Czerniak sromu należy do złośliwych nowotworów dotykających kobiety między 60. a 80. rokiem życia. Występuje stosunkowo rzadko, a jego podłożem są często przewlekłe choroby śluzówki i skóry zewnętrznych narządów rodnych. Rak rozwija się jako niewielki guz lub owrzodzenie na wargach sromowych albo łechtaczce.
Przyczyny czerniaka sromu
Wyróżnia się kilka możliwych przyczyn rozwoju czerniaka warg sromowych. Nieprawidłowy rozrost komórek może pojawić się pod wpływem: liszaja twardzinowego, przewlekłych stanów zapalnych zewnętrznych narządów rodnych, mutacji genetycznych, immunosupresji czy zakażenia wirusowego. W ostatnim przypadku mowa o wirusie brodawczaka ludzkiego (HPV). Okazuje się, że za rozwój czerniaka na wargach sromowych odpowiedzialne są głównie typy 16 i 18 wirusa HPV. Istnieją przesłanki mówiące o zwiększonym ryzyku pojawienia się czerniaka sromu u kobiet, które przeszły zakażenie chlamydią, kiłą lub ziarniniakiem pachwin. Czerniak na wardze sromowej, w odróżnieniu od innego rodzaju czerniaków, nie powstaje prawdopodobnie na skutek promieniowania UV. Największą liczbę zachorowań odnotowuje się między 60. a 80. rokiem życia.
Czerniak sromu najczęściej obejmuje wargi sromowe większe, mniejsze, a dopiero później łechtaczkę. Nie mniej jednak guz może pojawiać się również na innych częściach zewnętrznych narządów płciowych.
Jakie objawy daje kiła? Jak wygląda jej leczenie? Zobacz nasz film:
Objawy czerniaka sromu
Czerniak wargi sromowej może długo nie dawać specyficznych objawów. Pierwszymi symptomami są guzek i świąd. Zmiany skórne mogą mieć postać niewielkich, pojedynczych plamek i grudek lub też guzka o nierównych brzegach i różnobarwnym zabarwieniu. Średnica pojedynczego guza zazwyczaj nie przekracza 7 mm. Czerniak pochwy i sromu może mieć też postać bezbarwną, przypominającą polip. Typowymi objawami czerniaka warg sromowych są: powiększenie węzłów chłonnych w pachwinach, ból i krwawienie sromu, nieprawidłowa wydzielina, zaczerwienienie i podrażnienie, a także dyskomfort podczas oddawania moczu.
Polecamy: Rak sromu – jakie są objawy? Leczenie, przerzuty, rokowania
Diagnostyka i leczenie czerniaka warg sromowych
Kiedy kobieta zauważy u siebie jakiekolwiek niepokojące objawy skórne, powinna jak najszybciej zgłosić się do lekarza ginekologa lub dermatologa. Czerniak sromu jest stosunkowo łatwy do diagnozy już podczas pierwszej wizyty u lekarza i dermatoskopii. Obecnie stosuje się nowoczesne metody rozpoznania zmian nowotworowych, w tym refleksyjną mikroskopię konfokalną. Jest to technika, dzięki której medyk widzi pełen obraz naskórka i nieco głębszych warstw skóry w dobrej rozdzielczości, co ułatwia rozpoznanie. Konieczne jest również pobranie wycinka materiału biologicznego i wysłanie go do dalszej weryfikacji histopatologicznej. Jest to kluczowe nie tylko z punktu widzenia samej diagnozy, ale i wyboru odpowiedniej metody leczenia. Na wybór terapii wpływ ma także szereg innych parametrów, w tym: cechy regresji guza, naciek limfatyczny, utkanie komórkowe, obecność czopów nowotworowych w naczyniach, mikrosatelitoza, owrzodzenia i odległość brzegów zmiany od linii cięcia.
Zmiana nowotworowa musi być usunięta chirurgicznie. Jest to postępowanie z wyboru w przypadku czerniaka warg sromowych. Radykalne leczenie uwzględnia wulwektomię, czyli procedurę całkowitego usunięcia sromu wraz z dolną ścianą pochwy oraz węzłami chłonnymi (obustronnie). Mówiąc prościej – całościowo usuwa się tkanki, w których mogły się namnożyć komórki rakowe. Zabieg nie jest pozbawiony skutków ubocznych, dochodzi bowiem do znacznego okaleczenie okolic intymnych. Inną metodą leczenia czerniaka sromu jest wdrożenie terapii skojarzonej – chemioterapii i immunoterapii. Coraz większą popularnością cieszy się terapia celowana, jednakże ze względu na wysokie koszty nie jest ona jeszcze powszechnie dostępna.
Polecamy: Wulwodynia – przyczyny, objawy i leczenie przewlekłego bólu sromu
Rokowanie czerniaka sromu
Rokowanie uzależnione jest od stopnia zaawansowania choroby w momencie jej wykrycia. Im później wykryje się chorobę, tym gorsze rokowanie. Pięcioletnie rokowanie wynosi od 30 do 61%, w zależności od stadium raka. Pod uwagę bierze się również wiek kobiety oraz zajęcie węzłów chłonnych. W przypadku raka bezbarwnikowego rokowanie jest mniej optymistyczne. Im wcześniej wykryje się nowotwór, tym większa szanse na jego wyleczenie.
Bibliografia:
- E. Pet, W. Pschyrembel, G. Strauss, Ginekologia praktyczna, wyd.1, PZWL, Warszawa 2015.