Ból jajników po okresie, w przeciwieństwie do tego przed okresem, nie wiąże się bezpośrednio z następstwem faz cyklu. Mogą powodować go choroby, takie jak endometrioza, torbiele jajników czy zapalenie przydatków i niezbędna jest wtedy konsultacja z lekarzem.

Przyczyny bólu jajników po okresie

Jajnik to parzysty narząd o owalnym kształcie, występującymi po dwóch stronach macicy. Wielkość jajnika dojrzałej kobiety może być różna, nie powinna jednak przekroczyć wymiarów 5x3 cm i masy 5–8 g. Zadaniem jajników jest uwalnianie w odpowiednim czasie cyklu kobiety komórek jajowych oraz wydzielanie hormonów płciowych. Paradoksalnie nie tylko żeńskich, ale w niewielkiej ilości także męskich. Jajowody przesuwają uwolnioną komórkę jajową (tzw. jajeczko) aż do jamy macicy. Proces ten jest możliwy, ponieważ występują tutaj skurcze błony mięśniowej ścian jajowodów, a błona śluzowa – konkretnie komórki nabłonka gruczołowego – produkuje wydzielinę, która w połączeniu z ruchem rzęsek wyścielających błonę pozwala jajeczku dostać się do macicy.

Ból w rzucie jajników jest częsty w czasie spodziewanej owulacji. Pierwsze dni cyklu miesiączkowego wiążą się z rekrutacją pęcherzyków jajnikowych. Po 14-24 godzinach po piku estradiolu i po 10 godzinach po szczycie wydzielania hormonu luteinotropowego, dochodzi do wystąpienia owulacji i uwolnienia komórki jajowej. W tym czasie część kobiet odczuwa ból w obrębie jajnika. Jeśli faza folikularna ulega skróceniu, kobieta może odczuwać ten ból niedługo po okresie. Inne przyczyny bólu odczuwanego w rzucie jajnika to ciąża, torbiel, zapalenie jajnika, lub inne zmiany patologiczne, które mogą zostać wykryte poprzez wykonanie badania ultrasonograficznego (USG).

Jak działa układ rozrodczy kobiety? Odpowiedź znajdziesz w filmie:

Ból jajników po okresie a ciąża

Jeżeli kobieta w swoim bieżącym cyklu już miesiączkowała, a mimo to w pewnym momencie pojawił się ból jajników, może on świadczyć o ciąży. Jest to naturalne i oznacza, że organizm kobiety dostosowuje się do zmian, jakie wewnątrz niego zachodzą.

Ból pojawiający się z jednej strony podbrzusza połączony z krwawieniem z dróg rodnych, który trwa tydzień albo dłużej i występuje do paru tygodni po ostatniej miesiączce, może wskazywać na ciążę jajowodową. W takim przypadku należy niezwłocznie udać się do szpitala w celu wykonania szeregu odpowiednich badań. Ciążę pozamaciczną, która definiowana jest jako zagnieżdżenie zarodka nie w ścianie macicy, a w jajniku lub jajowodzie, podobnie zwiastuje jednostronny ból podbrzusza i krwawienie z dróg rodnych w odstępie dwóch miesięcy po ostatniej miesiączce.

W pierwszym trymestrze ciąży istnieje możliwość wystąpienia bólu podbrzusza, na który składają się bolesne skurcze w regularnych odstępach. Może to być oznaką odklejenia się łożyska. W takim przypadku należy niezwłocznie skonsultować się z ginekologiem, ponieważ ten stan jest niebezpieczny dla rozwoju płodu. Bóle charakteryzowane jako kłujące, które występują wraz z silnym krwawieniem z dróg rodnych w czasie ciąży mogą być symptomem poronienia.

Jakie mogą być pierwsze objawy ciąży? Odpowiedź znajdziesz w filmie:

Ból jajników po okresie objawem zapalenia przydatków

Zapaleniem przydatków określa się zapalenie narządów miednicy mniejszej, czyli jajników i jajowodów. Może to być np. ropień jajnika, kiedy na skutek stanu zapalnego w jajniku gromadzi się ropa, wodniak jajowodu – w tym przypadku płyn gromadzi się między ścianami jajowodu zlepionymi w wyniku stanu zapalnego, a także ropniak jajowodu – zakażeniu wtórnemu ulega płyn wypełniający wodniak i powstaje ropa.

Ryzyko zachorowania na zapalenie przydatków jest większe w przypadku kobiet współżyjących bez zabezpieczenia z dużą liczbą partnerów, po poronieniu, w okresie połogu oraz po zabiegu wyłyżeczkowania jamy macicy i przy stosowaniu wkładki wewnątrzmacicznej.

Zapalenie przydatków występuję najczęściej w efekcie zakażenia mieszanego – kilkoma typami patogenów, w tym bakterii rozlokowanych w przewodzie pokarmowym i drogach rodnych (np. Escherichia coli) oraz mikroorganizmów przenoszonych drogą płciową (np. Neisseria gonorrhoeae, Chlamydia trachomatis). Zakażenie powstaje, kiedy bakterie wędrują do przydatków przez układ krwionośny z pochwy lub szyjki macicy, a czasami z innych organów, np. migdałków, zębów czy zatok. Czasami infekcja rozprzestrzenia się z otrzewnej bądź jelit.

Ból jajników po okresie spowodowany torbielami

Na początku torbiele zwykle nie dają szczególnych objawów. Kiedy rozrastają się do dużych rozmiarów, powodują ból jajników, uczucie parcia na pęcherz i zaburzenia miesiączkowania – w tym także plamienia między miesiączkami. Na powstawanie torbieli narażone są zwłaszcza kobiety w okresie rozrodczym.

Torbiele występują, kiedy w obrębie jajnika powstanie narośl, którą wypełnia płyn surowiczy, krew, a czasami także lita tkanka. Ich wykrycie możliwe jest podczas badania ginekologicznego.

Na skutek pojawienia się torbieli może dojść do zaciśnięcia naczyń krwionośnych i wstrzymania dopływu krwi do jajnika, a w konsekwencji – skrętu torbieli. Objawia się to nagłym bólem w dole brzucha przypominającym kolkę, któremu towarzyszą mdłości i wymioty, a niekiedy także omdlenia.

Endometrioza, czyli co? Dowiesz się tego z filmu:

Ból lewego i prawego jajnika po okresie a endometrioza

Endometrioza jest stanem, w którym błona śluzowa macicy jest obecna również poza jamą macicy np. w jajnikach. Endometrioza jest przyczyną zespołów bólowych miednicy mniejszej. Głównym objawem endometriozy jest właśnie ból, występujący cyklicznie. Zaczyna się przed wystąpieniem krwawień miesiączkowych, a kończy po ustaniu krwawienia miesiączkowego. U niektórych kobiet zdarza się, że ból utrzymuje się dłużej, jeszcze przez kilka dni po okresie. Endometrioza może być początkowo mylnie rozpoznana jako zapalenie przydatków, szczególnie jeśli są to niewielkie ogniska mało inwazyjne.