W wieku 4 lat wykonuje się badanie profilaktyczne, czyli tzw. bilans zdrowia dziecka. Podobny bilans dziecko przechodzi również w wieku 2 lat czy w wieku szkolnym. Bilans 4-latka wykonuje się w wieku 48 miesięcy, choć uznaje się za normę przeprowadzenie badania w czasie do 3 miesięcy przed ukończeniem 4 lat, jak i 3 miesiące po 4 urodzinach. Bilans zdrowia 4-latka przeprowadza pediatra w obecności rodzica. Podczas wizyty sprawdzane są waga i wzrost dziecka.
Po co wykonuje się bilans 4-latka?
Na badanie 4-latka rodzice powinni przynieść książeczkę szczepień oraz wszelkie informacje szpitalne o chorobach przewlekłych. Czas takiego badania wynosi około 20 minut. Podczas badania każdy pediatra powinien dostosować kolejność badań do dziecka. Stopniowo ocenia się stan zdrowia, odżywienie, postawę, proporcje ciała i wygląd skóry. Ponadto wykonuje się badania podstawowe mające na celu wykrycie podstawowych nieprawidłowości rozwoju dziecka.
Cele badania bilansowego 4-latka:
- ocena rozwoju fizycznego, masy i wzrostu dziecka,
- ocena rozwoju psychicznego dziecka,
- ocena zachowania dziecka na co dzień, a także podczas wizyty. Ocenia się relacje rodziców z dzieckiem, kontakty z innymi dziećmi, zgłaszanie potrzeb fizjologicznych,
- ocena sposobu odżywiania dziecka,
- ocena funkcjonowania rodziny.
Elementy bilansu 4-latka
Jednym z elementów badania bilansowego 4-latka jest wywiad lekarski. Przebieg wywiadu jest uzależniony od tego, czy lekarz prowadzi dziecko od najmłodszych lat. Lekarz zwraca uwagę na przebyte choroby, hospitalizację, zabiegi, leki przyjmowane przez dziecko, dietę dziecka, suplementację witamin. Drugim elementem bilansu zdrowia dziecka jest badanie przedmiotowe.
Ocenia się rozwój psychoruchowy dziecka pod kątem motoryki, mowy, zdolności poznawczych czy relacji społecznych. Badanie przedmiotowe zawsze powinno zawierać również sprawdzenie uzębienia dziecka i higieny jamy ustnej. Dziecko w wieku 4 lat powinno być zmierzone i zważone. Powinno się rozebrać do badania. Sprawdzenie wzrostu u 4-latka przeprowadza się, ustawiając dziecko tyłem do ściany przy specjalnej taśmie. Wagę dziecka określa się z dokładnością do 0,1 kg. Waga, jak i wzrost dziecka nanoszone są na siatki centylowe i dopiero według nich oceniane.
Badania dodatkowe podczas bilansu 4-latka
W wieku 4 lat przeprowadza się badanie słuchu poprzez wydawanie poleceń słownych. W wieku 4 lat wykonuje się również badania przesiewowe w kierunku zeza, jak i zaburzeń ostrości wzroku. To ostatnie wymaga współpracy dziecka. Może być przeprowadzone za pomocą specjalnych tablic do badania ostrości wzroku dziecka.
Pediatra koniecznie musi zwracać uwagę na wady postawy czy statyczne wady kończyn dolnych, obejmujące np. koślawość stóp czy kolan. Już od pierwszych lat życia konieczne jest kontrolowanie ciśnienia tętniczego. Jest to dla dziecka dość nieprzyjemne badanie, dlatego powinno się je pozostawić na koniec.
U chłopców konieczne jest badanie w kierunku patologii jąder. Mimo wstydu, który pojawia się u dziecka, rodzice powinni wiedzieć, że kontrola narządów płciowych należy do obowiązków pediatry.
Jak powinna wyglądać dieta dziecka? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Co jeszcze obejmuje badanie bilansowe?
Pediatra powinien pomóc rodzicom w zwróceniu uwagi na niektóre istotne problemy, które oni sami mogą przeoczyć. Na każdej wizycie bilansowej pediatra powinien przypomnieć rodzicom o niebezpieczeństwach związanych z danym wiekiem dziecka (upadek z wysokości), ryzyko połknięcia leków czy środków chemicznych. Bardzo ważne jest, by rodzice wykorzystali czas bilansu również na zapoznanie się z zasadami odżywiania dziecka. Już od pierwszych lat życia konieczne jest budowanie właściwych nawyków żywieniowych. To właśnie czas wczesnego dzieciństwa jest kluczowy dla rozwoju otyłości. Bardzo ważne jest, by rodzice zdali sobie sprawę z tego, jak ważna jest higiena jamy ustnej i walka z próchnicą.