Kolagen i jego funkcje w organizmie

Kolagen jest głównym składnikiem tkanki łącznej i najpowszechniejszym białkiem w organizmie ludzkim, które znajduje się w kościach, mięśniach, skórze i ścięgnach. Stanowi 30% wszystkich białek człowieka, a jest zbudowany z aminokwasów, głównie glicyny, proliny, hydroksyproliny i hydroksylizyny. Jego cechami szczególnymi są wysoka wytrzymałość i elastyczność. Do tej pory opisano 29 typów kolagenu, a największe znaczenie dla stawów ma kolagen typu II, który występuje w chrząstkach stawowych. Istotny dla organizmu jest także kolagen typu I, który znajduje się w ścięgnach i tkance łącznej kości. 

Najważniejsze funkcje kolagenu w organizmie: 

1. tworzy sprężyste rusztowania, chroniąc narządy wewnętrzne (nerki, żołądek, wątrobę),
2. łączy komórki, stanowiąc element budulcowy większości organów, w tym skóry, kości, chrząstek, zębów, naczyń krwionośnych i rogówki oka,
3. wspomaga odporność, zapobiegając przedostawaniu się toksyn i chorobotwórczych drobnoustrojów,
4. poprawia wchłanianie składników mineralnych i zwiększa gęstość kości,
5. wspiera procesy ochronne w obrębie tkanki chrzęstnej,
6. stymuluje aktywność komórek chrzęstnych,
7. wpływa na sprężystość, wygląd i kondycję skóry. 

Wiek a synteza kolagenu

W zdrowym organizmie włókna kolagenowe są regularnie wymieniane (ok. 3 kg rocznie) i odbudowywane. Wraz z wiekiem zdolność ta niestety zanika, a proces ten rozpoczyna się już w wieku 25 lat. Po 50. roku życia produkcja kolagenu gwałtownie spada, natomiast po 60. roku życia kolagen przestaje być syntetyzowany przez organizm. Biosyntezę kolagenu mogą też zakłócać zmiany hormonalne, stres, nadmierna ekspozycja na słońce, menopauza czy wzmożona aktywność fizyczna. Z wiekiem dochodzi również do redukcji stężenia miedzi oraz witamin A, C i E, które uczestniczą w naturalnej odbudowie włókien kolagenowych.

Wpływ niedoboru kolagenu na kości i stawy

Obniżoną produkcję kolagenu odczuwa cały organizm, zwłaszcza kości i stawy – mogą pojawić się bóle kręgosłupa, bóle stawów i problemy z poruszaniem się. Niedobór tego białka zwiększa kruchość kości i ich podatność na złamania, co wynika z odwapnienia szkieletu kostnego, który w 90% składa się z kolagenu i jego połączeń z wapniem, fosforem i magnezem. Kolagen odpowiada za stan chrząstki, jej odporność na rozciąganie i produkcję mazi stawowej, a także stymuluje regenerację tkanek i zmniejsza aktywność enzymów powodujących stan zapalny i bóle reumatyczne. Niedobór kolagenu prowadzi więc do osłabienia tych korzystnych procesów i zwiększa ryzyko wystąpienia problemów w obrębie kości i stawów.

W jaki sposób kolagen wpływa na stawy?

Przeprowadzono wiele badań, których celem było sprawdzenie, czy suplementacja kolagenu ma korzystny wpływ na stawy. Oto niektóre z nich: 

1. Moskowitz wykazał, że przyjmowanie 10 g hydrolizatu kolagenu dziennie zmniejsza dolegliwości bólowe u osób z chorobą zwyrodnieniową stawów biodrowych i kolanowych, dlatego może stanowić potencjalny środek terapeutyczny w leczeniu osteoporozy i zwyrodnień w obrębie stawów.
2. Chen i wsp. również przeprowadzili badanie z zastosowaniem 10 g kolagenu, wykazując, że taka dawka uruchamia biochemiczne procesy przeciwzapalne, immunomodulujące, antyoksydacyjne, antynowotworowe i genoptrotekcyjne, a tym samym może mieć korzystny wpływ na zmniejszanie stanu zapalnego w chorobach stawów.
3. Barnett i wsp. wykazali natomiast, że doustna suplementacja 20 µg  kolagenu typu II pozyskanego z chrząstki korzystnie wpływa na łagodzenie zapalenia stawów i może być bezpiecznie stosowana u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS).
4. McAlindon i wsp. udowodnili, że peptydy kolagenowe zawarte w suplementach doustnych wpływają na odbudowę tkanki chrzęstnej u pacjentów cierpiących na łagodne choroby zwyrodnieniowe stawów. 

Jak suplementować kolagen?

Suplementacja kolagenu jest obecnie bardzo popularna, a ze względu na to, że uznaje się ją za bezpieczną, można ją stosować długoterminowo. Warto pamiętać, że najważniejszy dla stawów jest kolagen typu II, który występuje w chrząstce stawowej, dlatego wybierając suplement, zwróć uwagę na jego skład. Szeroki wybór suplementów kolagenowych ma w swojej ofercie Oleofarm – w sklepie internetowym producenta znajdziesz zarówno kolagen do picia, jak i kolagen w kapsułkach. Formę suplementu można dopasować do własnych preferencji. 

Warto zwrócić uwagę na suplementy z kolagenem zawierające dodatkowe substancje o korzystnym wpływie na stawy, mięśnie i kości, takie jak witamina C (wspiera prawidłową produkcję kolagenu), witamina D (wspomaga funkcjonowanie kości i mięśni), miedź (korzystnie wpływa na stan tkanki łącznej), mangan (wspiera tworzenie tkanek łącznych i chroni kości) czy ekstrakt z żywicy kadzidłowca (wspiera komfort pracy stawów). Takie substancje można przyjmować oddzielnie lub w ramach jednego suplementu z kolagenem.