Choroby przewlekłe są głównym wyzwaniem współczesnej medycyny. Jeszcze w połowie XX w. najczęstszą przyczyną zgonów były schorzenia o ostrym przebiegu. Poprawa warunków sanitarnych i upowszechnienie szczepień ochronnych czy antybiotyków spowodowały znaczące zmniejszenie śmiertelności z powodu m.in. chorób zakaźnych.
Obecnie największym problemem są właśnie schorzenia przewlekłe, do czego przyczynia się ich specyfika (rozwijają się przez długi czas, początkowo nie wywołując dolegliwości skłaniających do diagnostyki i interwencji lekarskiej), ale również postęp medycyny, dzięki któremu wiele chorób, będących przed laty śmiertelnym zagrożeniem, jest dziś długotrwale leczonych. Z raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, iż cztery główne choroby przewlekłe: choroby sercowo-naczyniowe, nowotwory, przewlekłe choroby układu oddechowego i cukrzyca są odpowiedzialne łącznie za 82% zgonów.
Lista chorób przewlekłych
Choroby przewlekłe to bardzo skomplikowane i różnorodne zagadnienie, co powoduje problem z ich definiowaniem. Najprostsza definicja chorób przewlekłych zakłada, że jest to grupa schorzeń charakteryzujących się długim czasem trwania i wolnym postępem zmian chorobowych. Inne definicje głoszą, że są to:
- zaburzenia o długim okresie trwania, które mogą być postępujące, o złym rokowaniu lub też związane z relatywnie normalnym życiem, pomimo nieprawidłowości,
-
stany chorobowe trwające dłużej niż 3 miesiące w roku lub wymagające ciągłej hospitalizacji co najmniej przez 1 miesiąc w roku,
- choroby, która trwają przez znaczny okres lub mają charakter nawracający,
- trwałe, nieodwracalne, postępujące zmiany uszkadzające ustrój, obniżające permanentnie jego wydolność i sprawność.
Za najprecyzyjniejszą uchodzi definicja chorób przewlekłych przyjęta przez Amerykańską Komisję ds. Chorób Przewlekłych (The National Commission on Chronic Illness), która używa tego terminu do zaburzeń charakteryzujących się m.in. długotrwałym przebiegiem, pozostawiających dysfunkcję lub niepełnosprawność albo wymagających specjalistycznego postępowania rehabilitacyjnego, nadzoru, obserwacji czy opieki.
W Polsce listę chorób przewlekłych publikuje Dziennik Ustaw jako rozporządzenie Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, dotyczące również refundacji leków dla osób zmagających się z tymi schorzeniami. Do najczęściej występujących należą:
- choroby układu krążenia,
- choroby mózgowo-naczyniowe,
- przewlekłe choroby układu oddechowego,
- nowotwory,
-
cukrzyca,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- choroby psychiczne,
- choroby autoimmunologiczne,
- padaczka,
-
osteoporoza,
- otyłość,
- stwardnienie rozsiane,
- HIV/AIDS.
Choroby przewlekłe u dzieci
Choroby przewlekłe u dzieci mogą występować od urodzenia lub zostać nabyte w wieku późniejszym. Najczęściej są to: uczulenia i alergie, skrzywienia kręgosłupa, wady postawy, płaskostopie, przewlekły nieżyt oskrzeli, astma i inne choroby płuc, choroby nerek i układu moczowego, nerwice, schorzenia skóry i choroby serca.
Z chorobami przewlekłymi często zmagają się dzieci w wieku szkolnym, a ze względu na przebieg i bezpośredni wpływ na chorego mogą znacząco wpływać na kondycję psychofizyczną ucznia, co przekłada się na jego wyniki w nauce, funkcjonowanie w grupie rówieśników, motywację do nauki oraz absencję na zajęciach szkolnych.
Choroby przewlekłe – klasyfikacja
Klasyfikacja chorób przewlekłych nastręcza sporo problemów, dlatego istnieją różne sposoby ich dzielenia, np. ze względu na przyczynę, sposób przenoszenia (zakaźne lub niezakaźne) czy zajęcie określonych układów lub narządów. Jednym z najczęściej używanych systemów klasyfikacji jest podział chorób na ostre i przewlekłe. Pierwszy termin stosuje się do schorzeń ocenianych według następujących parametrów: krótkiego okresu trwania (zazwyczaj do 3 miesięcy), szybkiego początku choroby oraz znacznego nasilenia objawów chorobowych. Choroby przewlekłe natomiast cechuje długi czas trwania, powolny początek i mniejsze nasilenie objawów.
Choroby przewlekłe a ubezpieczenie
Choroby przewlekłe są zwykle długotrwałe, wymagające specjalistycznej terapii, rehabilitacji i opieki. Wywołują u chorego skrajnie negatywne emocje i znacząco przyczyniają się do obniżenia jakości życia, którego rytm zostaje podporządkowany zażywaniu lekarstw, badaniom, wizytom u lekarza czy w szpitalu. Akceptacja choroby przewlekłej bywa bardzo trudnym i długotrwałym wyzwaniem.
Choroby przewlekłe powodują też wiele problemów, np. przy zawieraniu ubezpieczenia. Wiele towarzystw ubezpieczeniowych, przyjmujących zasadę, że koszty leczenia mają obejmować nagłe, niespodziewane zachorowania, niechętnie podpisuje umowy z osobami, które przechodzą długotrwałe leczenie. Ubezpieczenie przy chorobach przewlekłych często wiąże się z koniecznością wykupienia specjalnej polisy, zwykle kilkukrotnie przewyższającej stawkę podstawową.
Bibliografia:
1. http://www.ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/download/4609/pdf,
2. http://www.neurocentrum.pl/dcten/wp-content/uploads/markocka_k3p.pdf,
3. https://www.wuj.pl/UserFiles/File/Zdrowie%20Publiczne_1_2011/Zdrowie%20Publiczne_1_2011_2.pdf.