Na cystoskopię pacjent otrzymuje skierowanie od lekarza. Zazwyczaj badanie jest refundowane przez NFZ, jednak można je również wykonać odpłatnie.

Cystoskopia - kiedy iść na badania?

Na badania cystoskopowe kieruje lekarz urolog w przypadku podejrzenia różnych patologii w obrębie dolnych dróg moczowych, a także wystąpienia lub zaostrzenia objawów takich jak:

• krwiomocz - w moczy widoczna jest krew lub krwiste plamy;
  
• powtarzające się infekcje dróg moczowych;
  
• podejrzenie gruźlicy pęcherza moczowego;
  
• podejrzenie nowotworu pęcherza moczowego;
  
• wady wrodzone cewki moczowej;
  
• występowanie przetoki moczowej;
  
• zakażenie dróg moczowych, które może doprowadzić do kamicy pęcherza moczowego.
  

Cystoskopia w szybki sposób pozwoli ocenić stan pęcherza moczowego oraz cewki moczowej. Pomoże urologowi w potwierdzeniu lub wykluczeniu nowotworu pęcherza moczowego. Poza tym, badanie cystoskopowe wykonywane jest po zabiegu usunięcia zmian rakowych usytuowanych na narządach układu moczowego. W trakcie zabiegu może być wykonana również cystolitotomia polegająca na usuwaniu kamieni z przewodu moczowego poprzez ich rozbijanie.

Cystoskop - co to jest?

Cystoskop jest rodzajem wziernika, który służy do wykonania cystoskopii. Narzędzie ma kształt metalowej rurki, którą wyposażono w światłowodowy układ optyczny pozwalający lekarzowi na wzrokową ocenę stanu narządów układu moczowego. Cystoskop ma również zamontowane oprzyrządowanie, dzięki któremu urolog może pobrać materiał do badania histopatologicznego polegającego na zbadaniu pod mikroskopem wybranych tkanek i komórek organizmu. Histopatologia pomaga szczegółowo określić charakter i stopień zaawansowania choroby.

Co może oznaczać krew w moczu lub stolcu? Zobaczcie na filmie:

Cystoskopia - przygotowanie do badania

Przed wykonaniem cystoskopii, lekarz może zalecić przeprowadzenie ogólnych badań krwi. Bezpośrednio przed zabiegiem należy dokładnie umyć krocze oraz cewkę moczową. Poza tym, należy oddać mocz, aby opróżnić pęcherz. U osób, które mają infekcję dróg moczowych, urolog dwa dni przed wykonaniem cystoskopii może podać leki przeciwbakteryjne. W przypadku osób, u których stosuje się znieczulenie ogólne, należy być na czczo.

Cystoskopia - jak wygląda badanie?

Badanie przypomina wizytę u ginekologa, dlatego, że pacjent musi usiąść na fotelu z nogami zgiętymi w stawach biodrowych i kolanowych. Stopy umiejscowione są na specjalnym podpórkach. Dzięki temu cewka moczowa jest lepiej widoczna. Na początku lekarz odkaża drogi moczowe, a następnie wprowadza cystoskop do cewki moczowej, wstrzykując sól fizjologiczną, która rozszerza tunel. Po wprowadzeniu narzędzia do pęcherza, na teren narządu zostaje wprowadzony specjalny płyn napinający mięśnie i ułatwiający jego ocenę. Cystoskopia trwa od kilku do kilkunastu minut. Po wykonaniu badania, pacjent może odczuwać dyskomfort podczas oddawania moczu, jednak ten stan przechodzi samoistnie w ciągu paru (2-3) kolejnych dni. Osoba, która miał przeprowadzaną cystoskopię, może mieć również wrażenie tzw. „parcia na pęcherz” chęci częstszego niż zwykle oddawania moczu oraz pieczenia cewki moczowej.

Czy cystoskopia boli? Rodzaje znieczulenia

Cystoskopia jest zabiegiem bolesnym, dlatego lekarz stosuje znieczulenie miejscowe, ogólne (pacjent zasypia w trakcie badania) lub krótkie dożylne. Przed wprowadzeniem cystoskopu do cewki moczowej, urolog smaruje urządzenie żelem znieczulającym z lidokainą, często stosowaną w stomatologii w postaci chlorowodorku. W przypadku cystoskopii, która obejmuje pęcherz moczowy, może być wykonane:

• znieczulenie podpajęczynówkowe jako znieczulenie ogólne lub krótkie znieczulenie dożylne;
• znieczulenie zewnątrzoponowe;
  
• znieczulenie podpajęczynkowe
  

Podczas wykonywania krótkich zabiegów, do jakich należy cystoskopia, stosuje się krótkie znieczulenie dożylne, polegające na dożylnym podaniu leków anestetycznych o krótkim czasie działania. Natomiast znieczulenie podpajęczynkowe jest podawane bezpośrednio do przestrzeni podpajęczynówkowej w kręgosłupie lędźwiowym. Przed wykonaniem znieczulenia należy powiedzieć lekarzowi o wszystkich przyjmowanych lekach oraz chorobach. Cystoskopia u dzieci zazwyczaj przeprowadzana jest w trakcie narkozy, a hospitalizacja może potrwać nawet kilka (5-7) dni.

Jakie funkcje pełni układ moczowy? Zobaczcie:

Cystoskopia - powikłania

Cystoskopia jest bezpiecznym badaniem, jednak mogą pojawić się powikłania urologiczne lub powikłania związane z przyjęciem znieczulenia przez pacjenta. Do powikłań związanych z badaniem można zaliczyć:

• „parcie” na pęcherz;
  
• krwiomocz;
  
• zakażenie układu moczowego (lekarz przepisuje pacjentowi leki przeciwbakteryjne po przeprowadzonym badaniu);
  
• pieczenie cewki moczowej;
  
• uszkodzenie cewki moczowej lub pęcherza moczowego.
  

Natomiast do najczęściej występujących powikłań związanych z podaniem znieczulenia (szczególnie znieczulenia ogólnego) zaliczają się:

• nudności;
  
• wymioty;
  
• bóle głowy;
  
• zatrzymanie moczu;
  
• krwiaki i ropnie.
  

Po zabiegu, w trakcie którego zostało podane znieczulenie miejscowe, pacjent w ciągu kilku godzin może poczuć się lepiej, jednak w dniu badania lepiej nie prowadzić samochodu i nie wykonywać wzmożonych ćwiczeń siłowych. Natomiast po znieczuleniu ogólnym jest obligatoryjna hospitalizacja.