W przyrodzie występuje niezliczona ilość substancji, które pomagają zachować prawidłowy stan skóry i jej przydatków, a także doskonale służą procesom regeneracji. Stosowano je przez wieki, dopóki produkcja kosmetyków na bazie substancji syntetycznych nie okazała się tańsza i bardziej wydajna. Obecnie konsumenci – w trosce o swoje zdrowie czy ochronę środowiska – coraz chętniej sięgają po produkty naturalne mimo ich relatywnie wysokiej ceny.
Kosmetyki ekologiczne a produkty syntetyczne
Na rynku dostępnych jest wiele kosmetyków sygnowanych etykietami z napisami „eko”, „bio” czy „bez parabenów”. Nie każdy z nich jednak to produkt o pożądanych, ekologicznych właściwościach. Ponieważ nie istnieją w tym zakresie ścisłe regulacje prawne, producent kosmetyku nazwanego naturalnym czy ekologicznym może wprowadzić własne kryteria dla stosowania takich określeń. Nie jest także zobligowany do korzystania z jakichkolwiek certyfikatów potwierdzających jakość jego wyrobu. Dlatego kupując kosmetyki, warto dokładnie zapoznać się z ich etykietami.
Kosmetyki ekologiczne to takie, które powstają niemal wyłącznie z substancji naturalnych. Tylko niewielki procent ich receptury stanowić mogą związki syntetyczne. Na ich liście nie mogą jednak znaleźć się takie kontrowersyjne składniki, jak: syntetyczne pochodne kwasów lub alkoholi tłuszczowych (np. SLS), pochodne ropy naftowej (m.in. SLES), silikony, PEG-i, sztuczne barwniki, aromaty i konserwanty (m.in. parabeny) czy surowce pozyskiwane z martwych zwierząt (tłuszcze, proteiny, żelatyna itd.) lub substancje testowane na zwierzętach.
Kosmetyki ekologiczne a kosmetyki naturalne
Kosmetyki ekologiczne muszą spełniać warunki określone w definicji kosmetyków naturalnych, sformułowanej w 2000 r. przez Komitet Ekspertów Produktów Kosmetycznych. Zgodnie z zawartymi w niej wytycznymi, mają to być produkty pielęgnacyjne sprzyjające zdrowiu i urodzie, przyjazne dla środowiska, otrzymywane ze składników pochodzenia naturalnego (roślinnego, zwierzęcego, mineralnego), pozyskanych metodami fizycznymi (takimi jak tłoczenie, filtracja, destylacja czy suszenie), mikrobiologicznymi i enzymatycznymi. Nie sprecyzowano wprawdzie ilości substancji, które muszą być w pełni naturalne, ale związki pochodzenia roślinnego, najlepiej z kontrolowanych upraw, powinny stanowić większość składu kosmetyku.
Kosmetyki ekologiczne a kosmetyki organiczne
W związku z rosnącym zainteresowaniem kosmetykami naturalnymi, na rynku pojawiły się także kosmetyki organiczne, których skład został określony znacznie precyzyjniej. Muszą one w minimum 95% składać się z substancji pochodzenia roślinnego. Nie mogą zawierać surowców poddawanych genetycznej modyfikacji (GMO) czy sztucznie przetwarzanych w jakikolwiek inny sposób. Składniki powinny pochodzić z kontrolowanych upraw lub dzikich zbiorów odpowiadającym warunkom określonym przez przepisy ekologiczne Unii Europejskiej. Zarówno wykorzystanie naturalnych zasobów, jak i proces produkcji oraz transportu kosmetyków organicznych wymagają poszanowania środowiska naturalnego. Dystrybucja produktów musi odbywać się w oszczędnych, biodegradowalnych opakowaniach.
Aby ułatwić konsumentom odróżnienie kosmetyków naturalnych i organicznych od ich imitacji, powstają (głównie prywatne) organizacje certyfikujące takie wyroby. Żadne certyfikaty nie są wymagane prawem. Stanowią one jedynie potwierdzenie przez instytucję niezwiązaną z producentem zgodności produktu z określonymi kryteriami. Pozwalają jednak konsumentom ocenić wiarygodność deklaracji na opakowaniu wyrobu. To właśnie certyfikowane produkty organiczne określa się najczęściej mianem kosmetyków ekologicznych.
Jakie kosmetyki do skóry wybierać? Dowiesz się tego z filmu:
Certyfikaty kosmetyków ekologicznych
W Europie funkcjonuje wiele niezależnych organizacji certyfikujących kosmetyki. Należą do nich m.in.: francuska ECOCERT, niemiecka BDIH, brytyjska SOIL ASSOCIATION czy włoska ICEA. Aby ujednolicić standardy, podjęto próby współpracy i wypracowania wspólnych wytycznych. Największą jak dotychczas inicjatywą jest COSMOS, zrzeszający m.in. wyżej wymienione jednostki.
Organizacje certyfikujące przyznają znak jakości tym produktom, które przejdą pozytywnie restrykcyjną kontrolę, włącznie z badaniem składu chemicznego gleby, nim powstaną na niej ekologiczne plantacje. Po wstępnej wizycie audytora mogą mieć miejsce inspekcje niezapowiedziane, podczas których pobierane są do badań próbki produktów. Po pomyślnym audycie producent otrzymuje licencję na stosowanie znaków organizacji certyfikującej na 3 lata.
Polskie kosmetyki ekologiczne
Certyfikacja kosmetyków ekologicznych do niedawna była w Polsce zjawiskiem marginalnym. W kraju nadal nie funkcjonują organizacje o międzynarodowym znaczeniu, ale producenci coraz chętniej korzystają z rozpoznawalnych na świecie znaków ECOCERT czy COSMOS. Ze względu na wymagające kryteria, jakie należy spełnić, by uzyskać taki certyfikat, polskie kosmetyki ekologiczne nie są tanie (nazbyt atrakcyjna cena produktu opatrzonego etykietą „eko” powinna skłaniać konsumenta do dokładnej analizy jego składu), ale jakością dorównują światowym markom.