

Progesteron jest wytwarzany w jajnikach lub przez łożysko w czasie ciąży. Za jego produkcję odpowiada ciałko żółte w fazie lutealnej cyklu jajnikowego. Metabolizm progesteronu odbywa się głównie w wątrobie. Poziom tego hormonu jest niski w początkowej fazie cyklu i stopniowo wzrasta przed owulacją. Błona śluzowa macicy jest wówczas przygotowana na przyjęcie zarodka, a progesteron ma wpływ na jego zagnieżdżenie się w macicy oraz zmianę błony śluzowej w błonę doczesną. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, poziom progesteronu gwałtownie spada, powodując złuszczenie błony śluzowej macicy i krwawienie miesiączkowe.

Objawy niedoboru progesteronu to przede wszystkim nieregularne miesiączki lub ich brak. Ponadto u kobiety mogą występować krwawienia międzymiesiączkowe, a menstruacje mogą być zbyt obfite lub zbyt skąpe. Jednym z objawów może być również uporczywy trądzik.

Zbyt niski poziom progesteronu sprawia, że kobieta ma problem z utrzymaniem prawidłowej wagi. Odpowiada on za stabilizację poziomu glukozy we krwi, wpływa na wytwarzanie insuliny. Bardzo częstym objawem niedoboru są bóle krzyża i zmienny nastrój. W skrajnych przypadkach może dojść do niepłodności lub poronienia.

Niski poziom progesteronu – przyczyny

Niedobór progesteronu najczęściej jest efektem nadmiaru estrogenów. Problem ten może pojawiać się w wyniku nadwagi, siedzącego trybu życia czy nieprawidłowej diety. Za zakłócenia równowagi hormonalnej odpowiada także przyjmowanie środków hormonalnych i leków steroidowych. Jedną z przyczyn może być spożywanie żywności zawierającej fitoestrogeny, np. soi.

Poziom progesteronu zmniejsza kortyzol, czyli hormon stresu. Dotyczy to zwłaszcza osób narażonych na przewlekły stres, prowadzących niezdrowy tryb życia i mających problemy ze snem.

Niedobór progesteronu występuje u kobiet cierpiących na zespół policystycznych jajników (PCOS), który jest jedną z najczęstszych przyczyn niepłodności.

Jak podnieść poziom progesteronu?

Przyjmowanie syntetycznego progesteronu jest często konieczne, ale jeśli objawy nie są nasilone, to można wypróbować domowe sposoby na zwiększenie jego poziomu. Jednym z nich jest unikanie żywności, która podnosi poziom estrogenu. Z diety należy wykluczyć produkty sojowe, szałwię i dynię oraz zanieczyszczone pestycydami warzywa i owoce.

Poziom progesteronu skutecznie zwiększają zioła, takie jak: lawenda, chmiel czy czerwona koniczyna. Warto stosować olejek z drzewa herbacianego oraz produkty zawierające duże ilości cynku, czyli kiełki pszenicy, gorzką czekoladę, cielęcinę i skorupiaki.

Niski progesteron w ciąży

Progesteron jest niezbędny do utrzymania ciąży. Jego głównym zadaniem jest przygotowanie błony śluzowej macicy na przyjęcie zarodka. W czasie ciąży poziom progesteronu wzrasta niemal stokrotnie. Hormon ten odpowiada za utrzymanie ciąży i prawidłowy jej przebieg. Hamuje wydzielanie oksytocyny, która powoduje skurcze mięśni macicy. Wspiera prawidłowy rozwój płodu, ponieważ uczestniczy w wytwarzaniu jego hormonów metabolicznych.

Niedobór progesteronu w ciąży może przyczynić się do przerwania ciąży. Błona śluzowa macicy jest wówczas cienka i słabo ukrwiona, dlatego zarodek nie może prawidłowo się rozwijać. U ciężarnej pojawiają się plamienia, bóle podbrzusza oraz skurcze macicy. Skrajny niedobór może doprowadzić do wchłonięcia zarodka lub poronienia.

Niski poziom progesteronu jest wskazaniem do przyjmowania go w postaci tabletek doustnych lub podjęzykowych, tabletek dopochwowych lub zastrzyków.

Przyjmowanie progesteronu w ciąży jest zalecane, gdy we wczesnej ciąży pojawiają się skurcze macicy, plamienia, krwawienie lub bóle brzucha – mogą to być objawy poronienia. Przyjmowanie progesteronu podtrzymuje ciążę i ułatwia jej rozwój do momentu, gdy w organizmie będzie odpowiednia ilość hormonu. Suplementacja progesteronu jest zazwyczaj konieczna jedynie w pierwszym trymestrze ciąży, jeśli wynika z niewydolności ciałka żółtego. Po 13. tygodniu funkcję produkcji progesteronu przejmuje łożysko, a wtedy rzadko bywa konieczna dalsza suplementacja.