Wędzidełko językowe, nazywane również podjęzykowym, stanowi niewielki, elastyczny włóknisty twór znajdujący się pod językiem. Łączy środkową dolną część języka i dno jamy ustnej. Jego prawidłowa długość umożliwia swobodne ruchy języka. Szacuje się, że wada anatomiczna polegająca na zbyt krótkim wędzidełku występuje raz na 2 tysiące urodzeń.

Na czym polega podcięcie wędzidełka?

Podcięcie wędzidełka języka jest zabiegiem najczęściej wykonywanym przez laryngologa. Opiera się on na przecięciu błony zlokalizowanej pod spodem języka. Podcięte wędzidełko goi się szybko, najczęściej bez powikłań. Zarówno przed zabiegiem, jak i po nim konieczne jest wykonywanie odpowiednich ćwiczeń mających na celu zapobieganie zrostom oraz wyuczenie prawidłowych ruchów języka. Należy pamiętać, że sama procedura nie jest w pełni skuteczna, a jej elementarną częścią są ćwiczenia.

Dzięki temu podcięcie wędzidełka nie boli. W jego trakcie zabiegu występuje niewielkie krwawienie, które ustępuje samoistnie.

Kiedy powinno się wykonać podcięcie wędzidełka języka?

Wykonanie podcięcia wędzidełka języka zalecane jest osobom, u których jest ono za krótkie, niedostatecznie wykształcone. Oto kilka przykładów, które są wskazaniem do przeprowadzenia zabiegu:

• występuje ograniczony ruch języka w jamie ustnej,
  
• pojawiają się trudności z wysuwaniem języka do przodu,
  
• podniesienie języka skutkuje napięciem i zgrubieniem wędzidełka,
  
• język jest całkowicie przyrośnięty do dna jamy ustnej,
  
• końcówka języka ma charakterystyczne wcięcie przypominające serce,
  
• źle wymawiane są głoski wymagające podniesienia języka do góry (l, sz, ż, cz, dż, r).
  

W przypadku wystąpienia podejrzenia o zbyt krótkim wędzidełku należy skontaktować się z lekarzem oraz logopedą. Decyzję o wykonaniu zabiegu powinno się również skonsultować z chirurgiem oraz laryngologiem.

Kiedy konieczne jest wycięcie wędzidełka? W poniższym filmie wyjaśnia to dr Michał Wątróbski, laryngolog:

Nieprawidłowo wykształcone wędzidełko może nieść za sobą wiele negatywnych skutków. Dziecko borykające się z tym problemem ma utrwalony nieprawidłowy nawyk ssania, żucia i połykania. To z kolei prowadzi do wspomnianych wcześniej problemów z wymową i wadą zgryzu.

Odpowiednie ułożenie języka w jamie ustnej jest kluczowe dla prawidłowego mówienia, a także przyjmowania pokarmów. Szczególne znaczenie ma to już od pierwszego dnia życia, kiedy niemowlę przychodzi na świat i – dzięki odruchowi ssania – pobiera mleko mamy z jej piersi. Właśnie dlatego najlepiej od razu po porodzie skontrolować wędzidełko podjęzykowe, czyli znajdujący się pod językiem kawałek tkanki łączącej. Powszechne są bowiem sytuacje, w których jest ono zbyt krótkie, co nie pozwala dziecku prawidłowo ssać, a co za tym idzie – utrudnia jego nakarmienie. Nierzadko karmiące mamy myślą, że mają zbyt mało pokarmu, a w rzeczywistości problem tkwi gdzie indziej - mówi Izabela Michalak specjalista ortodoncji z Maestria Clinic. 

Zbyt krótkie wędzidełko może także powodować ślinotok, który wywołany jest nagromadzeniem się dużej ilości śliny na dnie jamy ustnej. Ta z kolei nie może zostać prawidłowo odprowadzona, przez co wypływa na zewnątrz. W niektórych przypadkach może również powodować szczękościsk ze względu na niedostateczne otwieranie szczęki podczas mówienia.

Sygnałem, że wędzidełko nie spełnia swoje funkcji może być także ból podczas całowania (zwłaszcza u młodych ludzi), a także trudność przy zakładaniu protezy zębowej u osób starszych.

Przeciwwskazania do podcięcia wędzidełka języka

Istnieją pewne przeciwwskazania, które uniemożliwiają wykonanie zabiegu podcinania wędzidełka. Są to m.in.:

• występowanie uczulenia na leki znieczulające,
  
• ogólny zły stan pacjenta,
  
• infekcja dróg oddechowych,
  
• przyjmowanie leków rozrzedzających krew,
  
• brak zgody pacjenta lub jego opiekuna prawnego.
  

Laserowe podcięcie wędzidełka

Laserowe podcięcie wędzidełka stanowi alternatywę dla tradycyjnych zabiegów. Podobnie jak w przypadku wykonywania zabiegu przy pomocy skalpela, również przy tej metodzie konieczne jest miejscowe znieczulenie. W chirurgii tkanek miękkich wykorzystywany jest laser półprzewodnikowy-diodowy, gazowy oraz stały.

Podcięcie wędzidełka laserem to zabieg bezkrwawy, umożliwiającym bardzo dużą precyzję cięcia. W przypadku wykorzystania techniki laserowej nie ma konieczności zakładania szwów po podcięciu. Niewielka blizna jest prawie niewidoczna.

Zabieg z użyciem najnowocześniejszego lasera jest bardzo precyzyjny, odbywa się w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu jest w pełni bezbolesny, trwa zaledwie kilka minut, a rana nie wymaga zakładania szwów i goi się znacznie szybciej niż w przypadku wykorzystania standardowej metody podcinania wędzidełka. Zabieg z użyciem lasera to również mniej stresu zarówno dla dziecka, jak i dla jego rodziców – mówi specjalista ortodoncji Izabela Michalak z Maestria Clinic.

Cena podcięcia wędzidełka uzależniona jest w głównej mierze od wykorzystywanego rodzaju aparatury, typu znieczulenia i kwalifikacji specjalistów. Aktualnie zabieg ten można wykonać w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Jego koszt w przypadku wyboru prywatnej usługi to średnio około 150–400 złotych.

Korekta wędzidełka u dorosłych

Warto zaznaczyć, że korektę wędzidełka można wykonać praktycznie w każdym wieku. W zależności od problemu u dorosłych wykonuje się frenotomię, czyli zabieg podcięcia wędzidełka lub frenektomię, czyli zabieg wycięcia wędzidełka. Bardzo często zdarza się, że dopiero po zabiegu pacjenci zaczynają mówić wyraźniej i dokładniej, a tym samym pozbywają się wstydliwego problemu. 

Bibliografia:

1. T. Sioda, Wędzidełko języka u noworodka – ocena neonatologiczna i zalecenia, Oddział Noworodkowy z Pododdziałem Intensywnej Opieki Neonatologicznej, Szpital Wojewódzki w Poznaniu.

2. M. Janowska-Bugaj, A. Dudko, A. Kurnatowska, Zastosowanie lasera diodowego w chirurgii tkanek miękkich jamy ustnej, „e-Dentico - Kwartalnik Stomatologa Praktyka”, nr 3 (37), 2012.

3. E. Grzesiak-Janas, A. Janas, M. Ratajek-Gruda, Porównanie skuteczności metod klasycznych z techniką laserową plastyki wędzidełka wargi górnej, dolnej i języka, Zakład Chirurgii Stomatologicznej Katedry Stomatologii Ogólnej UM w Łodzi.