Kolposkopia jest prostym badaniem, które polega na oglądaniu powierzchni szyjki macicy, dolnej części jej kanału oraz sromu i pochwy za pomocą kolposkopu. Jest to specjalny mikroskop, dzięki któremu lekarz może obejrzeć narządy rodne kobiety w dużym powiększeniu. Pozwala to na wykrycie przedklinicznych postaci nowotworów szyjki macicy, które są w 100% wyleczalne. W trakcie badania kolposkopowego lekarz może pobrać wycinek tkanki do badania lub określić zakres planowanego zabiegu.
Kolposkopia szyjki macicy – wskazania
Kolposkopia jest badaniem ginekologicznym pozwalającym na dokładne obejrzenie dolnych części układu rozrodczego kobiety. Wykonuje się je za pomocą kolposkopu, czyli specjalnego mikroskopu, który powiększa nawet kilkaset razy i umożliwia uzyskanie obrazu trójwymiarowego. Można w nim zastosować specjalne filtry, które ułatwiają ocenę budowy kobiecych narządów rozrodczych. Niektóre kolposkopy mają funkcję robienia zdjęć lub nagrywania filmów z przebiegu badania, które wykorzystywane są w trakcie przygotowań do zabiegu chirurgicznego.
Co to jest kolposkopia? Przygotowanie i wyniki badania:
Kolposkopia ginekologiczna powinna być wykonana, gdy:
- wynik badania cytologicznego jest nieprawidłowy,
- u kobiety wykryto infekcję wirusową brodawczakiem ludzkim (HPV),
- niezbędna jest kontrola wykrytych w poprzednim badaniu zmian,
- konieczna jest dokładna ocena zmian, które wskazują na stan przedrakowy, raka przedinwazyjnego lub raka naciekającego,
- konieczne jest pobranie wycinka do badania histopatologicznego – jest to kolposkopia z weryfikacją histopatologiczną.
Kolposkopia – na czym polega i ile trwa?
Kolposkopia trwa zaledwie kilkanaście minut i może być wykonana podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kobieta kładzie się na fotelu ginekologicznym, a lekarz wsuwa do pochwy wziernik, który pozwala rozchylić jej ścianki. Następnie przysuwa kolposkop, który wygląda jak duża lornetka na statywie.
Przez kolposkop lekarz ogląda pochwę, szyjkę macicy i jej ujście. Kolejnym etapem badania jest przemycie szyjki chlorkiem sodu, aby usunąć śluz i ocenić naczynia oraz nabłonek. Następnie lekarz przemywa szyjkę kwasem octowym, a później płynem Lugola. Powoduje to zabarwienie nabłonka i odróżnienie fragmentów uszkodzonych lub pokrytych guzkami. Po zauważeniu niepokojących zmian lekarz pobiera wycinek do analizy histopatologicznej.
Badanie kolposkopowe coraz częściej wykonywane jest za pomocą wideokolposkopów, które wyposażone są w minikamery. Pacjentka wraz z wynikiem otrzymuje wówczas płytę CD z nagraniem badania lub zdjęciami oglądanych tkanek. Badanie jest na tyle bezpieczne, że można je przeprowadzać u kobiet w każdym wieku. Kolposkopia jest dozwolona także w ciąży i może być wykonywana wielokrotnie.
Kolposkopia – przygotowanie do zabiegu
Kolposkopia może być wykonana w czasie badania ginekologicznego. Aby wynik był miarodajny, należy odpowiednio się do niej przygotować:
- badanie najlepiej wykonać między 10. a 20. dniem cyklu,
- na dobę przed badaniem nie należy uprawiać seksu i wykonywać irygacji pochwy,
- przed badaniem trzeba wyleczyć wszelkie stany zapalne narządów rodnych,
- należy poinformować lekarza o uczuleniu na jod lub skłonności do nadmiernych krwawień.
Badania nie wolno wykonywać w czasie krwawienia miesiączkowego.
Kolposkopia – wyniki
Badane histopatologiczne jest prawidłowe, jeśli w otrzymanym obrazie kolposkopowym widać:
- strefę przekształceń nabłonka,
- nabłonek walcowaty,
- nabłonek wielowarstwowy płaski.
Nieprawidłowe wyniki kolposkopii szyjki macicy stwierdza się, gdy:
- przejrzystość nabłonka w próbie z kwasem octowym jest zmniejszona,
- architektura nabłonka przypomina mozaikę,
- w próbie jodowej niektóre pola nabłonka nie ulegają zabarwieniu – są to obszary seronegatywne,
- rysunek naczyniowy jest zmieniony.
Kolposkopia jest badaniem bardzo dokładnym i mało inwazyjnym, ale nie pozwala na ostateczne rozpoznanie raka szyjki macicy. W tym celu niezbędne jest pobranie fragmentu podejrzanej zmiany i przeprowadzenie badania histopatologicznego. Problem z oceną prawidłowości ścian szyjki macicy pojawia się zwłaszcza u kobiet, u których zmiany są efektem wykonywanych w przeszłości procedur ginekologicznych lub pojawiły się w związku z menopauzą.
Wynik kolposkopii, który wskazuje na raka szyjki macicy:
- problem z uchwyceniem granic między nabłonkami,
- niemożność uwidocznienia i oceny nabłonka szyjki macicy,
- urazy mechaniczne i zmiany zapalne nabłonka.
Interpretację wyników kolposkopii zawsze należy pozostawić lekarzowi. W razie wątpliwości może on zlecić wykonanie biopsji zmian, cytologii lub innych badań, które pozwolą dokładnie ocenić charakter zmian występujących na szyjce macicy.