Czyszczenie ucha to czynność, której wykonywanie zaleca się w przypadku tworzenia się korków woskowinowych w uchu zewnętrznym. Najczęściej stosuje się preparaty zmiękczające woskowinę i ułatwiające jej wypływanie z ucha. Niekorzystne działanie może mieć użycie patyczków kosmetycznych.
Zatkane ucho – objawy
Objawy niedrożnego ucha to uczucie zatykania, niedosłyszenie, szum lub nawet ból pojawiający się przy przełykaniu śliny i pokarmów. Niekiedy towarzyszą tym zjawiskom migrena i zawroty głowy, nudności albo zaburzenia równowagi. Chorzy z zatkanym uchem mogą skarżyć się również na długo utrzymującą się „wodę w uszach” po kąpieli lub pływaniu. Jeśli brak jest oznak ostrego zapalenia (takich jak gorączka, uporczywy ból, stały, obfity, ropny wyciek z ucha), to przyczyną powyższych dolegliwości może być zatkane ucho.
Domowe sposoby czyszczenia uszu
Czyszczenie uszu w domu można wykonać kilkoma sposobami. Należą do nich: wkrapianie do przewodu słuchowego substancji rozcieńczających wydzielinę (roztwory wodne), płukanie lub stosowanie świecowania. Jednak najczęściej stosowane środki to tłuszczowe preparaty rozmiękczające zalegającą wydzielinę albo patyczki kosmetyczne, z których użycia należy jednak zrezygnować.
Dlaczego i jak czyścić uszy?
Wydzielina gruczołów woskowinowych jest produkowana na co dzień, by chronić głęboką część przewodu słuchowego przed wpływem zanieczyszczeń i zapobiegać przenikaniu do tej okolicy owadów, bakterii i wirusów. Czyszczenie uszu może się okazać konieczne, kiedy dojdzie do częściowego lub całkowitego zamknięcia przewodu słuchowego zewnętrznego.
Przyczyną pojawiania się nadmiernej ilości wydzieliny mogą być delikatne stany zapalne skóry ucha zewnętrznego, podrażnienie wywołane infekcją ucha środkowego, a nawet zbyt dokładne usuwanie woskowiny, które (poprzez odsłonięcie ścian przewodu słuchowego) wywołuje jej zwiększoną produkcję.
Czyszczenie uszu u niemowląt i małych dzieci
Czyszczenie uszu u niemowląt i małych dzieci jest zalecane wówczas, gdy potwierdzona jest nadmierna produkcja woskowiny. Dzieci w takiej sytuacji mogą być niespokojne, drażliwe, mogą drapać i trzeć ucho lub ciągnąć za małżowinę.
Metody stosowane u dzieci muszą być łagodne i bezpieczne, więc najlepiej wybierać preparaty dostępne na rynku aptecznym – krople lub spraye. Należy podawać je zgodnie z zaleceniami producenta. W przypadku stwierdzenia obecności czopa w przewodzie słuchowym można zabieg powtarzać nawet 2–3 razy w ciągu dnia (do czasu uzyskania poprawy). Profilaktycznie wystarczy całą procedurę wykonać 1–2 razy w tygodniu.
Woskowinę pojawiającą się w ujściu przewodu słuchowego można usuwać zwilżonym w ciepłej wodzie wacikiem lub specjalnymi patyczkami, których końcówki mają zgrubienie. Zapobiega ono zbyt głębokiemu wsunięciu patyczka do ucha.
Czyszczenie uszu domowymi sposobami
Domowe sposoby na czyszczenie ucha to:
- zakraplanie ciepłego, wodnego roztworu soli (przygotowanego w proporcji 1 łyżeczka soli na 125 g wody),
- podawanie oleju parafinowego, gliceryny lub oliwy z oliwek,
Preparaty te wkrapla się do ucha osobie leżącej na boku, pozostawia na kilka minut. Następnie, dzięki zmianie pozycji chorego, umożliwia się rozmiękczonym masom swobodny wypływ na zewnątrz. Nie wolno stosować mieszanek octu i alkoholu.
Czyszczenie uszu patyczkami
Nie zaleca się czyszczenia uszu patyczkami kosmetycznymi. Wynika to z kilku powodów:
- przewód słuchowy zewnętrzny jest kręty i wsuwanie sztywnego patyczka głęboko może spowodować podrażnienie jego ściany (co może być przyczyną zakażenia lub nadmiernego wydzielania woskowiny),
- często dochodzi do wepchnięcia w głąb mas znajdujących się w kanale, co może wywołać pogorszenie stanu początkowego,
- nieumiejętne wykonywanie zabiegu (szczególnie, jeśli chory nie współpracuje) może doprowadzić do uszkodzenia błony bębenkowej.
Czyszczenie uszu świecami Indian Hopi
Kontrowersyjną, choć spektakularną i przez niektóre osoby chętnie stosowaną, metodą czyszczenia uszu jest użycie świec ziołowych Indian Hopi.
Papierową rurkę nasączoną różnymi środkami wkłada się delikatnie jednym końcem w ujście przewodu słuchowego zewnętrznego, a drugi koniec podpala się. Po wypaleniu papieru do widocznego znaku świecę wyciąga się i gasi. Woskowina i zanieczyszczenia mają wydostawać się z ucha pod wpływem działania podwyższonej temperatury i ssania powstającego wewnątrz zwitka papieru (efekt komina). Zabieg powtarza się 3–5 razy w kilkudniowych odstępach. Niektóre badania jednak pokazały, że nie jest to skuteczna metoda.
Przeciwwskazania do czyszczenia uszu
Podstawowym przeciwwskazaniem do czyszczenia uszu jest obecność ciała obcego w uchu – w takim przypadku trzeba koniecznie skontaktować się z laryngologiem. Nie wykonuje się tego zabiegu w stanach po perforacji (przerwaniu) błony bębenkowej, po urazach, w ostrym zapaleniu ucha środkowego albo gdy z ucha wydobywa się krwista lub ropna wydzielina.