Badanie urodynamiczne sprawdza funkcjonowanie pęcherza moczowego i pomaga zbadać przyczyny nietrzymania moczu. Można je przeprowadzić w każdym wieku, natomiast w przypadku dzieci przeprowadzane jest dopiero wtedy, kiedy potrafią kontrolować proces oddawania moczu.

Na czym polega badanie urodynamiczne? Czy trzeba się do niego przygotować?

Aparatura do przeprowadzania badania urodynamicznego dokonuje analizy danych z odczytu pomiarów w formie wykresów i danych liczbowych. Może ona dotyczyć długości czasu potrzebnego do wyprodukowania strumienia moczu, zarejestrowania zdolności lub niemożności zatrzymania przepływu moczu, a także obrazowania napełniania i opróżniania pęcherza moczowego. Wyniki badań urodynamicznych pomagają zdiagnozować przyczynę i charakter zaburzeń czynności dolnych dróg moczowych.

Badanie urodynamiczne służą one do prawidłowego i pełnego zdiagnozowania różnych rodzajów i przyczyn nietrzymania moczu. Lekarz zdecyduje o wykonaniu danego badania urodynamicznego na podstawie informacji o stanie zdrowia osoby badanej, wynikach i objawach ze strony dolnych dróg moczowych (LUTS). Badanie nie wymaga konkretnego przygotowania, jednak są leki, które mogą mieć wpływ na przebieg badania i które należy odstawić na pewien okres czasu.

Zobacz też: Zastój moczu w nerce - czym się objawia?

Badanie urodynamiczne – etapy

• uroflometria – oznaczenie szybkości przepływu cewkowego i ocena objętości zalegania moczu; badanie jest nieinwazyjne i bezbolesne, polega jedynie na oddaniu moczu do przepływomierza aparatury;
  
• test cystometryczny – ocenia czynność pęcherza (np. czucie, pojemność, podatność ścian na skurcze) podczas gromadzenia moczu; jest to badanie inwazyjne polegające na wprowadzeniu do pęcherza i odbytnicy cewników do pomiaru ciśnień i tempa przepływu;
  
• pomiar ciśnienia w punkcie wycieku (LPP-Leak point pressure) – ocenia wydolność zwieracza;
  
• elektromiografia (EMG zwieracza zewnętrznego cewki) – ocenia możliwe uszkodzenia neurologiczne oraz aktywność mięśni i nerwów w okolicach pęcherza i zwieracza za pomocą elektrod inwazyjnych (igłowych) lub nieinwazyjnych (elektrody powierzchniowe);
  
• badanie przepływu ciśnienia w cewce moczowej (profilometria cewkowa) – pozwala na pomiar spoczynkowego i wysiłkowego ciśnienia w cewce oraz długości czynnościowej cewki;
  
• wideo badanie urodynamiczne (wideourodynamika) – polega na wykonaniu zdjęć i filmów pęcherza podczas napełniania i opróżniania; pozwala ocenić zaburzenia w oddawaniu moczu oraz określić rozmiar i kształt pęcherza moczowego, cewki i moczowodów; sprzęt do obrazowania może używać promieni rentgenowskich lub ultrasonograficznych.
  

Po przeprowadzeniu badania urodynamicznego osoba im poddana może odczuwać łagodne pieczenie przy oddawaniu moczu przez kilka godzin. Picie 1 szklanki wody, soku czy herbaty ziołowej co pół godziny przez 2 godziny może zmniejszyć ten dyskomfort. Należy ograniczyć spożycie herbaty i kawy przez 48 godzin po badaniu. Spowoduje to zmniejszenie podrażnienia pęcherza moczowego. Lekarz może zalecić ciepłą kąpiel lub trzymanie kompresu na otworze cewki moczowej w celu złagodzenia dyskomfortu. Antybiotyk może być przejmowany przez 1 lub 2 dni, aby zapobiec infekcji, ale nie jest to konieczne u wszystkich badanych. Osoby z objawami zakażenia (ból, dreszcze, gorączka) powinny niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Zobacz też: Na czym polega urostomia? Wydalanie moczu do worka

Jak wygląda badanie urodynamiczne?

Pierwsza część badania urodynamicznego sprawdza, ile moczu opuszcza pęcherz. Konieczne jest opróżnienie napełnionego pęcherza moczowego w specjalnej toalecie zwanej przepływomierzem. Specjalna aparatura rejestruje przepływ moczu. Następnie komputer sprawdza wszelkie nieprawidłowości nietrzymania moczu. Zmniejszone tempo przepływu może wskazywać na problemy z opróżnianiem pęcherza moczowego.

Druga część badania mierzy sposób pracy pęcherza moczowego, gdy się wypełnia. Osobie rozebranej od pasa w dół podaje się środek znieczulający miejscowo w postaci żelu. Następnie przez cewkę moczową zakłada się cewnik do pęcherza moczowego i dokonuje pomiaru objętości wypływającego moczu. Drugi, podobny cewnik zakłada się do odbytnicy.

Obydwa cewniki łączy się odpowiednimi przewodami z przetwornikami ciśnienia, które umożliwiają obserwację zmian ciśnienia w pęcherzu moczowym, jamie brzusznej oraz ocenę siły skurczu mięśnia wypieracza pęcherza. Po zakończeniu testu badany zostaje poproszony o opróżnienie pęcherza moczowego do specjalnej toalety, przy czym cewniki nadal są na swoim miejscu.