Fonoforeza wykorzystywana jest przede wszystkim jako forma leczenia w terapii po urazach, w leczeniu stanów zapalnych, a także w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Wymaga wykonania serii zabiegów, na które konieczne jest skierowanie od specjalisty.

Fonoforeza – co to jest?

Fonoforeza jest zabiegiem wchodzącym w zakres terapii fizykalnej, w ramach której stosowane zabiegi mają na celu wspomaganie procesów leczenia uszkodzonych elementów układu kostno-stawowego. Ten rodzaj terapii poprawia ukrwienie i odżywienie tkanek, zmniejsza miejscowe stany napięcia, wspomaga regenerację i pomaga w leczeniu uszkodzeń powstałych na skutek urazów lub będących konsekwencją rozwijających się schorzeń.

Przed pierwszym zabiegiem warto wiedzieć co to jest fonoforeza i na czym polega. W trakcie wizyty do organizmu zostają wprowadzone leki w formie żelu, maści czy płynu. Proces ich aplikacji odbywa się za pomocą ultradźwięków, które emitują fale akustyczne poniżej 20 kHz, czyli takie, których nie jest w stanie wyłapać ludzkie ucho. Ich emisja prowadzi do powstania fali w postaci mikrodrgań, która umożliwia mikromasaż tkanek, przez co następuje ich ocieplenie i stymulowane zostają procesy biochemiczne, m.in. umożliwiające głębsze wchłanianie leku bezpośrednio do uszkodzonego miejsca.

Aby terapia przyniosła pożądane efekty, zazwyczaj skierowanie obejmuje około 10 zabiegów, które nie wymagają skomplikowanego przygotowania. Można je wykonać w gabinecie fizjoterapeutycznym lub innym ośrodku medycznym, który wyposażony jest w odpowiedni sprzęt. Całość trwa kilka minut – zabieg kończy się po maksymalnie 10 minutach. Poddająca mu się osoba musi tylko przyjąć wygodną pozycję i odsłonić tę okolicę ciała, która wymaga stymulacji ultradźwiękami.

Fonoforeza – jakie są wskazania?

W efekcie ogrzania tkanek miękkich przez działanie ultradźwięków dochodzi m.in. do rozszerzenia naczyń, rozluźnienia mięśni, a także zmian przewodnictwa nerwowego. Terapia pozwala też wpływać na biochemię tkanek, poprawiając procesy związane z tzw. oddychaniem komórkowym, zmianę pH i przyspieszenie syntezy kolagenu. Ultradźwięki, które mają moc wnikania aż do 8 cm w głąb ciała, wspomagają terapię związaną z łagodzeniem bólu, działają przeciwzapalnie, przyspieszają wchłanianie tkankowe, pobudzają reakcje chemiczne w organizmie (m.in. powodują wydzielanie histaminy) i zwiększają rozciągliwość tkanki łącznej, a co za tym idzie przyspieszają gojenie ran. Lek aplikowany za pomocą ultradźwięków jest w stanie wniknąć nawet do tkanki kostnej.

Wskazaniami do zabiegu są choroby i urazy w obrębie układu kostno-mięśniowego, m.in.: stany zapalne stawów i ich okolic, stany pourazowe powstałe w wyniku złamań, skręceń, zwichnięć i naciągnięcia. Ponadto fonoforeza daje dobre efekty w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów, różnego rodzaju zespołów bólowych (w tym nerwobólów czy bólu poamputacyjnego), blizn i przykurczów mięśni, entezopatii (bolesnych stanów chorobowych przyczepów ścięgnistych mięśni do kośćca), zwapnień tkanek miękkich, zespołu Sudecka (choroby, która prowadzi do stopniowego zaniku mięśni i ubytków kostnych), ostrogi kości piętowej (również halluksów), a także szczękościsku.

Jak medycyna wykorzystuje ultradźwięki? Dowiesz się tego z filmu:

Fonoforeza – przeciwwskazania

Nie każda osoba z urazami w obrębie układu kostno-mięśniowego może otrzymać skierowanie na serię zabiegów z wykorzystaniem ultradźwięków. Przeciwwskazaniami do wykonania fonoforezy są:

• nowotwory i ostre stany zapalne (np. po ich usunięciu), stany zapalne z gorączką w przebiegu infekcji bakteryjnych lub wirusowych,
  
• ciężkie choroby serca i układu krążenia,
  
• choroby urologiczne oraz nefrologiczne,
  
• skaza krwotoczna i zaburzenia krzepnięcia krwi,
  
• nerwobóle o niewyjaśnionym podłożu,
  
• gruźlica,
  
• krwawienia z przewodu pokarmowego,
  
• padaczka,
  
• nerwica,
  
• rentgenoterapia,
  
• znamiona na skórze,
  
• implanty metalowe (np. rozrusznik serca),
  
• uczulenie na podawany lek.
  

Ponieważ lista przeciwwskazań do wykonania fonoforezy jest długa, należy zawsze skonsultować ewentualną terapii z lekarzem. Zabiegu nie wykonuje się u kobiet w ciąży i osób w młodym wieku, kiedy nie jest zakończony wzrost kości. Przeciwwskazaniami są też ogólny zły stan zdrowia i znaczne wyniszczenie organizmu.

Fonoforeza voltarenem lub borowinowa

Lekiem aplikowanym w zabiegu fonoforezy może być voltaren, ale znacznie silniejsze działanie wykazują niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) typu: meloksykam, ketoprofen, diklofenak czy ibuprofen. Często tą metodą wprowadza się do organizmu substancje zmiękczające i rozciągające blizny, jak cepan oraz contractubex, a także leki zmniejszające krwiaki, np. heparyna i lioton 1000.

Fonoforeza może być prowadzona również na żelu borowinowym, który wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, a także wspomaga leczenie chorób ścięgien i przyczepów mięśniowych.