Maskulinizacja to proces zachodzący u kobiet, polegający na wystąpieniu u nich cech męskich związanych z zaburzeniami równowagi hormonalnej. Do maskulinizacji u kobiet dochodzi w momencie wzrostu poziomu męskich hormonów płciowych. Do głównych cech męskich pojawiających się u kobiet należą męski zarost, łysienie czy zaburzenia miesiączkowania. Stopień maskulinizacji może być różny, w zależności od nasilenia zaburzeń hormonalnych. Cechy maskulinizacji pojawiają się najczęściej u kobiet z rozpoznanym zespołem torbielowatych jajników, menopauzą i niedoczynnością tarczycy.
Co to jest maskulinizacja?
Maskulinizacja jest medycznym pojęciem związanym z wystąpieniem u kobiet cech męskich. Może być wrodzona, związana z maskulinizacją płodu, bądź nabyta w związku z chorobami wpływającymi na gospodarkę hormonalną kobiety i wzrost męskich hormonów. Maskulinizacja obejmuje takie cechy, jak zmiana sylwetki ciała, zmiana typu owłosienia (pojawienie się włosów w miejscach charakterystycznych dla mężczyzn, np. wąsów), co określane jest mianem hirsutyzmu. Jeżeli maskulinizacja jest zjawiskiem wrodzonym, może objawiać się np. przerostem łechtaczki czy męskimi rysami twarzy. U mężczyzn analogicznym zjawiskiem jest feminizacja.
Objawy maskulinizacji
Wyróżnia się wiele cech maskulinizacji. Nie występują one wszystkie jednocześnie i z tym samym nasileniem. Różny jest bowiem obraz kliniczny procesu maskulinizacji u kobiet w zależności od jej przyczyny, a także stopnia zaburzeń hormonalnych. Do objawów, które mogą się pojawić, zalicza się:
- przerost łechtaczki,
- nierozwinięte gruczoły piersiowe,
- męską budowę ciała,
- niedorozwój sutków,
- męskie cechy owłosienia twarzy, tułowia,
- nieprawidłowości w badaniach hormonalnych.
Stany związane z maskulinizacją kobiet
Bardzo często rozpoznawanym zespołem związanym z nabytą maskulinizacją jest zespół policystycznych jajników (PCOS). Wiąże się on z występowaniem bezowulacyjnych cykli, a tym samym problemami z zajściem w ciążę. Bardzo częstym objawem tego zespołu jest właśnie maskulinizacja. Do maskulinizacji nabytej mogą przyczynić się również menopauza, przyjmowanie leków, wrodzony przerost nadnerczy, guzy jajnika, zespół Cushinga.
Wskaźnik maskulinizacji w Polsce
Zupełnie odmiennym pojęciem – niemedycznym – jest wskaźnik maskulinizacji w Polsce. Jest to wskaźnik pozwalający na określenie, ilu mężczyzn w danej populacji przypada na 100 kobiet. Jeśli chodzi o Polskę, ten wskaźnik wynosi 94 mężczyzn na 100 kobiet. Współczynnik ten jest wyższy w krajach (szczególnie rozwijających się), w których większa jest liczba miejsc pracy dla mężczyzn.