Krzem (Si, łac. silicium) należy do grupy półmetali w układzie okresowym pierwiastków. Po raz pierwszy opisał go w XVIII w. Antoine Lavoisier, francuski chemik i fizyk. Z kolei Ludwik Pasteur twierdził, że krzem jest niezbędnym minerałem do zachowania zdrowia i młodości. Czysty krzem z krzemionki (SiO2) otrzymał w 1824 r. szwedzki chemik, mineralog i lekarz Jöns Jacob Berzelius. Krzem to po tlenie drugi najbardziej rozpowszechniony pierwiastek w przyrodzie. Znajduje się m.in. w glebie, litosferze (zewnętrznej powłoce Ziemi), wodzie. Należy do mikroelementów.

Krzem – właściwości

O krzemie mówi się, że to „pierwiastek życia”. Krzem w organizmie pełni nieocenioną rolę, wpływa na wiele życiowych funkcji. Jest niezbędnym składnikiem budulcowym tkanki łącznej, z której zbudowane są ściany naczyń krwionośnych, skóra, ścięgna, błony śluzowe, zastawki serca oraz układ kostno-stawowy. Krzem ma również udział w budowie ścian komórkowych.

Inne właściwości krzemu:

• zwiększa odporność organizmu przed zakażeniami,
  
• uczestniczy w podstawowych procesach przemiany materii,
  
• chroni przed przedwczesnym starzeniem,
  
• uszczelnia naczynia włosowate,
  
• wzmacnia kości,
  
• wzmacnia stawy,
  
• przyśpiesza regenerację komórek,
  
• usuwa z organizmu substancje toksyczne,
  
• usuwa stany zapalne skóry i jej podrażnienia,
  
• zapobiega wiotczeniu skóry,
  
• wzmacnia paznokcie,
  
• zapobiega wypadaniu włosów i przyśpiesza ich wzrost,
  
• wspomaga walkę ze zbędnymi kilogramami,
  
• działa przeciwzapalnie,
  
• usprawnia pracę nerek,
  
• usprawnia pamięć i koncentrację,
  
• ułatwia leczenie zmian skórnych (trądzik, liszaj, egzema).
  

Krzem w organizmie

Organizm człowieka potrzebuje ok. 20–30 g krzemu dziennie. Kilkakrotnie większe zapotrzebowanie na krzem występuje u dzieci, kobiet w ciąży, osób w podeszłym wieku, pacjentów po operacjach kostnych. Należy mieć świadomość, że ilość krzemu w organizmie maleje z wiekiem. Osobom ze zwiększonym zapotrzebowaniem na krzem można podać organiczny krzem do picia. Jest to łatwo przyswajalna forma krzemu, którą należy dawkować zgodnie z zaleceniami (np. 3 razy dziennie przed posiłkiem). Krzem do picia często występuje w połączeniu z borem, którego ilość w organizmie również spada z wiekiem.

Zastosowanie krzemu na włosy

Krzem znajduje szczególnie zastosowanie we wzmacnianiu włosów; może być stosowany w formie tabletek. Również organiczny krzem do picia można stosować zewnętrznie, w postaci odżywki bądź maseczki. Kuracja z użyciem krzemu powstrzyma wypadanie włosów, wzmocni je od cebulek po końce, przyśpieszy ich wzrost i poprawi ogólny stan i wygląd włosów.

Krzemionka – właściwości

Krzemionka, czyli dwutlenek krzemu, stosowana jest głównie w kosmetyce w preparatach wzmacniających, wygładzających i uelastyczniających skórę, w produktach do włosów, jako składnik past do zębów.

Brak krzemu w organizmie – objawy

Niedobór krzemu daje o sobie znać przede wszystkim w formie zmian skórnych, osłabienia włosów i paznokci. Charakterystyczne objawy braku krzemu w organizmie to:

• wypadanie, przesuszenie i osłabienie włosów,
  
• łupież,
  
• przedwczesne siwienie,
  
• łamliwość, kruchość i rozdwajanie się paznokci,
  
• zmiany skórne: podrażnienia, powstawanie tzw. pajączków, wypryski i trądzik,
  
• widoczne szybsze starzenie się skóry (głębokie zmarszczki w młodym wieku),
  
• grzybica skóry,
  
• cellulit,
  
• długie gojenie się ran,
  
• długie gojenie się złamań,
  
• zwiększona podatność na infekcje górnych dróg oddechowych,
  
• częste krwotoki z nosa,
  
• zaburzenia wzrostu u dzieci,
  
• bolesne i obfite miesiączki u kobiet,
  
• ból i zapalenie stawów,
  
• spadek odporności,
  
• miażdżyca,
  
• osteoporoza.
  

Jak uzupełnić krzem w organizmie?

W przypadku znacznego niedoboru i zwiększonego zapotrzebowania na krzem można stosować krzem do picia czy rozpocząć suplementację. W sprzedaży można dostać krzem oceaniczny uzyskiwany ze sproszkowanych alg Lithothamnium calcareum, które są pierwotnym źródłem naturalnego krzemu. Innym zasługującym na uwagę produktem jest żel z krzemem, który m.in. działa regenerująco i kojąco na skórę, pomaga na kości i stawy. Ponadto należy zadbać o dietę, aby dostarczać organizmowi produktów bogatych w ten pierwiastek.

Krzem w pożywieniu występuje w:

• płatkach owsianych,
  
• kaszy jaglanej (doskonałe źródło krzemionki),
  
• grubych kaszach,
  
• wodach zdrojowych,
  
• szparagach,
  
• cebuli,
  
• brązowym ryżu,
  
• pasternaku,
  
• otrębach,
  
• czosnku,
  
• szczypiorku,
  
• mleczku pszczelim,
  
• rzodkwi,
  
• kapuście,
  
• świeżych ziołach.
  

Bardzo dobrym źródłem krzemu są: skrzyp polny, podbiał, pokrzywa, kozieradka, rdest ptasi.

Nadmiar krzemu w organizmie

Praktycznie nie spotyka się nadmiaru krzemu w organizmie. Bardzo trudno o przedawkowanie tego pierwiastka.