Bakterie w jelitach pełnią bardzo ważne funkcje, jednak zasadniczą rolą mikroflory jest fermentacja błonnika pokarmowego, w wyniku czego powstają cząsteczki kwasu mlekowego oraz inne krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe.

Flora jelitowa wymaga naszego codziennego wsparcia na przykład poprzez przyjmowanie produktów, które wspierają jej pracę. Są też sytuacje, kiedy możemy sięgnąć po probiotyki. W badaniach udowodniono, że bakterie probiotyczne pozytywnie wpływają na stan flory bakteryjnej układu pokarmowego. Jak zatem wspierać florę bakteryjną jelit?

Flora bakteryjna jelit i jej znaczenie

Mikroorganizmy, których łączna masa wynosi nawet 2 kilogramy, zasiedlają jelito grube człowieka. Zatem mikroflora jelitowa człowieka, najprościej ujmując, pozytywnie wpływa na nastrój i samopoczucie, pomaga w eliminacji szkodliwych bakterii z jelit i jednocześnie wzmacnia układ odpornościowy do walki z nimi.

Zmienność mikrobioty zależna jest od wieku, ale też płci, genów i warunków środowiskowych. Wpływa na nią między innymi antybiotykoterapia, która poważnie zaburza jej skład. Nieprawidłowa flora bakteryjna jelit zaburza funkcjonowanie układu pokarmowego, ale może przyczynić się również do wystąpienia alergii, cukrzycy typu 2, otyłości, nowotworów, autyzmu i schorzeń psychicznych.

Światowi eksperci od zdrowia, w tym reprezentanci WHO, przekonują, że mikroby zamieszkujące jelita człowieka mają bezpośredni wpływ na nasz układ nerwowy. Zdrowa mikroflora jelitowa człowieka jest niezbędna do tego, abyśmy codziennie czuli się po prostu dobrze. Ponadto wskazują, że jednymi z najpopularniejszych dobrych bakterii jest flora bakteryjna Lactobacillus, którą znajdziemy między innymi w przetworach mlecznych.

Flora bakteryjna jelit – jak ją odbudować?

W literaturze fachowej poruszającej tematykę odbudowy flory jelitowej człowieka pojawiają się probiotyki. Według Światowej Organizacji Zdrowia są to „żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza”. Cenne bakterie znajdziemy w żywności, zwłaszcza w przetworach mlecznych i kiszonkach, a także suplementach.

Warto również pomyśleć o prebiotykach, czyli składnikach jedzenia, które nie ulegają trawieniu, jak na przykład błonnik – to pokarm dla naszej flory bakteryjnej, który znajdziemy głównie w płatkach owsianych, pszenicy, czosnku i cebuli, a także porach i szparagach.

O probiotykach mówi się, że są bezpieczne, nie powodują negatywnych skutków zdrowotnych i są polecanym uzupełnieniem zdrowego stylu życia.

5 podstawowych zasad

Na stan mikroflory jelitowej człowieka wpływ ma przede wszystkim dieta. Oto 5 podstawowych zasad dietetycznych, które pomogą codziennie zadbać o stan flory, a także odbudować ją na przykład po chorobie czy niezdrowej diecie:

1. Jedz różnorodnie, ponieważ w jelitach znajdują się setki gatunków bakterii, a każdy z nich odgrywa inną rolę, wymagają też różnych składników do wzrostu. Zróżnicowana dieta może prowadzić do zróżnicowanej mikroflory, co jest korzystne dla zdrowia.
2. Jedz dużo warzyw, zwłaszcza roślin strączkowych i fasoli, ponieważ są bogate w błonnik, stymulujący wzrost tzw. dobrych bakterii. Sięgaj również po owoce, ponieważ w jednym z badań wykazano, że jabłka, karczochy, jagody, migdały i pistacje zwiększają liczebność
3. Jedz sfermentowane produkty typu kefir, jogurt naturalny i kiszona kapusta, ponieważ są bogate w pałeczki kwasu mlekowego.
4. Unikaj cukru i słodzików.
5. Jedz pokarmy prebiotyczne takie jak produkty pełnoziarniste, które są paliwem dla dobrych bakterii w jelitach.

Dodatkowo możemy sięgnąć po suplementy z probiotykami. Przykładem suplementów probiotycznych jest Guut Food. Opakowania suplementu zawierają saszetki, a każda z nich dwie kapsułki, mianowicie kapsułkę probiotyczną (z bakteriami rodzaju Lactobacillus helveticus i Bifidobacterium) oraz kapsułkę nieprobiotyczną zawierającą minerały typu cynk, żelazo oraz witaminy i ekstrakty roślinne.

Odbudowa flory bakteryjnej to proces długotrwały, który wymaga wprowadzenia dobrych nawyków żywieniowych właściwie na całe życie. Nie mówimy tu o diecie tymczasowej, a zdrowym stylu życia, w którym szczególne miejsce powinna zajmować żywność funkcjonalna. Co to takiego?

Żywność funkcjonalna i zdrowy styl życia

Żywność funkcjonalna, to „produkty spożywcze i napoje wykazujące udokumentowany korzystny wpływ na zdrowie ponad ten, który wynika z obecności w nich składników odżywczych uznawanych za niezbędne” (za: klasyfikacja żywności wg Gawęckiego). Słowem-kluczem jest tutaj „udokumentowana”, co oznacza, że ten korzystny wpływ powinien być przebadany i udowodniony, w tym również jej pozytywny wpływ na pracę układu pokarmowego i mikroflorę jelitowego.

Co ciekawe, żywność przyjmuje formę produktów, jakie znamy, przez co łatwiej jest nam po nią sięgać. Wzbogacana jest o takie składniki jak na przykład wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny n-3, witaminy, mikroelementy, błonnik pokarmowy, oligosacharydy, probiotyki, cholinę i lecytynę czy substancje fitochemiczne. Każdy z tych składników nie pojawia się przypadkowo.

Zdrowa dieta to zdrowe jelita!

Zbilansowana dieta jest podstawą, aby wesprzeć florę jelitową, której zdrowie przekłada się na to, jak się czujemy. Sposób żywienia staje się nie tylko realizacją podstawowej potrzeby człowieka, jaką jest dostarczanie pokarmu – jest stylem życia. Ten styl życia powinien być skoncentrowany na tzw. dobrej żywności, do której zaliczamy m.in. probiotyki czy żywność funkcjonalną.

Należy pamiętać o tym, że suplement nie zastępuje zróżnicowanej diety.