Powodów poszukiwania pomocy u ginekologa dziecięcego jest wiele, często są to problemy związane z zaburzeniami w procesie dojrzewania. Wizyta u ginekologa dziecięcego przebiega w sposób odmienny niż w przypadku dorosłych. Podczas niej niezmiernie ważne jest zapewnienie właściwego komfortu dziecku.

Ginekolog dziecięcy – czym się zajmuje?

Ginekologia dziecięca to dziedzina medycyny zajmująca się zaburzeniami w obszarze narządu rodnego w wieku rozwojowym, czyli przed ukończeniem 18. roku życia. Lekarz zajmujący się tym tematem musi mieć szeroką wiedzę o chorobach kobiecych oraz znać problematykę pediatryczną. Rozpiętość wiekowa jest duża – pacjentki to dziewczynki od pierwszych miesięcy życia aż do momentu wkroczenia w dorosłość.

Wizyta u ginekologa dziecięcego powinna odbywać się w towarzystwie opiekuna prawnego pacjentki. Dziecko może poprosić o przeprowadzenie badania ginekologicznego bez obecności opiekuna w gabinecie. U dziewczynek przed 16. rokiem życia badanie ginekologiczne, wszelkie procedury diagnostyczne oraz lecznicze wymagają zgody opiekuna. W przypadku nastolatek między 16. a 18. rokiem życia wymagana jest dodatkowo zgoda samej pacjentki.

Jak wygląda badanie ginekologiczne dziecka?

Pierwsza wizyta w gabinecie ginekologa dziecięcego jest zwykle dużym stresem dla dziewczynki. Z tego względu należy pamiętać o odpowiednim przygotowaniu i rozmowie o tym, jak przebiegać będzie badanie. Warto zaznaczyć, iż odbiega ono nieco od tego przeprowadzanego u dorosłych, współżyjących kobiet.

Wizyta u ginekologa dziecięcego składa się z dwóch głównych etapów: badania podmiotowego (wywiadu) oraz badania przedmiotowego. Lekarz wypytuje dokładnie dziecko oraz opiekuna o powód zgłoszenia się do poradni i związane z tym dolegliwości. W kolejnej części skupia się na uzyskaniu wywiadu ginekologicznego: daty pierwszej i ostatniej miesiączki (jeśli wystąpiła), opisu cyklu miesiączkowego, dojrzewania płciowego oraz aktywności seksualnej i ewentualnego stosowania antykoncepcji. Dodatkowo pyta o przebyte i istniejące choroby, rozwój psychiczno-fizyczny dziecka, przebieg ciąży oraz porodu, a także schorzenia występujące w rodzinie. Po uzyskaniu dokładnego wywiadu ginekolog dziecięcy przechodzi do właściwego badania fizykalnego. Określa stan ogólny dziewczynki, stadium rozwoju płciowego w skali Tannera (ocena rozwoju piersi, owłosienia łonowego oraz pachowego), a także typ owłosienia.

Samo badanie ginekologiczne wykonywane jest zwykle w pozycji żabiej, kolankowo-łokciowej lub na kolanach matki, czy też w pozycji klasycznej – tak by było jak najbardziej komfortowe dla dziecka. W pierwszej kolejności ocenia się dokładnie narządy płciowe zewnętrzne oraz obecność i charakter wydzieliny pochwowej. W niektórych przypadkach na tym etapie pobiera się materiał do badania bakteriologicznego przy podejrzeniu infekcji.

U małych dzieci oraz dziewcząt niewspółżyjących ginekolog dziecięcy wykonuje badanie dwuręczne zestawione przezodbytnicze. Wprowadza palec lub dwa palce jednej ręki do odbytu, natomiast drugą ręką uciska podbrzusze dziecka, dzięki czemu może ocenić narząd rodny. U nieletnich aktywnych seksualnie przeprowadza się standardowe badanie ginekologiczne przez pochwę, z użyciem wziernika.

Ostatnim etapem jest wykonanie badania obrazowego – ultrasonografii (USG). Dzięki niemu można zobrazować narządy rodne znajdujące się w miednicy mniejszej. W tym celu używa się głowicy przezbrzusznej przy wypełnionym pęcherzu moczowym, u małych dzieci i dziewcząt niewspółżyjących – wewnątrzrektalnej (przez odbyt), u aktywnych seksualnie – wewnątrzpochwowej. Czasami istnieje konieczność zlecenia badań dodatkowych, przykładowo tomografii komputerowej lub poziomu markerów nowotworowych. Aktywnym seksualnie dziewczętom zaleca się profilaktyczne badanie seksuologiczne.

Polecamy: Pierwsza wizyta u ginekologa. Jak wygląda i jak się do niej przygotować?

Jak działa kobiecy układ rozrodczy? Dowiesz się tego z naszego filmu:

Kiedy zgłosić się do ginekologa dziecięcego?

Nie każda dziewczynka wymaga rutynowej wizyty u ginekologa dziecięcego. Powinno się o niej pomyśleć w przypadkach, takich jak:

• brak cech płciowych drugorzędowych u dziewczynki w wieku 14 lat: wzrostu piersi, owłosienia łonowego,
• brak miesiączki u 16-latki,
• nieprawidłowa wydzielina pochwowa u dziewczynki w każdym wieku,
• miesiączka przed 11. rokiem życia,
• nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych,
• urazy narządów płciowych,
• zaburzenia miesiączkowania,
• zakażenia narządów płciowych,
• podejrzenie molestowania seksualnego, rozpoczęcia współżycia przez dziecko przed 15. rokiem życia,
• planowanie rozpoczęcia współżycia,
• badania profilaktyczne u dziewcząt współżyjących.

Bibliografia:

1. Skrzypulec V., Rekomendacje grupy Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące badania ginekologicznego i leczenia osoby nieletniej opracowane w dniu 26 stycznia 2009 roku.