Odgłosy bulgotania w brzuchu są kłopotliwe, ale są również naturalne i rzadko oznaczają problemy zdrowotne. Mają one kilka różnych przyczyn, ale przeważnie świadczą tylko o tym, że system trawienny pracuje normalnie. Głośne odgłosy z brzucha, których nie można powstrzymać, mogą być oznaką czegoś poważniejszego, więc jeśli trwają długo i powodują dyskomfort, należy skonsultować je z lekarzem w celu rozpoznania ich przyczyny.

Bulgotanie w brzuchu – przyczyny

Odgłosy bulgotania w brzuchu i jelitach spowodowane są trawieniem zawartości przewodu pokarmowego, która jest popychana przez silne skurcze mięśni ściany jelita. Bulgotanie jest spowodowane głównie zawartością płynu w jamie brzusznej, który tworzy się ze spożytych pokarmów stałych, soków w żołądku oraz obfitych ilości wody wydzielanej do jelit w celu ułatwienia procesu trawienia. Dodatkowo przyczyniają się do tego: produkcja gazu w jelitach i niestrawione substancje pokarmowe. Odgłosy nasilają się szczególnie po jedzeniu lub przy odczuciu głodu oraz w sytuacji pojawienia się biegunki lub bólu brzucha. Innym określeniem tych dźwięków jest termin burczenie w brzuchu (ang. borborgmus).

Pozostałe przyczyny bulgotania w brzuchu to:

• Sytuacje po spożyciu jedzenia i picia
  

Ruch żywności i płynów, który odbywa się za sprawą jelit, jest skoordynowanym i silnym procesem. Skurcze mięśni ciągle mieszają jedzenie i przesuwają je przez jelita. Chociaż normalne dźwięki (burczenie) są naturalne i oczekiwane po spożyciu posiłku, czasami niektóre potrawy i napoje mogą przyczyniać się do głośniejszego i częstszego bulgotania, ale nie oznacza to choroby jelit lub zaburzenia trawienia. Jednym z głównych przyczyn tego stanu są napoje gazowane, które zwiększają ilość gazu w jamie brzusznej. Bulgotanie pojawia się także we wczesnych objawach biegunki lub bólu brzucha.

Spożywanie pokarmów zbyt szybko prowadzi do połykania powietrza podczas jedzenia i picia, co może również zwiększyć ilość gazu w jamie brzusznej. Niektóre potrawy np.: fasola, kapusta i melon uwalniają ich więcej podczas trawienia w jelitach. Powodują one wzdęcie, które powoduje nadmierne bulgotanie. Niektóre pokarmy mogą nie być dobrze tolerowane przez niektóre osoby, dlatego mogą zmieniać normalną aktywność jelit.

• Nadaktywność w obrębie jelit
  

Istnieją różne powody, dla których jelita mogą stać się nadaktywne lub nadpobudliwe. Prowadzi to do głośniejszego bulgotania w żołądku i jelitach. Często jest to spowodowane zapaleniem żołądka i jelit lub zatruciem pokarmowym z objawami bólu brzucha lub biegunki – dwoma ostrymi stanami, gdy jelita są podrażnione przez drobnoustroje lub toksyny. Różne substancje chemiczne związane z zatruciem pokarmowym, nadmiar alkoholu lub nawet leki mogą drażnić ścianę jelit i stymulować ich nadaktywność.

Czasami nadmierna aktywność jelit nie jest spowodowana żadną chorobą. Lęki i stres psychiczny mogą zmienić ich aktywność (tzw. motyle w brzuchu). Zaburzenia czynności jelita grubego, takie jak zespół nadwrażliwości jelita grubego przebiegające z biegunką, wzdęciem i skurczami czy bólem brzucha również wykazują nadmierną aktywność jelit. W wyniku tego może występować bulgotanie i głośniejsze od normalnych dźwięki w brzuchu.

Inne przyczyny nadwrażliwości jelit to między innymi: krwawienie z wrzodów, alergie pokarmowe, infekcje, które powodują zapalenie lub biegunkę, a także stosowanie leków przeczyszczających.

• Niedrożność jelit
  

Ruch żywności, płynów i niestrawionych resztek pokarmowych przez jelita nie powinien być zakłócony. Jednak w przypadku wystąpienia niedrożności jelita, może odczuwać bulgotanie w brzuchu.

• Nadmierny gaz i płyn w jamie brzusznej
  

Jakikolwiek nadmiar gazu lub płynu w jamie brzusznej jest przyczyną zmian w prawidłowym odgłosie pracy żołądka i jelit. Człowiek przyczynia się do nadmiernego nagromadzenia się gazów wewnątrz jelita, połykając powietrze podczas jedzenia i spożywając napoje gazowane, ale za ten stan mogą być odpowiedzialne też niektóre bakterie. Bakteryjne zapalenie lub infekcje jelita grubego powodują tworzenia się w nim gazu.

Jak leczyć bulgotanie w brzuchu?

Leczenie bulgotania w brzuchu zależy od przyczyny występowania zmian w pracy jelit lub żołądka. Normalne dźwięki trawienia nie wymagają leczenia. Żeby pozbyć się uciążliwego burczenia, można ograniczyć spożycie produktów spożywczych, które produkują gaz, takich jak: owoce, fasolki, sztuczne słodziki, napoje gazowane, niektóre warzywa (kapusta, kapusta brukselka i brokuły). Należy unikać produktów mlecznych w przypadku nietolerancji laktozy.

Jeśli wystąpią objawy, takie jak krwawienie lub ciężka niedrożność, konieczna może być hospitalizacja.