Leczenie bólu ręki obejmuje zwłaszcza fizjoterapię i ćwiczenia. Jego nieodłącznym elementem jest też farmakoterapia i stosowanie leków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych. Nieodzowne znaczenie ma leczenie zachowawcze, czyli odpoczynek i nieforsowanie chorej ręki.

Ból ręki – co oznacza?

Ból ręki może oznaczać uszkodzenie stawów, nerwów, mięśni czy ścięgien. Nie wolno lekceważyć tej dolegliwości, gdyż może sygnalizować wiele chorób. Ma związek z chorobą kręgosłupa. Bywa konsekwencją przeciążenia, urazu, zakażenia, stanu zapalnego czy procesu zwyrodnieniowego. Może być promieniujący, rwący, ostry, rozlany czy tępy.

Do chorób ręki mogą predysponować niektóre zawody i dyscypliny sportowe, m.in. drwal, budowlaniec, golfista, tenisista, protokolant, snowboardzista, masażysta, koszykarz, szwaczka.

Przyczynami bólu ręki mogą być m.in. choroba zwyrodnieniowa stawów, zespół cieśni nadgarstka, zespół rowka nerwu łokciowego, reumatoidalne zapalenie stawów, zespół de Quervaina, ganglion, przykurcz Dupuytrena i choroba Kienbocka.

Ból ręki od łokcia do nadgarstka – zespół rowka nerwu łokciowego

Za ból ręki od łokcia do nadgarstka może odpowiadać zespół rowka nerwu łokciowego. Jest to zespół chorobowy spowodowany uciskiem na nerw łokciowy. Najczęściej stanowi konsekwencję zwężenia kanału łokciowego, za które mogą być odpowiedzialne urazy, stany zapalne czy zmiany zwyrodnieniowe stawów, choroby układowe (cukrzyca czy reumatoidalne zapalenie stawów), wady wrodzone stawu łokciowego i guzy kanału nerwu łokciowego. Zespół rowka nerwu łokciowego jest drugą co do częstości opisywaną neuropatią uciskową kończyny górnej.

Wśród objawów chorobowych wymienia się m.in.:

• ból ręki w okolicy łokcia, który nasila się przy zginaniu stawu,
  
• nocne czucie opaczne (parestezje) okolicy stawu łokciowego, które promieniuje w kierunku palca V,
  
• osłabienie siły mięśniowej palców,
  
• zanik mięśni kłębika, glistowatych i międzykostnych, w wyniku czego dochodzi do rozwoju tzw. ręki szponiastej,
  
• zaburzenia czucia w obrębie palca IV i V oraz wewnętrznej części przedramienia,
  
• wydłużenie końcowej latencji czuciowej i ruchowej, zwolnienie prędkości przewodzenia we włóknach czuciowych i ruchowych, obniżenie amplitudy potencjału czuciowego i ruchowego (w elektroneurografii).
  

Pierwotne rozpoznanie kliniczne polega na wykonaniu kilku testów prowokacji. Do diagnostyki wykorzystuje się też badanie EMG, radiologiczne, ultrasonograficzne i rezonans magnetyczny. Leczenie obejmuje zwłaszcza farmakoterapię i leczenie operacyjne polegające na uwolnieniu nerwu łokciowego. Należy pamiętać o odpoczynku i unikaniu długotrwałego zginania łokcia.

Jak działa i jak jest zbudowany układ kostny? Odpowiedź znajdziesz w filmie:

Ból ręki w nadgarstku – zespół Sudecka

Ból ręki w nadgarstku może być wywołany przez zespół Sudecka. Jest to grupa zmian w obrębie kończyny górnej, które są konsekwencją patologicznej reakcji układu współczulnego na bodziec urazowy lub inny. Etiologia choroby nie jest w pełni poznana. Schorzenie jest najczęściej powikłaniem pourazowym po złamaniu kości. Zespół Sudecka rozwija się w trzech fazach: ostrej, dystroficznej i atroficznej. Czynnikami zwiększającymi ryzyko wystąpienia zespołu są: stan po udarze mózgu i zawale serca, choroba wieńcowa, zespół cieśni nadgarstka, zaburzenia hormonalne i zapalne choroby skóry.

Typowym objawem choroby jest silny ból nieproporcjonalny do wielkości urazu. Ręka jest obrzęknięta, ocieplona i zaczerwieniona. Rozwija się w niej dysfunkcja naczynioruchowa i upośledzona sprawność. Zauważalna jest potliwość skóry zajętej kończyny, postępujące przykurcze palców i zanikowe zmiany skóry (skóra lśniąca i pozbawiona bruzdowania). Następuje sztywność stawów chorej ręki. W badaniu radiologicznym uwidacznia się zanik kości, mięśni i tkanki podskórnej oraz kruchość paznokci. Mogą się pojawić: labilność emocjonalna, hiperreaktywność oraz tendencja do stanów lękowych i depresji.

Leczenie obejmuje prawidłowe postępowanie po złamaniu, leczenie przeciwobrzękowe i przeciwbólowe, stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne, alfa i beta blokery. Konieczna jest rehabilitacja.

Ból ręki między łokciem a ramieniem – zespół Volkmanna

Ból ręki między łokciem a ramieniem może powodować przykurcz Volkmanna, który jest następstwem powikłań urazów w ręce. Rozwija się często na skutek obrzęku kończyny w opatrunku gipsowym, który powoduje ucisk i zaciśnięcie naczyń tętniczych.

Prowadzi do zmian martwiczych w mięśniach. Pierwszy objaw zespołu Volkmanna stanowi silny i piekący ból. Następuje zasinienie palców i ograniczenie ruchów, usztywnienie palców i szponowate ustawienie ręki. Nie jest możliwe wyczucie tętna na tętnicy promieniowej. Rozwijają się zaburzenia czucia, drętwienie i mrowienie. Objawy zespołu Volkmanna określa się mianem 4P: pallor (zblednięcie), pain (ból), pulsenees (brak tętna) i paralysis (porażenie).

Leczenie polega na przywróceniu krążenia krwi poprzez usunięcie przyczyny zaburzeń krążenia. Podaje się środki poprawiające ukrwienie i pobudzające regenerację włókien mięśniowych. Stosuje się sztywną stabilizację zapobiegającą narastaniu zniekształceń. Pozytywne efekty przynosi termoterapia i elektroterapia. Ostatecznością jest leczenie operacyjne.

Bibliografia:

1. Werner C.O., Ohlin P., Elmqvist D., Pressures recorded in ulnar neuropathy, “Acta Orthopaedica Scandinavica”, 1985, 56(5), s. 404–406.

2. Woźniak K., Ratuszek-Sadowska D., Śniegocki M., Zespół rowka nerwu łokciowego – ocena efektów leczenia operacyjnego, „Journal of Education, Health and Sport”, 2016, 6(9), s. 315–322.

3. Panek A., Trojan G., Nietypowy przypadek wystąpienia przykurczu niedokrwiennego Volkmanna, „Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego”, 2006, 1, s. 70–74.

4. Żyluk A., Zespół Sudecka / algodystrofia / CRPS, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2015.

5. Reichert P., Rutowski R., Greczner T., Gosk J., Zimmer K., Wnukiewicz W., Treatment of Algodystrophic Syndrome of the Upper Extremity in Own Material, “Advances in Clinical and Experimental Medicine”, 2007, 16(6), s. 785–791.

6. Czerwiński E., Kompleksowy zespół bólu regionalnego („Zespół Sudecka”), W: Badurski J. (red.), Choroby metaboliczne kości, Warszawa, BORGIS, 2004, s. 288–296.

7. Mróz J., Kalicki B., Leśniewski P., Lipińska-Opałka A., Sadecka M., Żuber J., Krawczyk A., Jung A., Zastosowanie termografii w diagnostyce wielomiejscowego zespołu odruchowego typu I u 42-letniego chorego, „Pediatria i Medycyna Rodzinna”, 2014, 10(1), s. 78–84.

8. Brown D.E., Neumann R.D., Sekrety ortopedii, Wrocław, Urban & Partner, 2006.

9. Żuk T., Dziak A., Gusta A., Podstawy ortopedii i traumatologii, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1980.