Trepanacja zęba to zabieg polegający na przewierceniu się od korony (czyli części anatomicznej zęba położnej ponad dziąsłem), do komory zęba, która wgłębia się do wnętrza korzenia w postaci kanału zębowego. Trepanacja zęba możliwa jest do wykonania zarówno na zębach stałych, jak i mlecznych, żywych czy martwych. Podejmowana jest w celu odbudowy komory zęba.

Czym jest trepanacja zęba?

Trepanacja zęba, a mówiąc dokładniej – trepanacja komory zęba, to zabieg polegający na zrobieniu otworu w jamie zęba celem dotarcia do zmienionej chorobowo miazgi, czyli bogato unerwionej i unaczynionej tkanki łącznej, wypełniającej jamę zęba. Stąd też trepanacja zęba zwyczajowo określana jest jako „otworzenie zęba”. Dzięki niej stomatolog może dotrzeć do wewnętrznej części zęba, przewiercając się przez warstwę szkliwa i znajdującej się zaraz pod nim zębiny. Szkliwo to położona zewnętrznie, najtwardsza tkanka w organizmie, z kolei zębina, zwana też dentyną, chroni miazgę zęba przed szkodliwymi czynnikami.

Trepanacja zęba – przebieg zabiegu

Trepanacja zęba jest zabiegiem wykonywanym w znieczuleniu miejscowym. Początkowo specjalista używa założonego na turbinę, czyli szybkoobrotową końcówkę, wiertła kulkowego. Następuje zniesienie warstwy szkliwa i zębiny stanowiącej sklepienie komory. Po otwarciu komory lekarz posługuje się zamontowanym na wolnoobrotowej końcówce wiertłem różyczkowym. Podczas zabiegu konieczne jest izolowanie poddawanego trepanacji zęba od śliny będącej źródłem mnóstwa bakterii. Dzięki temu możliwe staje się ujście gromadzących się w komorach zęba gazów i ropy.

Otwarcie zęba stanowi pierwszy etap leczenia endodontycznego, tj. kanałowego (określanego jako endodoncja), którego celem jest usunięcie zmienionej chorobowo miazgi z komory i kanałów korzeniowych, czyli wewnętrznej przestrzeni korzeni, będących niewidoczną częścią zęba. Kolejnym krokiem jest dokładne ich oczyszczenie i wypełnienie specjalnym materiałem. Na koniec przeprowadza się szczelną odbudowę koronowej części zęba. Korona zabezpieczana jest plombą.

Zobaczcie, w jaki sposób można odbudować zniszczone zęby:

Na jakich zębach wykonywana jest trepanacja?

Trepanacja zęba może być przeprowadzona zarówno na zębach mlecznych, występujących w okresie dziecięcym, jak i stałych, które wyrzynają się w miejsce utraconych zębów mlecznych. Możliwa jest trepanacja żywego zęba lub martwego, czyli pozbawionego żywej miazgi.

Wskazania do zabiegu trepanacji zęba stanowią stany zapalne, martwica miazgi, zgorzel zęba. Zapalenie miazgi potocznie określane jest zapaleniem nerwu zębowego. Najczęstszą jego przyczyną jest niewyleczona próchnica. Chorzy wskazują na ból zęba podczas spożywania zimnych, gorących, słodkich pokarmów. Dolegliwości bólowe pojawiają się także porą nocną i przy nagryzaniu. Chorzy odczuwać mogą ból i zawroty głowy, czemu towarzyszy często gorączka i ogólne złe samopoczucie. Konsekwencją nieleczonego stanu zapalnego bywają: obumarcie miazgi (tzw. martwica), przetoki zębowe czy zapalenie okostnej. Z kolei zgorzel zęba to stan, w którego przebiegu następuje uwarunkowany obecnością bakterii gnilny rozpad tkanek. Objawami zgorzeli miazgi są zwłaszcza: silny ból zęba, przebarwienie i zmatowienie szkliwa. Powikłaniem zgorzeli może być ropień zęba czy zapalenia okostnej.

Do przeprowadzenia trepanacji zęba zmuszać mogą również stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych przejawiające się w postaci torbieli czy ropni. Tkanki okołowierzchołkowe umiejscowione są w obrębie kości, otaczają otwór wierzchołkowy korzenia zęba (końcową jego część, która jest najbardziej oddalona od korony zęba). Otwarcie zęba wykonuje się w przypadku jego urazów (wtłoczenia, wybicia), które prowadzą do martwicy miazgi. Trepanacja zęba wskazana jest również przy niedopełnieniu kanału korzeniowego.

Ile kosztuje trepanacja zęba?

Koszt trepanacji zęba ze znieczuleniem wynosi od 70 zł do 120 zł. W niektórych gabinetach stomatologicznych płaci się dodatkowo około 80 zł za wcześniejszą konsultację stomatologiczną. W przypadku gabinetów, które zawarły kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia na podstawową opiekę stomatologiczną, istnieje możliwość poddania się zabiegowi za darmo w ramach ubezpieczenia.

Bibliografia:

1. Zabel M., Histologia: podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii, Wrocław, Elsevier Urban & Partner, 2000.

2. Jańczuk Z., Stomatologia zachowawcza – Zarys kliniczny, Warszawa, PZWL, 2007.

3. Barańska-Gachowska M., Endodoncja wieku rozwojowego i dojrzałego, Lublin, Czelej, 2004.