Stopa jest odpowiedzialna za utrzymanie całego ciężaru ciała i przemieszczanie się. Zdarza się, że ból odczuwany w jej obrębie nie ma miejscowego charakteru, ale jest objawem schorzenia ogólnoustrojowego lub dysfunkcji któregoś z narządów.

Ból pod stopą podczas chodzenia – możliwe przyczyny

Ból pod stopą utrudnia jej poprawne funkcjonowanie nie tylko podczas ruchu, ale często zaburza również możliwość podparcia i dźwigania ciężaru w pozycji statycznej. Sama stopa jest niezmiernie skomplikowaną częścią ludzkiego ciała. Jej układ kostny składa się z 26 różnych elementów, co oznacza, że w obu stopach znajduje się 1/4 wszystkich kości w organizmie człowieka. Składa się ze stępu, śródstopia i palców. Stosuje się również rozróżnienie na stronę grzbietową i podeszwową stopy.

Większość odczuwanych dolegliwości zlokalizowanych jest po stronie podeszwowej. Cierpiące na nie osoby określają je jako ból pod stopą, który nasila się podczas chodzenia. Wymaga on konsultacji ortopedycznej. Jeśli nie jest związany z przebytym urazem, może być wynikiem:

• zapalenia rozcięgna podeszwowego – schorzenie nazywane często ostrogą piętową (charakterystycznym objawem jest silny ból zlokalizowany w okolicach pięty, którego przyczyną jest narośl kostna – osteofit); w rzeczywistości są to dwa różne schorzenia i przewlekłe zapalenie ścięgna może prowadzić do powstawania ostrogi piętowej na skutek odkładania się złogów wapniowych; w niektórych przypadkach objawy bólowe daje samo zapalenie ścięgna podeszwowego, a na obrazie rentgenowskim nie widać narośli;
  
• przeciążenia aparatu ruchu;
  
• palucha koślawego lub palucha sztywnego (paluch koślawy tzw. halluks to częste zniekształcenie palca, które występuje głównie u kobiet; paluch sztywny jest chorobą stawu śródstopno-paliczkowego i objawia się sztywnością palca);
  
• płaskostopia poprzecznego, które może prowadzić do przeciążenia stopy;
  
• stopy wydrążonej (deformacji stopy);
  
• odcisków (tzw. modzele);
  
• nerwiaka Mortona (ucisk nerwów przez więzadło poprzeczne);
  
• grzybicy;
  
• chorób układowych np. reumatoidalnego zapalenia stawów, cukrzycy, choroby zwyrodnieniowej;
  
• neuropatii np. na skutek niedoborów witaminy B lub niewydolności nerek;
  
• rwy kulszowej (dolegliwość osób z przepukliną lędźwiowego odcinka kręgosłupa, w której może dojść do ucisku korzeni nerwowych).

Ból stopy po zewnętrznej części – nadwyrężenie aparatu ruchu

Ból odczuwany po zewnętrznej części stopy najczęściej pojawia się na skutek przeciążenia, nadwyrężenia lub stłuczenia aparatu ruchu. Utrzymuje się do czasu wygaśnięcia stanu zapalnego. Dolegliwości mogą pojawić się na skutek urazu, wysiłku fizycznego lub np. po całym dniu spędzonym w niewygodnym obuwiu, zwłaszcza jeżeli but uciska zewnętrzną część stopy (oprócz bólu mogą pojawić się otarcia i pęcherze).

Na zewnętrznej części stopy odczuwane są też dolegliwości związane z uciskiem na nerwy. Ból i drętwienie spowodowane np. rwą kulszową czy tzw. wypadnięciem dysku promieniują aż do stopy i mogą być odczuwane po wewnętrznej jej części. Uczucie ciężkości nóg i towarzysząca im opuchlizna (zwłaszcza kostek), może być objawem przewlekłej niewydolności żylnej – tzw. żylaków.

Sposób na bolące stopy

Ból odczuwany pod stopą, po jej zewnętrznej części lub z boku wymaga dokładniejszej diagnostyki. W przypadku urazu lub stanu zapalnego na skutek nadwyrężenia wystarczy stosowanie doustnych lub miejscowych leków przeciwzapalnych i maści. Jeśli ból jest następstwem choroby zwyrodnieniowej lub zmian kostnych (jak w przypadku ostrogi piętowej), leczenie polega na zlikwidowaniu bólu. Dobrze sprawdza się rehabilitacja prowadzona pod kontrolą specjalisty, a także laseroterapia, fala uderzeniowa czy krioterapia. Przed rozpoczęciem odpowiedniej terapii łagodzącej ból, należy przede wszystkim wyleczyć jego przyczynę.

Każda deformacja stóp czy wada postawy wymaga uzupełnienia terapii noszeniem odpowiednio dobranego obuwia i wkładek ortopedycznych, które odciążają miejsca zmienione chorobowo lub całość aparatu ruchu. Wskazane są też ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie stopy, które można wykonywać w gabinecie rehabilitacyjnym lub w domu.

W przypadku bolesnych odcisków czy grzybicy należy wyeliminować przyczynę przez stosowanie odpowiedniej profilaktyki: wygodne buty, dbałość o higienę stóp, wkładki zapobiegające obtarciom i płyny oraz spraye antygrzybicze. W postępowaniu doraźnym zaleca się stosowanie maści i kremów wskazanych przez lekarza. Żadnej metody leczenia nie można wdrażać bez wcześniejszego kontaktu ze specjalistą.