Dawcą krwi może być osoba w wieku od 18 do 65 lat, wyjątkowo krwiodawcą można zostać po ukończeniu 65 roku życia. Jeśli ktoś oddaje krew po raz pierwszy i ma więcej niż 60 lat, powinien uzyskać na to zgodę lekarza. Kandydat na dawcę powinien ważyć minimum 50 kg, mieć prawidłowe ciśnienie i tętno. Nie może mieć gorączki ani żadnych zmian skórnych wokół miejsca wkłucia do żyły. Jednorazowo od kandydata pobiera się ok. 450 ml krwi. Surowiec pobierany jest w uprawnionych do tego Centrach Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa lub specjalnych krwiobusach.
Jak wygląda i jak się przygotować do oddania krwi?
Mimo że oddanie krwi nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania, to warto pamiętać o kilku zasadach. Kandydat na krwiodawcę powinien zadbać o odpowiednie nawodnienie (na dzień przed planowanym oddaniem krwi trzeba przyjąć ok. 2 litrów płynów, najlepiej wody mineralnej). Tuż przed samym zgłoszeniem się do placówki dobrze jest zjeść lekki posiłek oraz ograniczyć palenie papierosów. Krew nie jest pobierana od osób, które są pod wpływem alkoholu, narkotyków czy leków psychoaktywnych.
Przed zabiegiem przyszły krwiodawca jest zobowiązany do wypełnienia formularza, w którym podaje informacje na swój temat (m.in. o przebytych chorobach, przyjmowanych lekach) i wyraża zgodę na pobranie krwi. Może ją w każdej chwili wycofać, a po oddaniu poinformować o tym, że krew nie może być użyta do przetoczenia. Mimo że samo pobieranie krwi trwa ok. 10 minut, to pobyt w punkcie, w którym się ją oddaje może się przedłużyć do godziny, a nawet dwóch.
Ten czas jest potrzebny nie tylko do wypełnienia formularza, ale i do badań, których wynik jednoznacznie zakwalifikuje lub wykluczy kandydata z grona krwiodawców. Od każdego chętnego, który zgłosi się do punkty trzeba poprać krew. Poza grupą krwi sprawdza się, czy nie jest zakażony wirusem HIV, kiłą oraz czy nie choruje na wirusowe zapalenie wątroby. Jeśli badania wyjdą prawidłowo może on oddać krew.
Każdy krwiodawca przed opuszczeniem ośrodka otrzymuje posiłek regeneracyjny, którego wartość energetyczna wynosi ok. 4500 kcal (czyli najczęściej osiem tabliczek czekolady). Oddanie krwi upoważnia do dnia lub kilku wolnych godzin od pracy. Warto zaznaczyć, że nawet jeśli kandydat nie został zakwalifikowany i tak przysługują mu dwie wolne godziny.
Jakie są przeciwwskazania do oddawania krwi?
Przeciwwskazania dzieli się na stałe i czasowe. Do pierwszej grupy należą choroby układu krążenia, np. niedokrwienna serca, wady serca (oprócz wyleczonych wad wrodzonych), niewydolność krążenia, zawał, zaawansowana miażdżyca i choroby naczyniowo-mózgowe. Krwiodawcą nie może też zostać osoba z poważnymi chorobami skóry, układu pokarmowego, oddechowego, moczowego i nerwowego. Krwi nie mogą oddać osoby z chorobami układowymi, zakaźnymi i nowotworami złośliwymi.
Do przeciwwskazań czasowych należą m.in. :
- menstruacja ( muszą minąć co najmniej 3 dni od jej zakończenia)
- posiadanie świeżego tatuażu (to samo tyczy się kolczyków, aby oddać krew trzeba odczekać 6 miesięcy)
- choroby zapalne i uczulenie,
- odczulanie,
- przebywanie w rejonach z chorobami tropikalnymi i malarią oraz chorobami przenoszonymi przy przetaczaniu krwi,
- bruceloza, gorączka reumatyczna, zapalenie szpiku i gorączka Q (2 lata od wyleczenia),
- zakażenie wirusem zachodniego Nilu,
- ciąża i 6 miesięcy po jej zakończeniu bądź porodzie,
- przeszczep,
- przetoczenie krwi,
- choroby zakaźne, w tym grypa,
- przyjmowanie antybiotyków,
- kontakt z chorym na wirusowe zapalenie wątroby,
- okres pozbawienia wolności i 6 miesięcy po jego zakończeniu,
- przyjmowanie leków, z wyjątkiem witamin, doustnej antykoncepcji i hormonalnej terapii zastępczej.