Naczyniaki mózgu mogą być wadą wrodzoną lub rozwijają się w ciągu życia osobniczego. Najczęściej pojawiającym się objawem towarzyszącym tym schorzeniem są napady padaczkowe – kiedy rozrost naczyniaka powoduje nacisk na tkankę nerwową. Naczyniak w mózgu może stać się zagrożeniem dla zdrowia, ponieważ jego pęknięcie powoduje udar krwotoczny.
Jaka jest przyczyna rozwoju naczyniaka mózgu?
Dawniej uważano, że naczyniaki mózgu to schorzenie, które rozwija się wyłącznie w okresie płodowym, tuż przed porodem. Dzisiaj wiadomo, że nie jest to do końca prawda. Istotnie, zdecydowana większość przypadków dotyczy niemowlaków. Czynnikiem, który sprzyja rozwojowi tej przypadłości, jest zespół Sturge-Webera (naczyniakowatość twarzowo-mózgowa).U osób dorosłych naczyniak żylny mózgu pojawia się między 20 a 40 rokiem życia. Poza napadami padaczkowymi naczyniaki nie dają żadnych specyficznych objawów, dlatego też często wykrywane są przypadkowo. Oprócz epizodów epileptycznych osoby z naczyniakami mogą doświadczać: bólu głowy (zarówno częstego napięciowego, jak i migreny, z aurą lub bez), neuralgii nerwu trójdzielnego (inaczej nerwoból w okolicy twarzy), zaburzeń widzenia oraz słuchu. Alarmujące są także zaburzenia równowagi, kłopoty z chodzeniem oraz koordynacją ruchów połączone z zaburzeniami czucia w kończynach.
Naczyniak żylny w mózgu diagnozuje się za pomocą badań ateriograficznych – czyli standardowego obrazowania radiologicznego (RTG) z kontrastem. Radiolog na zdjęciach widzi dokładnie budowę tętnic i naczyń mózgu, sprawdza ich układ oraz dynamikę przepływu krwi.
Rodzaje naczyniaków
Naczyniak jamisty mózgu jest najczęstszą naczyniopochodną przyczyną padaczek. Pękające naczyniaki powodują mikrokrwawienia i to one są przyczyną drgawek. Ta łagodna zmiana nowotworowa nie ogranicza się jedynie do tkanki mózgowej, ale i występuje na skórze czy w wątrobie. Naczyniak jamisty pnia mózgu częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn i zwykle wykrywany jest około 40 roku życia. Wyróżnia się także naczyniaka żylnego, inaczej obłoniaka – zlokalizowanego głównie w oponach mózgowo-rdzeniowych oraz rdzeniu kręgowym. Naczyniak włośniczkowy mózgu z kolei dotyczy nieprawidłowości w naczyniach włosowatych.
Naczyniaki mózgu nie mają zazwyczaj złośliwego charakteru. Naczyniak na mózgu nie nacieka na sąsiadujące tkanki i rzadko kiedy powoduje przerzuty na inne organy. Jedynym zagrożeniem jest wielkość zmiany, gdyż naczyniaki mają tendencję do narastania. Kluczowa jest też ich lokalizacja. Jeśli naczyniak na mózgu uciska np. nerwy wzrokowe, może istnieć ryzyko utraty wzroku, jaskry lub zaćmy. Malformacje tętniczo-żylne wiążą się również z niewielkim ryzykiem śmiertelności w wyniku pęknięcia – 10%.
Czytaj także: Naczyniak mózgu – rodzaje, umiejscowienie, leczenie
Leczenie naczyniaków mózgu
Niestety rozwojowi naczyniaków nie da się zapobiec. W przypadku naczyniaków mózgu leczenie obejmuje kilka technik – resekcję neuromikrochirurgiczną, radiochirurgię oraz embolizację śródnaczyniową. Naczyniak jamisty mózgu wymaga operacji połączonej z embolizacją z naświetlaniem. Jednakże o dokładnym przebiegu leczenia naczyniaka mózgu decyduje nie tylko lekarz prowadzący, ale i neuroradiolog, neurochirurg i zespół interwencyjny. Neurochirurg może zadecydować o całkowitym wycięciu naczyniaka, jeśli to możliwe, w całości. Ten rodzaj operacji naczyniaka mózgu jest dość skomplikowany i może trwać nawet kilka godzin. Zabieg wewnątrznaczyniowy opiera się na wyłączeniu z układu krążenia malformacji tętniczo-żylnej. Wykonuje się to przy użyciu substancji płynnych, które zamykają światła wybranych naczynek. W tym przypadku na efekt trzeba nieco poczekać, gdyż lekarz wykonuje pacjentowi na ogół kilka zabiegów w dłuższych odstępach czasu.
Embolizacja naczyniaka w mózgu wykorzystuje mikrocewnik, który wprowadzany jest do miejsca patologicznego i zamyka naczynie. Przez mikrocewnik zwykle podaje się specjalne płyny lub żele o kleistej konsystencji. Skuteczność tego zabiegu to około 85%, jednakże częstymi powikłaniami mogą być uszkodzenia naczyń lub infekcje bakteryjne, spowodowane otworzeniem wrót zakażenia.
Czytaj także: Co to jest embolizacja? Na czym polega zabieg i jakie są jego powikłania?
Bibliografia:
- "Neuroradiologia Zabiegowa"
- Podstawy patomorfologii podręcznik dla studentów medycyny pod red. Janusza Groniowskiego i Stefana Krusia, PZWL.1991.