Gastroskopia u dziecka wykonywana jest w przypadku niepokojących objawów somatycznych ze strony żołądka i dwunastnicy. Badanie pozwala ocenić kondycję gardła i niżej położonych narządów układu pokarmowego, usunąć ciało obce oraz pobrać materiał do histopatologii. Gastroskopia dziecięca wymaga odpowiedniego przygotowania pacjenta.
Gastroskopia u dzieci
Gastroskopia dzieci to metoda diagnostyczno-lecznicza górnego odcinka przewodu pokarmowego, pozwalająca ocenić kondycję błony śluzowej gardła, przełyku, żołądka i dwunastnicy w przypadku niepokojących objawów somatycznych. Procedura medyczna umożliwia potwierdzenie obecności ciał obcych i oszacowanie skali dokonanych przez nie zniszczeń. Ponadto ułatwia planowanie i monitorowanie skuteczności leczenia, a w przypadku widocznych zmian makroskopowych – pobranie wycinka materiału do badań histopatologicznych oraz przeprowadzenie zabiegu usunięcia podejrzanych struktur. Gastroskopia u dzieci, w odróżnieniu od badania prowadzonego u dorosłych, charakteryzuje się specjalną procedurą przygotowania oraz rozmiarem wprowadzanego endoskopu. W każdym przypadku planowania wziernikowania przeprowadzany jest wcześniej dokładny wywiad z pacjentem i jego rodzicami bądź opiekunami odnośnie do występujących dolegliwości i okoliczności ich pojawiania się bądź nasilania. W blisko 75% przypadków badanie przedmiotowe pozwala ustalić przyczynę i zaplanować leczenie, a diagnostyka inwazyjna nie jest konieczna.
Gastroskopia dziecka –
przygotowania
Gastroskopia dziecięca wymaga wyrażenia zgody przez rodziców bądź opiekunów, którzy przed jej udzieleniem zostają poinformowani o celu i przebiegu zabiegu oraz o możliwych powikłaniach i niedogodnościach z nim związanych. W celu zapewnienia odpowiednich warunków małoletniego należy odpowiednio przygotować do gastroskopii. Przede wszystkim zaleca się:
- pozostawienie dziecka na czczo, czyli bez jedzenia i picia przez minimum 6 godzin przed badaniem; niewskazane jest również żucie gumy i cukierków;
- skonsultowanie się z lekarzem w kwestii przyjmowania przez dziecko leków na choroby przewlekłe.
W zależności od wieku pacjenta gastroskopię dziecięcą wykonuje się:
- w znieczuleniu ogólnym, ze względu na niekorzystne dla powodzenia badania reakcje wywoływane wziernikowaniem. Gastroskopia pod narkozą zalecana jest u osób poniżej 10. roku życia. Wówczas opiekun zobowiązany jest do podpisania dodatkowej zgody na podanie środka usypiającego przez anestezjologa oraz założenie rurki intubacyjnej, zapewniającej prawidłowe oddychanie. Ogólne znieczulenie ułatwia przeprowadzenie badania, a mały pacjent nie jest świadomy prowadzonych czynności medycznych;
- w znieczuleniu miejscowym, podawanym w formie aerozolu o gorzkim, miętowym smaku, rozpylonego na tylną ścianę gardła. Na czas działania środka połykanie śliny jest utrudnione, a język jest sztywny. Znieczulenie wykazuje aktywność nawet do godziny po zakończeniu zabiegu, jedzenie i picie w tym czasie grozi zatem zachłyśnięciem. Tego typu gastroskopia zalecana jest u dziecka powyżej 10. roku życia;
- w premedykacji i znieczuleniu miejscowym gardła. Ta metoda zapewnia zniesienie bólu i dyskomfortu oraz wywołuje częściową niepamięć wsteczną – dziecko zwykle nie pamięta zabiegu.
Jak wygląda gastroskopia u dziecka?
Gastroskopia, w znieczuleniu ogólnym bądź miejscowym, w dalszym etapie przewiduje założenie dziecku pomiędzy szczęki ustnika, zapewniającego swobodny dostęp endoskopu do wnętrza ciała oraz chroniącego zęby. Następnie lekarz prowadzi wziernikowanie giętkim endoskopem, zaopatrzonym w układ światłowodów i mikrokamer, umożliwiających obserwację przewodu pokarmowego na ekranie monitora. W trakcie badania dodatkowo do żołądka wtłaczany jest gaz rozszerzający jego ściany.
Czas trwania gastroskopii dziecięcej uzależniony jest od charakteru badania. Zabieg diagnostyczny z oglądaniem śluzówki przewodu pokarmowego zwykle zajmuje kilkanaście minut. W przypadku stwierdzenia zmian chorobowych, potrzeby ewakuacji ciała obcego lub w celu pobrania materiału do biopsji za pomocą kleszczyków gastroskopia może trwać nawet kilkadziesiąt minut. Po zakończonych czynnościach rozpoznawczo-terapeutycznych lekarz wyjmuje urządzenie z organizmu dziecka.
Gastroskopia u dzieci – wskazania
Gastroskopia u dziecka może być planowana na podstawie przewlekłych dolegliwości bólowych brzucha, biegunek, krwawień z przewodu pokarmowego czy podejrzenia zapalenia żołądka. Często badanie prowadzone jest w trybie pilnym, czyli z nagłych przyczyn. Wskazaniem do szybkiej interwencji gastroskopijnej jest spożycie przez dziecko domowych detergentów czy połknięcie drobnych przedmiotów, takich jak baterie, klocki czy monety. Gastroskopia u dziecka jest bezpiecznym zabiegiem i nie wywołuje znaczących skutków ubocznych.
Zobacz film: Układ pokarmowy
Bibliografia:
- Block B., „Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego”, Medipage, Warszawa 2007;
- Maratka Z., „Endoskopia przewodu pokarmowego: diagnostyka różnicowa”, PZWL, Warszawa 2005;
- Waye J.D., „Endoskopia przewodu pokarmowego”, Czelej, Lublin 2018.