Statystyki podają, że ponad połowa (60-80%) ludzkości przynajmniej raz w życiu doświadczyła lumbago. W państwach z wysoko rozwiniętym przemysłem bóle lędźwiowe są jedną z głównych przyczyn konsultacji lekarskich i zaświadczeń medycznych zwalniających z pracy. 

Lumbago najczęściej przytrafia się ludziom od 30. do 55. roku życia. Ze względu na niebezpieczeństwo związane z rozwojem tego schorzenia już po jego pierwszych oznakach należy skontaktować się ze specjalistą.

Przyczyny lumbago

Lumbago najczęściej jest następstwem nieznacznych, stosunkowo łagodnych schorzeń, które, odpowiednio leczone, dość szybko ustępują, co pozwala wrócić do pełnej sprawności. Tymi powodami mogą być zwiększone napięcie mięśniowe oraz niewielkie urazy części lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa. 

Za ból mogą odpowiadać takie nawyki jak: 

• nieprawidłowa postawa przy wykonywaniu prostych czynności dnia codziennego, 
  
• przeciążanie odcinka lędźwiowego kręgosłupa poprzez nieprawidłowe schylanie się, podnoszenie ciężkich przedmiotów, dźwiganie i zbyt długie pozostawanie w pozycji stojącej, 
  
• gwałtowne ruchy skrętne, 
  
• długotrwała i nieprawidłowa pozycja siedząca 
  
• brak aktywności fizycznej, prowadzący do osłabienia tzw. gorsetu mięśniowego, nadwagi lub otyłości.
  

Zdarzają się przypadki, w których lumbago jest spowodowane poważniejszymi schorzeniami, do takich zaliczają się: zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, ból mięśniowo-powięziowy, dyskopatia, rwa kulszowa, korzonki, dysfunkcje stawu krzyżowo-biodrowego, naciągnięcia mięśni oraz złamania wynikające z przebiegu osteoporozy.

Ból w lędźwi kręgosłupa może świadczyć o pierwszych zmianach nowotworowych - niezwykle rzadko to się zdarza, jednak nie należy tego wykluczać.

Zobacz też: RTG kręgosłupa - jak wygląda badanie?

Objawy lumbago

Objawy lumbago są zależne od schorzenia, które jest jego przyczyną. Najczęściej osoba odczuwa przeszywający ból w okolicy lędźwiowej, zarówno w stanie spoczynku, jak i w czasie niewielkiej aktywności fizycznej (podnoszenia, dźwigania, chodzenia itd.). 

Ból może promieniować do kończyn dolnych. Wiele osób po raz pierwszy odczuwa go w nocy, co może prowadzić do bezsenności. Innymi objawami lumbago są: zesztywnienie mięśni w dolnej partii pleców, przykurcze mięśniowe, osłabienie mięśni (w niektórych przypadkach prowadzące nawet do ich zaniku).

Osoba uskarżająca się na ból w lędźwi poprzez ograniczoną ruchomość kręgosłupa ma duże problemy z chodzeniem, siedzeniem i staniem, często przyjmuje też nieprawidłową pozycję ciała, która jest ucieczką od bólu. W niektórych przypadkach lumbago może objawiać się drętwieniem i mrowieniem kończyn, a także zaburzeniami czucia.

Zobacz też: Naczyniak kręgosłupa - jakie są jego przyczyny i objawy?

Leczenie lumbago

Leczenie lumbago jest zależne od pojawiających się objawów. Najczęściej stosuje się leczenie nieinwazyjne (zachowawcze), które szybko przynosi ulgę i ogranicza cierpienie. Osobie podaje się leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, a w niektórych przypadkach - rozkurczające.

Najskuteczniejsze są jednak zabiegi fizjoterapeutyczne. W leczeniu schorzeń kręgosłupa stosuje się różne techniki masażu - rozluźnianie tkanek miękkich, mięśniowo-powięziowe oraz pozycje złożeniowe.

Często też wykorzystuje się zabiegi z zakresu fizykoterapii, takie jak leczenie zimnem (krioterapia, jest szczególnie skuteczna w początkowym stadium schorzenia) i ciepłem (termoterapia, po ustąpieniu ostrego bólu), poza tym: laseroterapię, magnetoterapię lub elektroterapię. Do wyleczenia lumbago wystarczą już regularne ćwiczenia wzmacniające mięśnie kręgosłupa i poprawiające jego stabilizację, więc chory również w ten sposób może sobie pomóc.

W niektórych przypadkach (rzadziej) konieczne może być leczenie operacyjne, jednak najpierw lekarz musi odpowiednio zdiagnozować przyczynę przedłużającego się bólu w okolicy lędźwi kręgosłupa.

Zapobieganie lumbago

Lumbago jest problemem, któremu człowiek jest w stanie zapobiec poprzez zmianę stylu życia. 

Aby nie pozwolić na rozwój bólu, należy:

• mniej obciążać kręgosłup (zwracać uwagę na przyjmowanie odpowiednich pozycji w trakcie wykonywania obowiązków domowych i zawodowych), 
  
• zwiększyć aktywność fizyczną (szczególnie regularnie wykonywać ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie, a poza tym wskazane są: joga, pływanie i nordic walking), 
  
• zachowywać prawidłową masę ciała (nadwaga może bezpośrednio prowadzić do lumbago), 
  
• unikać gwałtownych skrętów tułowia i dźwigania zbyt ciężkich przedmiotów (jeżeli nie można tego uniknąć, należy pamiętać o prawidłowej technice - przykucnięciu przed podniesieniem przedmiotu z podłoża), 
  
• starać się ograniczyć stres, który wpływa na napięcie mięśni.