Mindfulness oznacza dosłownie pełne zaangażowanie umysłu w czynność, którą aktualnie się wykonuje. W języku polskim tłumaczy się to pojęcie jako uważność.
Mindfulness – co to jest?
Mindfulness jest to szczególny rodzaj świadomej uwagi, która jest skierowana na chwilę obecną, podczas której nie ocenia się ludzi, przedmiotów ani swoich emocji. W tej metodzie chodzi o to, aby utrzymywać ścisły kontakt z własnym życiem w teraźniejszości. Technika ta ma korzenie w krajach Dalekiego Wschodu i wiele technik opiera się na stanie medytacyjnym. Jednak na grunt europejski mindfulness wprowadził amerykański psychiatra dr Jon Kabat-Zinn, który zastosował to w dziedzinie medycyny i psychoterapii. Ten rodzaj terapii ma swoje podłoże w licznych badaniach na temat zbawiennego wpływu medytacji na mózg. Nie należy więc kojarzyć mindfulness z rodzajem mistycyzmu, lecz nowoczesną metodą pomocy, która zawiera techniki pochodzące głównie z Indii i Chin.
Co to jest mindfulness? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Kliniki i terapie mindfulness
Pierwsza klinika założona przez wspomnianego psychiatrę (Mindfulness-Based Stress Reduction Clinic) była skierowana do osób cierpiących na przewlekłe bóle, wysokie ciśnienie, depresję i stres. W związku ze znaczną poprawą ich stanu zdrowia, na wzór tej formy terapii zaczęto zakładać podobne kliniki na całym świecie (obecnie jest ich około 200). Opierają się one na 8-tygodniowym programie redukcji stresu i hatha-jodze.
Praktyka mindfulness – odseparowanie emocjonalne
Praktyka mindfulness polega na obserwowaniu procesów zarówno zachodzących wewnątrz siebie (czyli emocji, myśli, doznań), jak i na zewnątrz (zmysły). Ta świadomość siebie sprawia, że zaczyna się bardziej akceptować swoje doświadczenia i odcina się od emocjonalnego nastawienia z nim związanego. Dzięki temu zmniejszają one swoją negatywną energię, która powoduje cierpienie. Dla przykładu osoby chorujące na przewlekłe bóle, które wzięły udział w terapii mindfulness nie zmniejszyły swojego cierpienia fizycznego, jednak potrafiły z biegiem czasu zmniejszyć swoje przywiązanie emocjonalne do tego stanu. Ta drobna różnica sprawiła, że osobom tym zaczęło się znacznie lepiej żyć po skończonej terapii. Wynika to z tego, że unikanie i odsuwanie od siebie lęku nie zmniejsza go, a wręcz przeciwnie.
Medytacja – podstawowa technika mindfulness
Podstawową metodą mindfulness jest medytacja służąca rozwijaniu uważności. Proces ten polega na obserwowaniu swojego wnętrza psychicznego i skupianiu się na oddechu. Często wykorzystuje się również tzw. skanowanie ciała, które polega na uświadamianiu sobie każdej jego części, od palców u stóp po czubek głowy. Te pozornie proste ćwiczenia mają zdumiewająco dobroczynny wpływ na ciało i umysł. Główne korzyści ze stosowania medytacji mindfulness, które są poparte szeregiem badań to:
- zmniejszenie bólu;
- zwiększenie pozytywnych uczuć i zmniejszenie negatywnych emocji;
- poprawienie relacji społecznych;
- zwiększenie ilości szarych komórek.
Ćwiczenia mindfulness – świadomy oddech, robienie jednej rzeczy naraz, skanowanie emocji
Kiedy skupia się na oddechu, to ma się kontakt z chwilą obecną. Jeśli więc czuje się rozproszenie i myśli się o przeszłości lub przyszłości, warto skoncentrować się na każdym wdechu i wydechu. Po 10 takich powtórzeniach spowalnia bicie serca oraz zmniejsza się ciśnienie w żyłach, dzięki czemu ma się większą kontrolę nad chwilą obecną.
Praktyka mindfulness uczy też skupiania się na jednej rzeczy naraz. Tak więc np. kiedy zmywa się naczynia, to należy poświęcić temu całą swoją uwagę. Skupiać się na każdym talerzu i sztućcu. Czynność ta może wtedy nabrać nowej jakości. Każde działanie, czy to chodzenie czy jazda samochodem, powinno być wykonywane z pełnym zaangażowaniem umysłu.
Zauważanie swoich myśli i emocji zwiększa świadomość siebie oraz wiedzę na swój temat. Tak więc należy regularnie zadawać sobie pytania, takie jak: „Co czuję w tej chwili?”, „O czym myślę?”. Dzięki temu zakotwicza się bardziej w teraźniejszości oraz poprawia się relacje ze samym sobą.
Mindfulness dla dzieci
Problemy z koncentracją, pamięcią, lękiem i stresem dotykają też dzieci. Są one z natury bardzo ciekawe i uważne oraz cieszy ich doświadczanie świata wieloma zmysłami. Jednak łatwo też dostosowują się do szybkiego biegu życia i również tracą zdolność uważności, co skutkuje większą nerwowością i rozkojarzeniem. Dzięki mindfulness mogą one wyciszyć się, zrozumieć swoje emocje i poprawić koncentrację, pamięć i kreatywność. Ćwiczenia dla dzieci również polegają na obserwowaniu oddechu, jednak najczęściej są to proste zabawy, które mają na celu zaangażowanie wielu zmysłów. Nie ma limitu wieku dla stosowania mindfulness dzieciom. Terapeuci z tego nurtu prowadzą zajęcia zarówno dla nastolatków, jak i kilkuletnich pociech.
Bibliografia: