Sposoby na leczenie alzheimera są ograniczone ze względu na niejednoznaczne przyczyny choroby, prowadzącej do stopniowego zaniku komórek nerwowych. Terapię zwykle rozpoczyna się w momencie upośledzenia funkcji poznawczych, dotyczących czynności dnia codziennego. Trudno rozpoznać chorobę na wczesnych etapach.

Objawy i leczenie Alzheimera

Choroba Alzheimera to postępujące schorzenie neurodegeneracyjne, wynikające ze stopniowego zaniku komórek nerwowych w korze mózgowej. Objawia się obniżeniem sprawności umysłowej oraz zatraceniem funkcji poznawczych i życiowych. Prowadzi ostatecznie do śmierci pacjenta. Alzheimer charakteryzuje się niejednoznaczną etiologią, związaną z obecnością blaszek amyloidowych oraz zwyrodnień neurowłókienowych.

Zobacz także: Choroba Alzheimera – objawy, diagnostyka, rokowania

Choroba przebiega w czterech etapach, objawiających się postępującymi wzorcami uszkodzeń poznawczych i funkcjonalnych:

• predemencja to faza, w której obserwuje się pierwsze objawy alzheimera o podłożu somatycznym, jak ubytki w pamięci krótkotrwałej oraz semantycznej, nieznaczne zaburzenia funkcji wykonawczych i apatię;

• wczesny etap dotyczy głównie trudności językowych i upośledzenia ruchów, występują problemy w mówieniu i pisaniu, zaburzenia koordynacji i celowości motoryki małej;

• etap umiarkowany oznacza postępujący brak samodzielności w życiu codziennym, wzrasta ryzyko upadków, uszkodzeniu ulega pamięć długotrwała, pojawiają się zaburzenia behawioralne i neuropsychiatryczne, jak wahania nastroju, splątanie, drażliwość, agresja, urojenia;

• faza zaawansowana wiąże się z całkowitą niezależnością od opiekunów w samoobsłudze, znacznym ograniczeniem językowym, utratą zdolności mowy i mobilności, licznymi powikłaniami somatycznymi w wyniku długotrwałego przebywania w łóżku, takimi jak odleżyny czy zapalenie płuc.

Leczenie alzheimera opiera się na łagodzeniu przebiegu choroby. Metody zatrzymujące i odwracające zmiany degeneracyjne w mózgu nie są znane.

Co przyczynia się do rozwoju choroby Alzheimera? Dowiesz się tego z filmu:

Choroba Alzheimera – leczenie

Sposoby leczenia alzheimera są ograniczone ze względu na wieloczynnikowe i niejasne podłoże choroby. Dostępne metody terapii mają na celu utrzymanie kondycji psychosomatycznej, redukcję nasilenia objawów, podniesienie jakości życia pacjenta oraz zachowanie możliwie wysokiego poziomu jego samodzielności. W usprawnianie choroby angażuje się głównie farmakoterapię, rehabilitację społeczną oraz opiekę paliatywną. Uzupełnienie terapii stanowią ćwiczenia fizyczne i umysłowe oraz zrównoważona dieta. Ze względu na wyniszczający charakter alzheimera dodatkowego wsparcia potrzebują również główni opiekunowie pacjenta, którymi zwykle są małżonkowie i najbliżsi krewni.

Farmakoterapia w chorobie Alzheimera

Leczenie farmakologiczne choroby Alzheimera ma na celu redukcję aktywności neuronów cholinergicznych i podniesienie stężenia acetylocholiny, czyli neuroprzekaźnika w mózgu. Na tego typu mechanizm wpływają leki z grupy inhibitorów acetylocholinoesterazy, na bazie związków chemicznych, takich jak: tauryna, rywastygmina, donepezil i galantamina, a także ograniczających aktywność kwasu glutaminowego, jak memantyna. Redukcję somatyczno-behawioralnych objawów otępiennych, pojawiających się w przebiegu choroby Alzheimera, uzupełnia się środkami przeciwpsychotycznymi, choć nie używa się ich rutynowo ze względu na ryzyko powikłań mózgowo-naczyniowych. Środki wpływające na funkcje poznawcze, wykonawcze i życiowe dostępne są głównie w formie tabletek. Leczenie alzheimera przewiduje również plastry na skórę, czyli system transdermalny.

W walce z chorobą powszechnie stosuje się ziołolecznictwo z wykorzystaniem żeń-szenia, miłorzębu japońskiego i szafranu. Naturalne leczenie alzheimera ma na celu wsparcie ogólnego funkcjonowania organizmu, metabolizmu i krążenia oraz poprawę samopoczucia. Jednak żaden dostępny aktualnie lek nie zatrzyma progresji choroby ani nie cofnie zmian w tkance mózgowej.

Leczenie alzheimera – inne sprawdzone metody

Poza lekami na alzheimera terapia przewiduje intensywne oddziaływanie psychospołeczne, ukierunkowane na zachowanie. Wszelkie interwencje mają na celu zmniejszenie deficytu poznawczego. Pozwalają przystosować się do choroby i postępującej niepełnosprawności. Jednym z narzędzi leczenia choroby Alzheimera jest rehabilitacja neurosensoryczna, usprawniająca obniżone zdolności umysłowe pacjenta. Wśród innych metod znajdują się:

• terapia reminiscencyjna, czyli zajęcia odwołujące się do doświadczeń z przeszłości chorego przy użyciu różnego rodzaju bodźców, jak zdjęcia, nagrania filmowe czy przedmioty codziennego użytku;

• terapia sensoryczna, oparta na ćwiczeniach stymulujących zmysły;

• terapia zajęciowa, wykorzystująca techniki muzykoterapii, arteterapii czy socjoterapii;

• fizjoterapia i opieka nad chorym, łagodząca objawy somatyczne i zapobiegająca powikłaniom zdrowotnym.

Bibliografia:

1. Unbescheid M., „Alzheimer – podręcznik pierwszej pomocy”, W drodze, Poznań 2010.

2. Poirier J., „Choroba Alzheimera. Poradnik dla opiekunów i nie tylko”, Delta, Warszawa 2016.

3. Sherzai D., „Sposób na alzheimera”, Albatros, Warszawa 2018.