Odpowiadające za czerwone oczy u dziecka zapalenie spojówek może mieć różnorakie podłoże – infekcyjne lub też nie. Choroba charakteryzuje się także zróżnicowanym przebiegiem. Ze względu na czas trwania może mieć postać przewlekłą, podostrą, ostrą. Leczenie czerwonych oczu u dziecka w ramach zapalenia spojówek zależy od wywołujących je czynników.

Czerwone oczy u dziecka jako objaw zapalenia spojówek

Czerwone oczy u dziecka to objaw okulistyczny, jaki towarzyszyć może rozmaitym chorobom narządu wzroku. Najczęściej świadczy o obecności stanu zapalnego w obrębie spojówek. Choroba ta zwyczajowo nazywana jest nawet „zespołem czerwonego oka”. Specjaliści wyodrębnili następujące stopnie nasilenia przekrwienia oczu:

• powierzchowne – podrażnienie dotyczy przeważnie całej spojówki, a w sporadycznych przypadkach jej części. Poszerzone naczynia przesuwają się podczas poruszania spojówką i mają czerwony kolor;
• głębokie – poszerzone naczynia nie przesuwają się względem gałki ocznej, mają sinoczerwony kolor, lokalizują się wokół rogówki;
• mieszane – łączy cechy obu wyżej wymienionych stopni.

Obok zaczerwienionego oka chorobie towarzyszyć mogą: pieczenie, świąd, kłucie, nadmierne łzawienie, uczucie piasku pod powiekami, dolegliwości bólowe, nadwrażliwość na bodźce – światłowstręt, uczucie obecności ciała obcego w oku. Może pojawić się także obrzęk, który przyczynia się do wybrzuszenia spojówki gałkowej, czyli do luźnego przylegania spojówki do gałki. Dodatkowo często stwierdza się obecność wydzieliny z oka, która w zależności od czynników odpowiadających za stan zapalny może być wodnista (zapalenia wirusowe), śluzowa (przy zaburzeniu filmu łzowego), ropna (ciężkie zapalenia bakteryjne) czy śluzowo-ropna (umiarkowane i łagodne zapalenia bakteryjne). Wydzielina jest przyczyną sklejania powiek, do czego dochodzi szczególnie rano.

Czerwone oko u dziecka – przyczyny zapalenia spojówek

Czerwone oko u dziecka pojawiające się w przebiegu zapalenia spojówek może być spowodowane przez różne czynniki. Wyróżnia się postaci:

• niezakaźne, w tym m.in.:
• związane z zaburzeniami filmu łzowego,
• alergiczne – wywołane nieprawidłową reakcją organizmu na czynniki środowiskowe. Specjaliści wymieniają wiele typów, jednak w populacji dzieci najczęściej stwierdza się ostre alergiczne zapalenie spojówek;
• proste – wywołane przez czynniki o charakterze fizycznym (np. pył, wiatr, nieprawidłowe oświetlenie, promieniowanie UV), chemicznym (np. drażniące pary i gazy), brak lub nieprawidłowe wyrównanie wady refrakcji (np. niezborność, nadwzroczność), drażnienie mechaniczne nieprawidłowo rosnącymi rzęsami czy ustawionymi powiekami, przewlekły brak snu, długotrwałe zapalenie zatok przynosowych czy katar;
• zakaźne, w tym m.in.:
• bakteryjne – najczęściej spowodowane przez paciorkowce zieleniejące (z łac. Streptococcus viridans), paciorkowce ropne (z łac. Streptococcus pyogenes), dwoinkę zapalenia płuc (z łac. Streptococcus pneumoniae), gronkowca złocistego (z łac. Staphylococcus aureus), pałeczkę grypy (z łac. Haemophilus influenzae), dwoinkę rzeżączki (z łac. Neisseria gonorrhoeae);
• wirusowe – najczęściej spowodowane przez adenowirusy, rzadziej przez wirusy opryszczki pospolitej czy ospy wietrznej i półpaśca;
• chlamydiowe – powstające w następstwie przeniesienia zakażenia Chlamydia oculogenitalis z dróg rodnych matki. Uważa się je za najczęstszą przyczynę zapalenia spojówek u noworodków;
• grzybicze – najczęściej spowodowane przez Candida albicans i Aspergillus;
• pasożytnicze – w przebiegu zakażenia glistą ludzką czy wągrzycą;
• autoimmunologiczne – w przebiegu ocznej pęcherzycy rzekomej lub zespołu Stevensa-Johnsona.

Czerwone oko u dziecka – leczenie zapalenia spojówek

Leczenie zapalenia spojówek polega na rozpoznaniu i wyeliminowaniu odpowiadających za nie czynników oraz łagodzeniu jego objawów. Terapia determinowana jest podłożem choroby. Przykładowo czerwone spojówki u dziecka w prostym zapaleniu łagodzone są przez podanie do worka spojówkowego środków odkażających. Oczy warto przemywać naparem z nagietka lekarskiego lub świetlika. Należy dbać o ich higienę i unikać dotykania. Nie wolno nadwyrężać wzroku i stosować soczewek kontaktowych. Dodatkowo w przypadku bakteryjnego zapalenia spojówek konieczne jest podawanie antybiotyków.

Inne przyczyny czerwonego oka u dziecka

Najbardziej prozaiczną i niewymagającą leczenia przyczyną czerwonych oczu u dziecka jest podrażnienie na skutek tarcia powiek ręką. Zaczerwienie oczu u dzieci stwierdza się również w przebiegu dość często występującego w tej populacji przedniego lub tylnego zapalenia brzegów powiek. Pierwsze z nich spowodowane jest przeważnie zmianami łojotokowymi w następstwie dysfunkcji gruczołów Zeissa, a drugie niewydolnością gruczołów Meiboma. Bez względu na podłoże leczenie wymaga zabiegów higienicznych, mechanicznego eliminowania wydzieliny i łusek zalegających u podstawy rzęs. Pomocne okazać się mogą ciepłe kompresy i masaż powiek. Często konieczna jest farmakoterapia.

Zobacz film: Jak utrzymać wzrok w dobrej formie?

Bibliografia:

1. P.H. Abrahams, Atlas anatomii: ciało człowieka: budowa i funkcjonowanie, Świat Książki, Warszawa 2004.

2. J.J. Kański, Okulistyka kliniczna, Urban & Partner, Wrocław 2009.

3. J.J. Kański, K. Nischal, Okulistyka. Objawy i różnicowanie, Urban & Partner, Wrocław 2000.

4. A. Zalewska, J. Szaflik, J. Izdebska, Zapalenie spojówek – przyczyny, objawy, leczenie, [w:] „Przewodnik lekarza”, 2003, 6, s. 62–68.

5. M. Mielczarek, Choroby zapalne spojówek, [w:] „Medycyna Rodzinna”, 2005, 2, s. 40–49.