Cysty mogą być różnego rozmiaru - niektóre są mikroskopijne, z kolei inne tak duże, że uciskają na sąsiadujące z nimi tkanki i narządy, zaburzając ich funkcje. Ich rozwój często niesie ze sobą różne objawy, choć zdarzają się też przypadki bezobjawowego powiększania się torbieli. Istnieje klasyfikacja typów cyst w zależności od miejsca, w którym się pojawiły. 

Cysta - przyczyny

Cysta może być spowodowana wieloma procesami, które zachodzą w naszym organizmie, jednak wciąż nie udało się ustalić bezpośrednich przyczyn jej powstawania. Wiele zależy od lokalizacji. Potencjalnymi przyczynami pojawienia się cysty są: zakażenia, zaburzenie przepływu płynu międzytkankowego, gromadzenie się masy łojowej pod naskórkiem, kontuzje, nowotwory, przewlekłe stany zapalne, predyspozycje genetyczne oraz wady w rozwoju narządów płodu. Na szczęście przypadki powiązania cyst z chorobami nowotworowymi i poważnymi infekcjami należą do rzadkości, a same grudki najczęściej nie wymagają skomplikowanego i długoterminowego leczenia.

Cysta na twarzy - jak się jej pozbyć?

Cysty na twarzy są inaczej nazywane prosakami - to małe, białe grudki przypominające trądzik. Najczęściej pojawiają się w latach wczesnej młodości, ale osoby dorosłe również są na nie narażone. Prosaki nie są zaraźliwe, jednak mają nieestetyczny wygląd. Trudno znaleźć skuteczny domowy sposób na walkę z cystami na twarzy, dlatego lepiej skonsultować to ze specjalistą.

Jeżeli cysty znajdują się w okolicy powiek, prawdopodobnie są to gradówki. Należy zgłosić się do okulisty, zamiast podejmować samodzielne leczenie, ponieważ miejsca te są bardzo wrażliwe. W związku ze zmianami skórnymi w innej lokalizacji najlepiej jest podjąć leczenie u kosmetyczki. Częsta metody w tym przypadku to nakłuwanie cysty igłą pod odpowiednim kątem, by pozbyć się łoju. Nie należy tego robić na własną rękę, gdyż może to skutkować infekcją lub powstaniem blizny. Innymi stosowanymi zabiegami są: elektrokoagulacja (usuwanie zmian skórnych za pomocą prądu elektrycznego), wymrażanie, peeling chemiczny, mikrodermabrazja (ścieranie zmian naskórka za pomocą mikrokryształów) oraz laseroterapia.

Własnoręczne leczenie cyst na twarzy jest o tyle nieskuteczne, że nawet regularne stosowanie kremów złuszczających i wnikających głęboko w skórę może powstrzymać prosaki zaledwie na pewien czas. Można natomiast działać profilaktycznie, dbając o cerę na co dzień za pomocą substancji z kwasami i regularnego peelingu.

Cysta Bakera - co to jest?

Cysta Bakera to torbiel, która powstaje pod kolanem na tylnej części nogi. Najbardziej są na nią narażone osoby, które nadmiernie obciążają kolana z różnych przyczyn, a więc zarówno osoby aktywne fizycznie, jak i zmagające się z nadwagą. W początkowej fazie rozwoju cysta jest bezbolesna, a wystarczającym sposobem na zwalczenie problemu jest tymczasowe ograniczenie aktywności fizycznej w połączeniu z serią zabiegów fizjoterapeutycznych. Jeżeli cysta Bakera znajduje się w bardziej zaawansowanym stadium, nieodzowny może okazać się zabieg nakłucia torbieli, wyssania płynu i wstrzyknięcia w jego miejsce środka łagodzącego stan zapalny. Nie jest to jednak jednorazowe rozwiązanie - torbiel należy nakłuć kilkukrotnie, wspomagając terapię lekami na receptę. W ostatecznym przypadku lekarz przeprowadza artroskopię kolana - zabieg, który ma na celu usunięcie całej torbieli. Niestety, zdarzają się nawroty cysty Bakera i konieczne jest ponowne przeprowadzanie wszystkich badań i leczenia.

Cysta a zdrowie kobiety

Kobiety są narażone na cysty w gruczole piersi oraz jajnikach. Występujące w piersiach to małe, okrągłe lub owalne guzki wyczuwalne palcami, zarówno półpłynne, jak i (rzadziej) twarde. Torbiele w piersiach pojawiają się u kobiet między 30. a 50. rokiem życia i często nie wymagają leczenia, gdyż zanikają po menopauzie. Kiedy jednak wzbudzają ból i dyskomfort, należy skonsultować to z ginekologiem. Przeprowadza się wówczas badanie ultrasonograficzne (USG) piersi, które wykazuje charakter zmian. Od tego zależy późniejsze leczenie - najczęściej wykonuje się biopsję cienkoigłową, czyli pobranie płynu z miejsca, w którym doszło do zmian. Zabieg ten jest powtarzany do momentu całkowitego wyssania płynu z torbieli. By zapobiec powstawaniu kolejnych torbieli, zaleca się przyjmowanie doustnych leków antykoncepcyjnych.

Zobacz także: Torbiel na jajniku – przyczyny, objawy, leczenie i szansa na zajście ciążę

Torbiel często znajduje się na skórze lub bezpośrednio pod nią, dlatego można zobaczyć ją gołym okiem i wyczuć palcami. Bywa bezbolesna, jednak w przypadku większych rozmiarów uciska na ważne narządy i utrudnia pracę organizmu. Objawami poważnych przypadków torbieli jajnika są: przeszywający ból podbrzusza, zaburzenia cyklu miesiączkowego, krwawienia międzymiesiączkowe, bóle głowy, mdłości, wymioty, omdlenia i stres. Jeżeli na jajnikach występuje więcej niebezpiecznych torbieli, może dojść do łysienia.

Małe, łagodne cysty jajnika są leczone terapią hormonalną. Cysty dużych rozmiarów należy usunąć chirurgicznie, by nie były przyczyną objawów z ucisku sąsiadujących narządów lub nie uległy zakażeniu. W celu odbarczenia torbieli wykorzystuje się strzykawkę lub cewnik.

Cysta - inne rodzaje

Wyróżnia się różne rodzaje cyst, w zależności od miejsc, w których powstają. Torbiele mogą występować występować w każdej okolicy ciała, w obrębie każdej tkanki. Inne często wykrywane torbiele, to torbiele nerek, wątroby, trzustki (najczęściej jako powikłanie jej zapalenia) lub torbiel pośrodkowa szyi. Najskuteczniejszą metodą usunięcia torbieli wewnątrz organizmu jest zabieg chirurgiczny. Wiele cyst po opróżnieniu nie odnawia się.